Güneş doğar, Türk yapar!

Dünya, yakın geçmişte enerji güvenliği ve enerji bağımsızlığının ne kadar hayati bir mesele olduğunu çok iyi anladı. Pandemi ve savaşın bize öğrettiği, enerjide dışa bağımlıysan sıkıntı yaşarsın. Bir an önce bu bağımlılıktan kurtulmalısın ya da bunu yönetebilir hâle gelmelisin.

Türkiye’de bu anlamda güzel gelişmeler yaşanıyor. Yıllar önce TANAP ile doğu-batı arasında bir köprü konumuna gelen Türkiye’de, şimdilerde Karadeniz Gazı ve Akkuyu Nükleer Enerji Santrali için gün sayılıyor. Yenilenebilir enerji alanında da güzel gelişmeler yaşanıyor. Enerji Bakanlığı tarafından açıklanan rakamlara bakarsak;

 

> 2023 Şubat sonu itibarıyla ülkemizde kurulu güç 104 bin 136 megavata ulaştı.

 

> Kurulu gücümüzün %30,3’ü hidrolik enerji, %24,4’ü doğalgaz, %20,9’u kömür, %11’i rüzgâr, %9,3’ü güneş, %1,6’sı jeotermal ve %2,5’i diğer kaynaklardan oluşuyor.

 

> Ülkemizde elektrik enerjisi üretim santrali sayısı, 11 bin 711’e yükselmiş bulunuyor.

 

> Bu santrallerin 751 adedi hidroelektrik, 67 adedi kömür, 360 adedi rüzgâr, 63 adedi jeotermal, 345 adedi doğalgaz, 9 bin 635 adedi güneş, 490 adedi ise diğer kaynaklı santraller...

 

Dikkat ettiğiniz üzere güneş enerjisi santral sayısı, diğer bütün santrallere açık ara fark atmış durumda. Türkiye Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlasına göre ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2 bin 741 saat olup, ortalama yıllık ışınım değeri 1.527,46 kWh/m2 olarak hesaplandı. Potansiyel büyük olunca, yerli ve yenilenebilir enerji olan ‘güneş’e yatırımlar da hızla artıyor.

Asıl yatırımları ivmelendiren gelişme, işletmelere, enerji tüketimlerinin iki katına kadar santral kurulum izni verilmesi… Böylece ithal enerjiye ödenecek paralar, yerli santral kurulumlarına yatırılıyor. Hem yerli panel sektörü gelişiyor, hem bu santrali kuran işletmeler belli bir süre sonra yüklü elektrik faturalarından kurtuluyor. Ülke kaynakları çok daha verimli kullanılıyor. Trend böyle devam ederse -ki gelişmeler bu yönde- enerji ithalatına ödenen yüklü miktarlar ve buradan kaynaklanan cari açık yıllar içinde hissedilir şekilde gerileyecek. Enerji ithalatı ve cari açığın gerilemesi, dolar ihtiyacını da azaltacağı için; kurlar üzerinde stres ve bundan kaynaklanan enflasyonist baskı da hafifleyecek. Bir sektör ve ona yapılan yatırım işte bu kadar hayati olabiliyor.

 

Güneş enerjisi sektöründe yaşanan bu gelişmeleri yakından izlemek üzere geçen hafta SOLAREX İstanbul Fuarı’nı ziyaret ettim. Çoğu yerli 350 civarında şirket, 1000 çeşidi aşan ürünlerini sergiledi. Bizim aklımıza sadece panel geliyor ama sektör o kadar büyük ki… O panelleri taşıyan düzenekler, onları araziye monte eden araçlar, jeneratörler ve aklınıza gelmeyecek türlü türlü yan sanayi ekipmanları… Sektörün belki de dünyadaki zirve buluşması olma yolunda hızla ilerleyen SOLAREX İstanbul’da; özellikle yoğun talep ve yatırım iştahını gördüm. Yerli mühendislik ürünler de bana “Güneş doğar, Türk yapar” şeklinde özetleyebileceğim bir fuar deneyimi yaşattı.

 

Yenilenebilir enerjide gerçekleşen bu atak borsada da son dönemde kendini gösteriyor. Yeni halka arzların flaş sektörü olan ‘enerji’ çatısı altındaki şirketler, borsaya açılarak ciddi anlamda finansman sağladılar. Sadece son 3 yılda sektör, 11 milyar TL’nin üzerinde halka arz geliri elde etti. ‘Enerji’nin millî güvenlik meselesi hâline geldiği dikkate alınırsa, burada her anlamda ciddi gelecek var.

     ***

Piyasalara kısaca değinirsek;

 

> Seçim öncesi borsada son pozisyon ayarlamaları yapılıyor. Endeks için 5000 seviyesinin taban vazifesi görmesi, pozitif

fiyatlamaların devamı için önemli bir gösterge olabilir.

 

> Tahvil-mevduat faizi oranlarında yaşanan yükselişle birlikte KKM hesaplarının da 1 trilyon 775 milyar TL’yi aşması, seçime kadarki süreçte bu bölgenin “güvenli liman” vazifesi gördüğü izlenimini destekliyor.

 

> ABD enflasyonunda, dolar faizinde ve dolar endeksinde yaşanan gerilemenin etkisiyle ons altın, 2000 doların üzerinde iki defa üst üste haftalık kapanış gerçekleştiriyor. Bu gösterge, 2070 dolar zirvesinin test edilmesi ihtimalini de kuvvetlendiriyor.