Yurt dışına çıkış harcından muaf olanlar

Geçen haftaki yazımızda, 12 Temmuz 2001 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4705 sayılı Kanunla, yurt dışına çıkan Türk vatandaşlarının, 50 ABD Doları karşılığı Türk Lirası tutarında harç ödemek zorunda bırakıldıklarını yazmış ve açıklamıştık. Yine yazımızda, 4705 sayılı Kanunun, bu harçtan muaf tutulacakları belirlemeyerek, bu belirlemeyi yapma görevini Bakanlar Kurulu'na bıraktığını, bu bırakmanın ise Anayasa'ya aykırı olduğunu söylemiştik. Ancak Kanun, birisi dava açıp da Anayasa Mahkemesinde iptal edilinceye kadar, Anayasa'ya uygunluk karinesinden yararlanacak ve uygulanacaktır. Dava açılması halinde dahi, gerekli yargı kararının alınması, uzunca bir zaman alacaktır. Bu süreç içerisinde ise, yasa yine uygulanacaktır. Bu nedenle bu uygulama süreci içerisinde, kimlerin bu harcı ödemeyeceklerini bilmekte de yarar vardır. Yurt dışına çıkışlarda 50 dolarlık harcı ödemeyeceklerin listesi, 28 Temmuz 2001 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan 2001/2762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Bu belirlemeye göre yurt dışı çıkışlarında 50 dolarlık harcı ödemeyecek olanlar: a) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine seyahat edenler, b) Yurt dışında öğrenim gören öğrenciler ile 7 yaşından küçük olanlar, c) Tam teşekküllü sağlık kurumlarından alınacak ve Sağlık Bakanlığınca tasdik edilecek raporlara istinaden yurt dışında tedavi görecek olanlar ve refakatçileri (sağlık kontrolü için gidenler hariç), d) Yurt dışında sürekli görevli kamu personeli ile bunların eş ve 18 yaşından küçük çocukları, e) Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyelerin görevli olarak yurt dışına çıkan personeli, f) Yurt dışına ticari amaçla sefer yapan; gemi ve uçak personeli ile motorlu kara taşıtlarının 3 kişiye kadar olan personeli, g) Geldikleri ülkeye her yıl bir defaya mahsus olmak üzere yapacakları seyahatler için Türk vatandaşlığına kabul edilen göçmen ve mülteciler, h) Yurt dışında bir işverene bağlı olarak çalışan Türk vatandaşları ile eş ve 18 yaşından küçük çocukları, i) Çift pasaportlu kişilerden yabancı ülke pasaportu ile çıkış yapanlar, j) Yurt dışında müstakil iş sahibi olarak sürekli oturan ve geçimini yurt dışında temin ettiğini belgelendiren Türk vatandaşları ile bunların eş ve 18 yaşından küçük çoukları, k) Sınır boyunda yaşayıp idari mektupla yurt dışına çıkanlar, l) Uluslararası spor müsabakalarına iştirak etmek üzere yurt dışına çıkan sporcu ve antrenörler, m) Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğine üye (A) ve (B) Grubu Seyahat Acentesi İşletme Belgesi sahibi firma temsilcisi (her firma için iki kişi), n) Ticari amaçla sefer yapan deniz taşıtları ile günibirlik yurt dışına seyahat edenler, o) Hac seyahatine ilk defa gidenler. Bu liste dahi, tartışmalara yol açabilir ve eksikleri bulunabilir. İleride, çeşitli baskı gruplarının, pek çoğunun da haklı baskıları ile bu liste Bakanlar Kurulu Kararları ile genişleyecektir. Örneğin, bir Türk Takımı Avrupa Şampiyon Kulüpler turnuvasında veya UEFA kupasında, yine çeyrek veya yarı finale kalsa, bu maçı izlemeye ve takımımıza destek vermeye gidecekler, harç mı ödeyeceklerdir. Yurt dışı tur düzenleyen ticari kuruluşların, turla birlikte yurt dışına gidecek rehberlerinden harç mı alınacak. En önemlisi, ihracat görüşmeleri yapmak, kredi bulmak için yurt dışına giden işadamına harç ödemesini mi söyleyeceğiz. Oysa hukuk, olası durumlara göre baştan oluşturulur. Hukuk kuralları, "günün koşularına göre" veya "hele o günler bir gelsin" yahut "gerekirse düzeltiriz" mantığı ile oluşturulmaz. Hukuk ve mevzuat işleri, ciddi bir iştir. Bu liste, Anayasanın 73. maddesinin buyruğu ve Anayasa Mahkemesinin Kararları doğrultusunda yasama organı tarafından yapılsa idi, eminim, verilecek önergelerle biraz daha doğru bir liste olabilirdi.