Şike dolayısıyla küme düşürme

6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanuna göre, belirli bir spor müsabakasının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat temin eden kişi, beş yıldan on iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kendisine menfaat temin edilen kişi de bu suçtan dolayı müşterek fail olarak cezalandırılır. Kazanç veya sair menfaat temini hususunda anlaşmaya varılmış olması halinde dahi, suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur. Şike anlaşmasının varlığını bilerek spor müsabakasının anlaşma doğrultusunda sonuçlanmasına katkıda bulunan kişiler de aynı esaslar çerçevesinde cezalandırılır. Kazanç veya sair menfaat vaat veya teklifinde bulunulması halinde, anlaşmaya varılamadığı takdirde, suçun teşebbüs aşamasında kalmış olması dolayısıyla cezaya hükmolunur. Suçun, kamu görevinin sağladığı güven veya nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle veya spor kulübünün yönetim kurulu başkan veya üyeleri tarafından yahut suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde veyahut bahis oyunlarının sonuçlarını etkilemek amacıyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Suçun bir müsabakada bir takımın başarılı olmasını sağlamak amacıyla teşvik primi verilmesi veya vaat edilmesi suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında indirilir. Suçun spor kulüplerinin veya sair bir tüzel kişinin yararına işlenmesi halinde, ayrıca bunlara, şike veya teşvik primi miktarı kadar idari para cezası verilir. Ancak, verilecek idari para cezasının miktarı yüz bin Türk Lirasından az olamaz. Müsabaka yapılmadan önce suçun ortaya çıkmasını sağlayan kişiye ceza verilmez (m.11). YALNIZCA PARA CEZASI! Bizce, bu düzenleme, şike anlaşması yapılması, anlaşmaya varılamasa da kazanç veya sair menfaat vaat edilmesi veya teklifinde bulunulması ile teşvik primi verilmesi veya vaat edilmesi suçlarının yalnızca gerçek kişiler tarafından işlenebileceğini kabul ederek bu kişilerin hapis ve adli para cezasıyla cezalandırılmasını ve suçu işleyenin spor kulübünün yönetim kurulu başkan veya üyesi olması halinde cezanın artırılmasını öngörmektedir. Bu düzenlemede spor kulüpleriyle veya diğer tüzel kişilerle ilgili olarak, yalnızca, suçun kulüp veya tüzel kişi yararına işlenmesi halinde idari para cezası öngörülmektedir. Dolayısıyla, bir spor kulübünün başkan ve yönetim kurulu üyeleri, suçları kulüp yararına işlediği takdirde o kulübe 6222 sayılı Kanun çerçevesinde yalnızca idari para cezası verilebilecektir. TALİMATNAME ÇOK AÇIK Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Futbol Disiplin Talimatının genel hükümler başlıklı düzenlemesine göre, kulüpler ya da gerçek kişiler, sportmenliğe, oyun kurallarına ve TFF kararları ile Talimatlarına aykırı davranışlar nedeniyle disiplin cezaları ile cezalandırılır. Bu Talimatta belirtilen disiplin cezaları temel cezalardır. Özel şartların varlığı halinde, bu cezalar ağırlaştırılabilir ya da hafifletilebilir. Sportmenliğe veya diğer disiplin hükümlerine aykırı davranışlarda, hakemin durumu görmemiş ve dolayısıyla bir karar vermemiş olması disiplin cezalarının verilmesine engel teşkil etmez (m.4). Bu Talimat hükümleri uyarınca verilecek cezanın kapsamı ve süresi, somut olayın objektif ve sübjektif tüm şartları, ihlalde bulunan kişinin kusur derecesi, ağırlaştırıcı ve hafifletici tüm nedenler değerlendirilmek suretiyle belirlenir (m.8). Fiilin teşebbüs derecesinde kaldığı hallerde cezada indirim yapılır. Disiplin Kurulu bu gibi hallerde cezayı yarısına kadar indirebilir (m.9). Anılan Talimatın müsabaka sonucunu etkileme başlıklı düzenlemesine göre, müsabakanın sonucunu hukuka veya spor ahlakına aykırı şekilde etkilemek veya buna teşebbüs etmek yasaktır. Bir futbolcuya veya kulübe teşvik primi verilmesi de bu kapsamdadır. Bu yasağa aykırı davranan kişiler, bir yıldan üç yıla kadar müsabakalardan men veya hak mahrumiyeti cezasıyla, kulüpler ise küme düşürme cezasıyla cezalandırılır. İhlalin ağırlığına göre küme düşürme cezasına ek olarak puan indirme cezası da verilebilir. İhlalde sorumluluğu bulunan kişi veya kulüplere ayrıca para cezası verilir. Anılan yasağın hakemler tarafından ihlali halinde sürekli hak mahrumiyeti cezası verilir (m.55). KÜME DÜŞÜRMEK ZOR Böylece, Futbol Disiplin Talimatı, müsabakanın sonucunu hukuka veya spor ahlakına aykırı şekilde etkileme yasağına hem gerçek kişilerin hem de kulüplerin aykırı davranabileceğini kabul etmekte ve temel ceza olarak, kişilere, genel olarak, bir yıldan üç yıla kadar müsabakalardan men veya hak mahrumiyeti, kulüplere küme düşürme cezası verilmesini öngörmektedir. Küme düşürme cezası verilmesi için, kulübün anılan yasağa aykırı davranışta bulunduğu ortaya konmalı ve somut olayın objektif ve subjektif tüm şartları, kusurun derecesi ve ağırlaştırıcı ve hafifletici tüm nedenlerin değerlendirilmesi sonucunda bu cezanın hafifletilmesi için hiçbir özel şartın bulunmadığı kabul edilmelidir. Bize göre, 6222 sayılı Kanun bu fiiller kulüp başkan ve yönetim kurulu üyelerince işlense dahi, ceza hukuku yönünden fiille kulüp arasında bir bağlantıyı değil de yalnızca fiilin kulüp yararına işlenebileceğini kabul etmiş veya edebilmiş iken Futbol Disiplin Talimatı çerçevesinde küme düşürme cezası verilebilmesi için fiille kulüp tüzel kişiliği arasındaki bağlantının temel hukuk ilkelerine uygun olarak kesin bir şekilde ortaya konabilmesi fevkalade istisnai hallerde mümkün olabilecektir.