Antikor testi nedir, kimlere yapılır? Antikor testi ne işe yarar? İşte merak edilenler

Koronavirüs salgınının ardından haberlerde sıkça yer alan ve yapımına devam edien 'antikor testi' nedir merak ediliyor. Antikor testi nedir, kimlere yapılır ve antikor testi ne işe yarar? Özellikleri nelerdir? Yapılan açıklamada, antikorun; vücutta geçirilen bir enfeksiyona karşı vücudun savunma amacıyla ürettiği, kanda bulunan maddeler olduğu, hastalık geçirilmeden de aşı yoluyla vücutta antikor üretilebildiği ve bu şekilde vücudun hastalığa karşı bağışıklığının sağlanmış olduğu belirtildi. İşte merak edilen detaylar...

Antikor testinin, "kandan örnek alınarak kanda antikor varlığının belirlendiği" testin adı olduğu hatırlatılan açıklamada, "Hangi hastalık için araştırma yapılıyorsa o hastalığa karşı üretilen antikor test edilir. Örneğin bir kişinin yeni tip koronavirüs (Covid-19) hastalığı geçirip geçirmediği yapılan antikor testiyle anlaşılabilir. Kişinin kanında Covid-19 hastalığına karşı antikor bulunursa, yani test pozitif çıkarsa bu kişi hastalığı geçirmiş ya da geçiriyor denilebilir." ifadeleri kullanıldı. 

Açıklamada görüşlerine yer verilen Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Murat Sarıtemur, antikor testinin, kişinin bir hastalığı geçirip geçirmediğini anlamak amacıyla kan örneği alınarak yapıldığını ve kişinin hastalığa karşı ürettiği antikorların kanda olup olmadığının test edildiğini bildirdi.

Sarıtemur, antikor testinin aynı zamanda seroloji testi olarak da adlandırıldığını aktararak, şunları kaydetti:
"Antikor testi, enfeksiyona neden olan bakteriyi ya da virüsü test etmez. Antikor testiyle vücudun bakteriye ya da virüse karşı oluşturduğu bağışıklık test edilir. Her hastalığın antikor testi farklıdır. Örneğin, vücudun Covid-19'a karşı oluşturduğu antikorlar ile gribe karşı oluşturduğu antikorlar birbirinden farklıdır. Bu nedenle her hastalık için o hastalığa özel antikor testi yapılır. Hastalığın erken evresinde ortaya çıkan antikorlarla ileri evrede oluşan antikorlar farklıdır. Antikor testi, sadece hastalığın o sırada geçirilmekte olduğunu belirlemek için yapılabildiği gibi, daha önce geçirilmiş bir enfeksiyonu belirlemek amacıyla da kullanılabilir."

Antikor testinin başlıca yapılma nedeninin, kişinin bir enfeksiyonu geçirip geçirmediğini belirlemek olduğunu vurgulayan Sarıtemur, özellikle kişinin hastalık belirtisi vermediği durumlarda kandan alınan örnekle hastalığın o sırada geçirilip geçirilmediğinin belirlenebildiğini aktardı.

"Kanında Covid-19'a karşı antikor bulunan kişilerin tespiti mümkündür" 

Doç. Dr. Murat Sarıtemur, kanda rastlanan antikorlarla kişinin semptomsuz geçirdiği hastalığın tespit edilebildiğini belirterek, devamla şu değerlendirmelerde bulundu:

"Örneğin, Covid-19 pandemisi sürecinde belirti göstermeyen ancak kanında Covid-19'a karşı antikor bulunan kişilerin tespiti mümkündür. Böylece hastalık tanısının konulmasında fayda sağlanır. Kimi durumlarda antikorun yalnızca varlığı değil, miktarı da ölçülebilir. Antikor düzeyinin ölçüldüğü testlerde vücudun bağışıklığının tam olarak gelişip gelişmediği anlaşılabilir. Ancak antikor testleri, genellikle yalnızca hastalığın varlığının tespit edilmesi amacıyla kullanılır. Antikor testi gerekli görülen her durumda yapılabilir.

Vücudun hastalığa karşı bir antikor oluşturması yaklaşık 4 hafta sürebilir. Bu nedenle bazı durumlarda negatif çıkan antikor testinin bir süre sonra tekrar edilmesi gerekebilir. Hastalığa karşı ilk aşamada üretilen antikorlara 'immünoglobülin M (IgM)' denir. Hastalık ilerledikçe immünoglobülin G (IgG) antikorları ortaya çıkar. Yalnızca hastalığın varlığını belirlenmek isteniyorsa IgM antikorları ölçülür. Hastalığın daha önceden geçirilmiş olup olmadığını anlamak için ise hem IgM hem de IgG antikorları test edilir."

"Hastalık geçirmemiş kişilerin antikor testinin sonucu negatiftir" 

Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Sarıtemur, antikor testinin negatif ya da pozitif şekilde iki sonucunun olabildiğini ve hastalık geçirmemiş kişilerin antikor testi sonucunun negatif olduğunu, negatif test sonucunun, kişinin bu hastalığı geçirmediği anlamına geldiğini aktardı.

Sarıtemur, şunları kaydetti:
"Ancak hastalığın başlangıcında ve erken evrede testin negatif çıkma olasılığı vardır. Çünkü henüz vücutta antikorlar oluşmaya başlamamıştır. Bu nedenle hastalık seyri değerlendirilerek birkaç hafta sonra antikor testi tekrar edilebilir. Hastalığı geçirmiş ya da geçirmekte olan kişilerde ise antikor test sonucu pozitiftir. Pozitif test sonucu iki türlü değerlendirilebilir. IgM pozitif ya da IgG pozitif. IgM pozitif ancak IgG negatif ise enfeksiyon başlamış ancak henüz ilerlememiştir. IgM ve IgG pozitif ise hastalık geçirilmekte ve bağışıklık gelişmeye başlamıştır. IgM negatif ve IgG pozitif sonuçları ise, enfeksiyonun daha önceden geçirilmiş olduğu anlamına gelir.

Her hastalık için IgM ve IgG ortaya çıkma süreleri ve kanda bulunma süreleri farklıdır. Örneğin, Covid-19 hastalığında IgM ve IgG antikorları kanda hemen hemen aynı sürede ortaya çıkar. Yalnızca IgM varlığı ölçülmesi yeterli olabildiği gibi, IgG varlığı da kimi durumlarda değerlendirilebilir. Negatif sonuçlar normal olarak değerlendirilir. Antikor testi sonucu pozitif olduğunda diğer bulgu ve tanı yöntemleriyle birlikte uzman hekim tarafından hastalık tanısı konularak uygun tedaviye başlanır."