Çalışanlara yapılan yemek yardımı yeniden artacak mı?

Çalışanlara yemek yardımı yapılması hizmet akdi ya da toplu sözleşme muvacehesinde belirlenmektedir. Tüm gün boyunca emeğini işverene hasreden çalışanların sağlıklı beslenmesi büyük önem taşımaktadır. Kimi işveren işçilere yemek hizmetini doğrudan doğruya sağlamaktadır. Kimi ise nakdî ya da kart veya diğer ödeme şekillerinde çalışanlarına sağlamaktadır.

 

Özellikle yemek kartlarına yükleme veya nakdî şekilde yapan işverenler rakam belirlerken vergi ve SGK prim uygulamaları açısından öngörülen tavanı aşmamaya dikkat etmektedir. Keza tavanın aşılması ekstra vergi ve prim maliyetleri anlamına gelmektedir.

 

Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye uygulamasına baktığımızda yemek yardımı istisnasının farklı düzenlendiği görülmektedir. Bu durum hem bordrolamada zorluklara hem de yapılan yardımlarda tereddütlere sebep olmaktadır.

 

 

SGK UYGULAMASINDA YEMEK İSTİSNASI

 

 

Çalışanlara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin, iş yerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin belirli bir oranında SGK primlerinden istisna tutulmaktadır.

 

SGK, uzun yıllardan beri yemek paraları ödemelerinin asgari ücretin %6’sını istisna kapsamında uygulamakta iken 01/12/2022 tarihinden itibaren bu oranı yüksek enflasyona binaen %23,65’e yükseltmiştir.

 

Diğer yandan 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe giren yeni asgari ücret yaklaşık %49 oranında artırılarak 20.002,50 TL’ye yükseltilmiştir. Bütün bu değişiklikler 2024/Ocak ayından itibaren çalışanlara yemek parası olarak yapılacak ödemelerin kısmen prime tabi tutulması uygulamasını değiştirmiştir

 

Bu durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dâhil edilecek tutar;

• Brüt Günlük Asgari Ücret X %23,65 X (Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Yemek Parası Verilen Gün Sayısı=İstisna Tutarı,

• Ödenen Yemek Parası-İstisna Tutarı=Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır. Buna göre;

01/01/2024 ila 31/12/2024 tarihleri arasında; 666,75 TL x %23,65=157,69 TL SGK primlerden istisna edilecek günlük yemek parasıdır.

 

Diğer yandan, sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları iş yerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu karşılığında) gerek iş yerinde, gerekse iş yerinin dışında yemek verilmesi hâlinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

 

Görüldüğü üzere SGK yemek istisnası yaklaşık 4 kata yakın artırılmasına rağmen yüksek gıda enflasyonu karşısında hâlen yetersiz kalmaktadır. Durum böyle iken işveren ve çalışanlar istisna miktarının yıl içinde tekrar artıp artmayacağını merak etmektedir. Bu sualin cevabını temmuz ayında göreceğiz. Temmuz ayında asgari ücrette artış yapılırsa yapılacak artış otomatik olarak yemek istisnasına da yansıyacaktır.

 

 

YEMEK YARDIMINDA VERGİ MUAFİYETİ

 

 

İş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin istisna tutarı aşağıdaki tablodan görüleceği üzere 110 TL’den 170 TL’ye yükseltilmiştir.

 

Dolayısıyla çalışanlara yapılan günlük 170 TL’ye kadar olan yemek yardımı hem gelir vergisi hem de damga vergisinden muaf tutulmaktadır.

 

Bu rakamın aşılması hâlinde ise aşılan kısım üzerinden belirtilen vergilerin tahakkuk ettirilmesi elzemdir.

 

 

Vergiden İstisna Edilen Yemek Bedeli Tutarları Yılı	Uygulanan Tutar	Yasal Dayanağı
2024	170,00 TL	324 Seri No.lu Genel Tebliği
2023	110,00 TL	323 Seri No.lu Genel Tebliği

 

 

Görüldüğü üzere başta yemek yardımı olmak üzere diğer tüm istisna rakamlarının hem vergi hem SGK açısından aynı olması birbiriyle uyumlu olması hem işverenler hem çalışanlar açısından yararlı olacaktır.

 

Son olarak yüksek gıda enflasyonunun maalesef yüksek seyredecek olmasına binaen bu rakamların yetersiz kaldığının, yeniden güncelleme yapılmasının gerekli olduğunun altını bir kez daha çizelim.