Türkiye NATO’dan çıkmalı mı?

A -
A +
15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türkiye savunma politikalarında bir konsept değişikliğine gitti. Darbe girişimi akşamı Amerikan yönetiminden gelen tuhaf açıklamalar kimseyi şaşırtmadı ama Türk devletinin bazı politikalarda değişikliğe gitmesine sebep oldu.  Türk devletiyle FETÖ sanki eşit güçlermiş gibi açıklamalar, zamanın Dışişleri Bakanı John Kerry’nin skandal ifadeleri, Obama’nın sessiz kalması, “Neler oluyor?” sorusunu gündeme getirdi. Türk halkının her darbenin arkasında Amerika’nın olduğuna dair görüşü de Amerika’ya olan güveni iyice azalttı. Buna bir de YPG güçlerine verilen 20 bin tırlık silah yardımı da eklenince Türk devletiyle Amerika arasında ipler kopmasa bile artık her şeyin pamuk ipliğine bağlı olduğu ortaya çıktı. F-35’lerin verilmeyişi her şeyin tuzu biberi oldu. 15 Temmuz’da Türkiye’nin havadan bir saldırı anında savunma hattının olmadığı görüldü. Amerika böyle bir savunma sistemini vermeye yanaşmayınca Türkiye Rusların kapısını çaldı. S-400’ler konusunda pazarlıklar başladı ve nihayetinde alındı. Sistem Sinop’a kuruldu ve çalışır hâlde bekliyor. İnşallah ihtiyaç olmaz ama şayet havadan bir saldırı olursa artık ona mukavemet edecek gücümüz var.  Bir NATO ülkesinin NATO’nun neredeyse düşman gördüğü Rusya’dan silah alımı Amerika’yı kızdırdı. Yaptırım yaparız tehditleri, üstü kapalı imalar 2018’den Biden’ın seçim kazandığı 2020 Kasım’ına kadar sürdü. Biden, yönetimi devraldı ve şimdilik ılımlı mesajlarıyla dikkat çekiyor. Her ne kadar Dışişleri Bakanı Antony Blinken Türkiye’ye karşı sert ifadeler kullansa da iş teoriden pratiğe geldiğinde Amerikan devletinin daha makul davranacağı muhakkak.  Blinken’ın sözde stratejik ortak demesi, Türkiye’nin Rusya’dan gerekirse başka silahlar alabileceğini -uçak gibi- açıklaması Türkiye NATO’dan çıkıyor mu ya da çıkmalı mı sorusunu gündeme getirdi...  Dün İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Sir Dominick Chilcott, Diplomasi Muhabirleri Derneği'nden gazetecilerin sorularını cevapladı. BBC Türkçe’nin aktardığına göre Chilcott İngiltere ile Türkiye arasında imzalanan serbest ticaret anlaşması, S-400 satışı ve Kıbrıs sorunu ile ilgili önemli açıklamalar yaptı. Bu açıklamları NATO kapsamında değerlendirmek lazım.  BBC Türkçe muhabiri, Chilcott’a S-400’lerle alakalı şöyle bir soru sordu: "İngiliz basınında çıkan haberlere göre İngiltere, Türkiye'ye son 7 yılda 1,3 milyar sterlin değerinde silah satışı yaptı. İki ülke NATO müttefiki ancak bir yandan da Türkiye, Rusya ile stratejik iş birliğine gidiyor, S-400 füze savunma sistemi satın alıyor. İngiltere ile Rusya arasında hâlâ devam eden kritik sorunları da göz önünde bulundurursak, İngiltere S-400 satışına nasıl yaklaşıyor?"  Chilcott şöyle cevap verdi: “NATO'da karar verilen, Rusya'dan askerî mühimmat almama pozisyonunu destekliyoruz. Dediğiniz gibi NATO müttefikleriyiz. Savunma sanayi sektöründe iş birliği yapıyoruz, ikili ilişkilerin önemli bir bileşeni. Savunma sanayi iş birliğinde TFX savaş uçakları son derece önemli bir proje. İngiltere, savunma sektöründe Türkiye ile birlikte çalışma ve iş birliğini sürdürmeye kararlı. NATO'nun, Rusya'dan askerî malzeme alınması konusunda bir prensibi var. NATO müttefikleri kendi aralarında bunun yapılmaması gerektiği konusunda uzlaştı. Bu, İngiliz hükûmetinin de bu konudaki pozisyonudur. NATO'da karar verilen, müttefiklerin Rusya'dan askerî malzeme almama veya Rusya kaynaklı mühimmatı kullanmama pozisyonunun arkasındayız. Buna tek istisna, Soğuk Savaş döneminden kalma Rusya'dan gelen malzemeleri bulunduran ülkelerdir. Pozisyonumuz gayet açık. Umarız Türkiye gelecekte NATO müttefikleriyle savunma sanayi iş birliğine gider; Rusya'yla değil...” İngiltere’nin Ankara büyükelçisi görüldüğü üzere gayet açık ve Rusya’dan silah alımına karşı. Türkiye'de Türk Havacılık ve Uzay Sanayi'nin (TAİ) F-16 savaş uçaklarının yerini alması hedefiyle geliştirdiği TFX jetlerinin motorları için Chilcott, "İngiliz hükûmeti, Rolls-Royce'un bu projede Türk ortaklarla birlikte motorların dizayn edilmesi ve üretilmesi için çalışan şirket olmasını umuyor" dedi. Son birkaç aydır başta Erdoğan olmak üzere Türk hükûmetinin yetkilileri "Yönümüz Batı'dır" diyor. Reform paketinde özellikle yabancı şirketlerin Türkiye’ye yatırım yapma konusunda hukuki meselelerin halledileceği açıklamları da önemli.  Bu arada ABD Dışişleri Bakanlığı, aralarında Birleşik Arap Emirlikleri'ne satış onayı verilen F-35 uçakları dâhil, eski yönetim tarafından başlatılan çok sayıda askerî satış işlemini askıya aldı. Filistin’e Trump zamanında durdurulan yardımları tekrar başlattı. Bunların hepsi önemli.  Bu bağlamda Türkiye NATO’dan çıkmamalı ama Rusya dâhil birçok ülkeyle de iş birliği yapmalı. Seçeneklerini geniş tutmalı. Tabii, Biden ve arkadaşlarının Türkiye’ye yönelik politikalarını da görmeli. Amerika ve İngiltere biliyor ki, Türkiye’nin NATO’dan çıkması Batı'ya Rusya karşısında çok şey kaybettirir.
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.