Abdüllatif Uyan

Anadolu evliyasından olup İzmir'de vefat eden Ahmet Eğribozî hazretleri, bir gün sordu bir ahbabına: - Bil bakalım. Yerin altında, yerin üstünde ve göklerde en fazla ne vardır?

Osmanlı son devir âlim ve velilerinden Çorumlu "Ahmet Feyzî Efendi", bir günkü sohbetinde; - İnsanın üç düşmanı vardır, buyurdu. - Onlar nedir? diye sordular. Buyurdu ki:

Hindistan evliyasının büyüklerinden Alaaddin Sabîr hazretlerine, sevdikleri sordu bir gün: - Dünyada en makbul insan kimdir hocam?

Arabistan'ın Hadramut bölgesinde yetişen evliyadan Ahmet bin Hüseyin Ayderusî hazretleri, bir gün sevdikleriyle sohbet ederken;

Evliyanın büyüklerinden Ahmet bin İshak hazretleri, bir günkü sohbetinde; - Kardeşlerim, bu nefis insanın en büyük düşmanıdır, buyurdu.

Irak velilerinden Ebül Hasan Cüsukî hazretlerini, bir genç rüyasında gördü bir gece. Ancak tanımıyordu kendisini. O sırada Sevgili Peygamberimiz teşrif etti oraya. Bu veliyi gösterip;

Adam pek bir şey anlamadı.

Mal sevgisi, Allaha olan sevginizi geçmesin, derdi sık sık.

Kabr-i şerifi Mısır'da bulunan Ebül Hayr el Aktâ hazretleri, çocukları çok sever, ilgilenirdi onlarla. Bir gün yine oynayan çocukları gördü sokakta. Ancak bir tanesi köşeye çekilmiş, sadece seyrediyordu oynayanları. Yanına gidip sordu:

Bağdat evliyalarından Ahmet bin Ebu Verd hazretleri, ne zaman dua edecek olsa; - Yâ Rabbî! Benim ruhumu secdede al! diye yalvarırdı. Ve bir gece...

Hindistan'da yetişen velilerden Ebül Hayr Farukî hazretleri zamanında, bir sene kuraklık oldu o havalide. Fiyatlar yükseldi. Hayat pahalılığı çekilmez hal aldı. İnsanlar çaresizlik içinde koştular bu zata: - Hocam biz mahvolduk.

Bağdat'ta yetişen velilerden Ebül Hüseyin Nurî hazretlerinin sohbetine mevki sahibi bir kişi geldi bir gün. Ancak bulunduğu makamla mağrurdu biraz.

Mekke-i mükerreme'de yetişen evliyadan Ebu Amr Zücâcî hazretleri, sevdiklerinden bir grup kimse ile sefere çıkmıştı... Yolculuk gemide geçiyordu.

Diyarbakır'da yetişen Ahmet Karazî hazretleri, bir gün sordu cemaatine: - İslâm ahlâkı nedir, bilir misiniz?

Nişabur'da vefat eden büyük velîlerden "Ebu Ali Sekafî" hazretlerini, üç genç ziyarete gitti bir gün. Bu üç delikanlı medresede okumuş, dinî bilgilerin bir kısmını öğrenmişlerdi.

Mısır'da yetişen velilerden Ebül Abbas-ı Mürsî hazretlerine bir gün biri geldi. Elinde de bir sepet "Elma" vardı adamın. Aklı sıra imtihan edecekti bu Allah dostunu.

Cezayir'de yetişen velilerden Ebül Abbas Müsteganimî hazretleri zamanında bir genç ilim öğrenmek istiyordu. Yetimdi de.

Merrakuş şehrinde yetişen büyük velilerden Ebül Abbas Sebtî hazretlerinin ziraatle uğraşan bir talebesi vardı. Ve bir sene, şiddetli bir "kuraklık" oldu o havalide. Bir damla suya hasret kaldı toprak.

Evliyanın büyüklerinden Ebül Abbas Seyyarî hazretleri, bir gün, "Ahmet" adında bir talebesinin evine gitmişti. Talebe yeni evli ve çok fakirdi. Hocasını görünce çok sevindi garip... Birşeyler ikram etmek istedi. Ancak "bir miktar un"dan başka hiçbir şey yoktu evinde. Mutfakta, hanımıyla "Acaba ne yapsak?" diye düşünüyorlardı ki, hocası seslendi içerden.

Şam'da yaşayan ve orada vefat eden büyük Veli "Ahmed bin Muhammed" hazretlerinin sevdiklerinden birinin kardeşi vefat etmişti.