Esnaf ve tüccarın 2004 beklentileri

Yeni bir yıla yeni umutlarla girdik. Öncelikle 2004 yılının hepimize huzur, refah ve sağlık getirmesini dilerim. Yeni bir yıla girerken, esnafın 2003 yılı değerlendirmeleri ve 2004 yılına ilişkin beklentilerini ölçmek amacıyla bir anket yaptık. Tunalıhilmi Caddesi, Armada, Karum, Migros, Ostim, Gimat, Siteler, Anafartalar iş merkezleri, Tunalihilmi, Posta, İzmir, Sanayi, Necatibey, Bahçelievler 7. Cadde, Kızılay, Ulus, Sıhhiye ve Rüzgarlı Sokak ticaret alanlarında 2.209 esnaf ile yaptığımız anket, ekonomideki iyiye gidişin çarşı-pazara tam olarak yansımadığını ortaya koydu. Tüccarın yüzde 55.5'i ekonomide işlerin iyiye gittiğine inanmıyor. "Türkiye krizden çıktı mı?" sorusuna esnafın yüzde 10.5'i "Evet", yüzde 45,6'sı "Hayır", yüzde 43,9'u "Kısmen" cevabını verdi. "2003'te işlerinizde ne yönde bir değişiklik oldu?" sorusunu yüzde 24'ü "Daha iyi", yüzde 39,2'si "Daha kötü", yüzde 36,8'i "Aynı kaldı" diye cevapladı. "Faizlerdeki düşüş işlerinize yansıyor mu?" sorusuna yüzde 32,8 "Evet", yüzde 41,3 "Hayır", yüzde 25,9 "Kısmen" ceveabı verilirken, "Enflasyondaki düşüş işlerinize yansıyor mu?" sorusuna ise şu cevaplar verildi: Yüzde 20,1 "Evet", yüzde 52,1 "Hayır", yüzde 27 "Kısmen". Ankete göre, 2003 yılı içinde esnafın yüzde 21,3'ü banka kredisi kullandı. Yüzde 18.2'si işiyle ilgili yeni bir yatırım yaptı. Yüzde 36.3'ü ise çeşitli nedenlerle işçi çıkardı. "2003 yılını kârla mı, zararla mı kapatıyorsunuz?" sorusuna verilen cevaplar ortaya koydu ki, esnafın yüzde 45,9'u yılı zararla kapattı. "Tüccar, esnaf ve sanayicinin 2003 yılında karşılaştığı en önemli sorun hangisiydi?" sorusunu esnafın yüzde 25,9'u "Yüksek vergi", yüzde 13,9'u "Elektrik, su, doğalgaz gibi girdi maliyetlerinin yüksekliği", yüzde 13,8'i "Bürokrasi", yüzde 44,7'si "İşlerdeki durgunluk", yüzde 1,7'si "Düşük kur" şeklinde cevapladı. Anketten hükümetin acil eylem planını uygulamada başarısız olduğu sonucu da çıktı. "Hükümet Acil Eylem Planı'nı uygulamada başarılı mı?" sorusuna yüzde 22'si "Evet", yüzde 48.4'ü "Hayır", yüzde 29.6'sı "Kısmen" cevabını verdi. Esnafın, yüzde 31.5'i hükümetin ekonomi politikalarını başarılı bulurken, yüzde 27,6'sı başarılı bulmadığını, yüzde 40,9'u kısmen başarılı bulduğunu açıkladı. 2004 yılı beklentilerine gelince, esnafın yüzde 13,6'sı hükümetten "Uygun kredi", yüzde 11,4'ü "Bürokraside sadeleşme", yüzde 42,7'si "Vergi indirimi", yüzde 14,1'i "Kayıtdışı ve korsanla mücadele", yüzde 18,2'si "Girdi maliyetlerinde ucuzlama" beklediklerini belirttiler. Esnafın yüzde 30,9'u ekonominin iyiye gideceğine, yüzde 31.2'si işlerin daralacağına, yüzde 37,9'u aynı kalacağına inanıyor. Yüzde 74'ü 2004'te ekonomiyi etkileyecek en önemli sorunun "iç ve dış olumsuz siyasi gelişmeler sonucunda bozulacak ekonomik denge" olacağına, yüzde 12.1'i "ithalattaki artışın", yüzde 7,7'si "terörün", yüzde 6,2'si düşük kurun ekonomiyi olumsuz etkileyeceğine inanıyor. Yüzde 52,4'ü 2004'te de yeni bir yatırım planlamıyor. Görülüyor ki, 2003 yılında esen iyimserlik rüzgarları tam olarak çarşıya yansımadı. Ancak her şeye rağmen Ankara tüccarı umudunu yitirmiyor. Her türlü olumsuzluğa rağmen ayakta kalma mücadelesi veriyor. Halk 2004 yılında ekonomide olumsuz gelişmeye sebep olacak en önemli sorun olarak iç ve dış olumsuz siyasi gelişmeleri görüyor. Hükümet bu noktada son derece dikkatli davranmalıdır. Bir yandan iç politikada gerginlik oluşturacak icraatlardan uzak dururken, zaten hassas durumda olan dış politikada hata katsayısını minimize etmelidir. Siyaset nezle olunca ekonomi yatağa düşüyor. Bunu artık anlamalıyız.