Sakatlık indirimi

Anayasamız, 61. maddesinin 2. fıkrasında devlete, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alma ödevini yüklemiştir. Özürlü vatandaşların, içinde bulunduğu zor şartların giderilmesine katkıda bulunmak ve özürlüler ile özürlü olmayanlar arasındaki rekabet eşitsizliğini gidermek amacıyla öteden beri vergi hukukunda çeşitli düzenlemeler yer almıştır. Bunlardan birisi de özürlü ücretlilerin gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında dikkate alınan sakatlık indirimi uygulamasıdır. 4369 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerle, sakatlık indiriminin kapsamı genişletilmiş, sakatlık indiriminden yararlananların içine; hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler, özürlü serbest meslek erbabı ve serbet meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler ile basit usulde vergilenen bazı esnaf ve sanatkar da dahil edilmiştir. Özürlü okurlarımız, zaman zaman bu olanaklardan nasıl veya hangi usulle yararlanabileceklerini sormaktadırlar. Aslında bu konuyu daha önce köşemizde açıklamıştık. Ancak, gelen çok sayıdaki soru nedeniyle, tekrar aynı konuya dönmek zarureti hissettik. Maliye Bakanlığının, Gelir Vergisi Kanununda sakatlık indirimi ile ilgli 31 ve 89. maddelerini açıklayan ve yorumlayan Genel Tebliği, 24.2.1999 tarihli Resmi Gazete yayınlanmıştır. Bu Genel Tebliğ ile yapılan belirlemelere ve son düzenlemelere göre, sakatlık indirimi; - Özürlü hizmet erbabına - Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabına, - Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabına, - Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlülere uygulanacaktır. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ve aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Malmüdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde bulunduracağı belgeler şunlardır: Özürlü hizmet erbabı için; a) Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf. Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için; a) Ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, b) Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı, c) Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge. Özürlü serbest meslek erbabı için; a) Vergi kimlik numarasını gösteren belge, b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf. Serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için; a) Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge, b) Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı, c) Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge. Sakatlık indiriminden yararlanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen özürlüler için; a) Vergi kimlik numarasını gösteren belge, b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf. Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Malmüdürlükleri kendilerine başvuran özürlülerin kişisel bilgilerini, konuya ilişkin bir rapor formuna yazacaklar ve bu formları bir yazıya ekleyerek, özürlüleri yetkili sağlık kurulundan en yakınına sevk edeceklerdir. Yetkili sağlık kuruluşunca verilecek raporlar ilgili müdürlüklerce Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde oluşturulan Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecektir. Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu, sağlık kuruluşları tarafından düzenlenen raporları inceleyerek, başvuru sahibinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verecektir. Bu şekilde sakatlık dereceleri belli olanlara ilişkin raporlar, ücretlilerde işverenine, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere ilgili Defterdarlığa gönderilecektir. Sakatlık indiriminden yararlanmaya hak kazanabilme için uyulması gerekli usul düzenlemeleri bu şekildedir. Bu usule uyularak, İndirime hak kazananların tabi olacakları uygulamayı ise haftaya aktaracağız.