Vergi sistemi yama tutmuyor

Türk vergi sistemine 1980 yılından bu yana tam 170 kez yama yapılmış. Geçici düzenlemeler bu sayıya dahil değil. O tarihten beri görev alan bütün hükümetler, adalet temeli üzerine kurulu bir vergi reformu yerine, yama yapma yoluna gitti. Ancak, sistem artık yama tutmuyor. 1963 yılında, Türk Vergi İdaresi'nin isteği üzerine Türkiye'ye gelen ABD Dallas (Teksas) Bölge Vergi Teşkilatı Amiri Frank White, Türkiye'deki vergi idaresindeki sorunları, hazırladığı raporda şöyle sıralamış: * Vergi mükellefine hizmette yetersizlik, * İmkan ve malzeme yetersizliği, * Lüzumsuz ve tesirsiz kontroller, * Memurların yeteneklerinden yeteri kadar yararlanılamama, * Ücret sistemindeki dengesizlikler, * Beyanname tetkikinde koordinasyon yetersizliği, * Mali yargı usullerindeki yetersizlik, * Vergi kaçakçılığı. Bu sıralamadan da görüldüğü üzere vergi idaresinin sorunları aradan 40 yıl geçmesine rağmen hiç değişmemiştir. Vergiyle ilgili olarak yargıya intikal eden uyuşmazlıklar Vergi Dairesi'nin aleyhine mükellefin lehine sonuçlanmaktadır. Vergi adaletsizliğinin kanıtları şöyle sıralayabiliriz: * Takdir Komisyonu Kararları: Vergi mükelleflerinin en çok dava açtığı konuların başında yeralan Takdir Komisyonu Kararları'yla ilgili davaların yüzde 90'ı idare aleyhine sonuçlanmaktadır. * Vergi İnceleme Raporları: Vergi inceleme raporlarına yapılan itirazlarla ilgili davaların yüzde 76'sı, Danıştay aşamasında da yüzde 88'i idare aleyhine sonuçlanmaktadır. * Usulsüzlük Cezaları: Vergi denetiminde tutulan tutanaklar nedeniyle kesilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına istinaden mükellefler tarafından Vergi dairelerine karşı açılan davaların yüzde 83'ü idare aleyhine sonuçlanmaktadır. * Tebliğler: Maliye Bakanlığı'nca yayınlanan tebliğlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar nedeniyle azımsanamayacak bir bölümü Danıştay tarafından iptal edilmektedir. Bütün bunlar göstermektedir ki, vergi sisteminde bir adalet sağlanamamıştır. 2004 yılı bütçesinde vergi adaletsizliğinin devam ettiğini görüyoruz. 99.2 katrilyon lira olarak hedeflenen vergi gelirlerinin 29.7 katrilyon liralık bölümünü gelir ve kurumlar gibi dolaysız, yüzde 70'e tekabül eden 69.4 katrilyonluk bölümünü de ÖTV, KDV, özel işlem gibi dolaylı vergiler oluşturuyor. Halka çıkartılan vergi faturasında tarihi bir rekor kırılacak. Dolaylı vergi gelirlerinin oranı ilk kez yüzde 70'e çıkmış olacak. Vergi adaletsizliğini somut bir örnekle ifade edeyim: Vatandaş sabah gözünü açar açmaz vergi ile karşı karşıya geliyor. Yüzünüzü yıkarken bu parasının dışında yüzde 18 KDV, çöp vergisi, çöp vergisinin KDV'si ve yüzde 50 atıksu bedeli ödüyorsunuz. Futbolcuların trilyonluk transfer ücretleri, 665 milyar liraya kadar olan rant gelirleri vergiden istisna... Buna karşılık asgari ücretten hâlâ vergi alınmaya devam ediliyor.