Yabancı futbolcu transferi

Futbol takımlarımızda çok eskiden beri yabancı futbolcu oynatılabilmekteydi. Mesela İstanbul 'da Birinci Ligde Arjantinli Oscar Adalet takımında, İtalyan Aldo Emniyet (Yedikule Emniyet) takımında oynamıştı. Daha sonra yabancı oyuncu oynatılıp oynatılmaması ve sayısı sürekli tartışılmış, son zamanlardaki gelişim bu sayının giderek artması yönünde olmuştur. 1996 yılında yurtiçi müsabakalarda 3 artı 1 kuralı uygulanması kaydıyla yabancı kontenjanı 4'e çıkarılmıştı. 1997-1998 sezonunda Birinci Lig takımlarının oynatabilecekleri yabancı futbolcu sayısı 4 olarak belirlenmişti. 1998-1999 sezonunun ortasında değişiklik yapılarak sayı 5'e çıkarıldı. Bir süre sonra Tahkim Kurulu, yürütmeyi durdurma kararı verdi. Ancak daha önce transfer işlemlerini tamamlamış kulüplerin 5 yabancı oynatabileceği kabul edildi. Bu gelişmelerle ilgili tenkitler üzerine Federasyon, kulüplerin bu değişikliğe yol açan talebinin 4 artı 2 şeklinde olduğunu, döviz ödenen yabancılardan bir veya ikisinin kenarda tutulmasındansa kontenjanın 5'e çıkarılmasının uygun görüldüğünü açıkladı (H. Fehim Üçışık, Sporda Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1999, s. 181-182). 2005-2006 sezonunda Süper Ligdeki takımların 6 yabancı futbolcu oynatabilmesi kabul edilmişti. Önümüzdeki yıl yabancı oyuncu sınırlamasının kaldırılması veya kontenjanın artırılması istekleri ortaya atılmış, Federasyon önümüzdeki yıl için kontenjanda değişiklik yapmamayı uygun görmüştür. Bizce, Futbol Federasyonuna Genel Kurul üyesi olarak çeşitli konularda görüş istenmesi üzerine 10.5.1989 tarihinde sunduğumuz yazılı görüş açıklamasında ve 23.8.1996 tarihli Türkiye Gazetesi'ndeki yazımızda belirttiğimiz gibi, yabancı oyuncu oynatılması ilke olarak serbest olmalı ve yabancı transferlerinde Federasyon hesabına, sayıya göre neredeyse katlanarak artan miktarda, gümrük vergisi benzeri bir fon ödenmelidir (Fehim Üçışık, "Beşinci Yabancı Kararı", Türkiye, 4.3.1999). Bu çözüm tarzının çeşitli açılardan yararlı olacağını düşünmekteyiz. Yabancı futbolcu sayısında sınırlama olmaması, transferde iç piyasada ücretlerin zaman zaman aşırı yükselmesini ve kontenjan açmak için bazılarının sözleşmesinin mali açıdan önemli kayıplarla sona erdirilmesini engelleyecektir. Yabancılar için artan miktarda fon ödenmesi zorunluluğu karşısında yaşlı veya sorunlu yabancılar değil, daha ziyade bir süre sonra Avrupa'nın önemli takımlarına yüksek bedelle satılabilecek gençler ile milli oyuncularımıza ve futbolumuza yararlı olabilecek şöhretli yabancılar transfer edilecektir. Yabancıların Milli Takım'a böyle dolaylı olumlu etkisinin yanı sıra önemli bir sakınca teşkil etmeyeceğini düşünmekteyiz. Milli Takımımızda İkinci Lig takımlarında veya yabancı ülkelerde oynayan çok sayıda futbolcu bulunmaktadır, hatta bazıları Türkiye liglerinde hiç oynamamışlardır. Almanya, İsviçre gibi ülkelerde, o ülkelerin en güçlü takımlarında oynayan ve hatta bazıları çifte vatandaşlıkları dolayısıyla milli takımlarına çağrılmak istenen futbolcularımız varken yabancı futbolcu transferinin milli takıma zarar vereceği bizce kabul edilemez. Şu da var ki, yabancı kontenjanının 6 olarak belirlenmesi her kulübün 6 oyuncu transfer etmesi anlamına gelmediği gibi, sınırlamanın kalkması da takımların kadrolarının hemen tamamının yabancı olmasına yol açmayacaktır. Esasen bir çok kulübümüzde sınırlama varken de bazı yabancılar ilk onbire girememektedirler. Önerdiğimiz şekilde, yabancı futbolcu sayısına göre artan miktarlarda yapılacak ödemelerin de yetenek keşfi ve alt yapı çalışmalarının desteklenmesi için önemli bir ek kaynak olabileceğini düşünmekteyiz.