Oyunu değiştiren strateji ne olacak?..

Hani "game changer" derler. O ana kadarki seyri bir anda değiştiren bir adımdan bahsediyorum. Berabere giden maçta skoru lehimize çeviren, ya da geriden gelip galibiyetle sonuçlandıran...

 

Böyle bir adımı bekleyen ya da tasarlayan var ise, tecrübeme dayanarak şunu söyleyebilirim. Kaybettiren stratejiyi taktik hamlelerle düzeltmek mümkün değildir. Bu sebeple atılan adımlarla ilgili analiz yapanların işini kolaylaştıracak birkaç gözlemimi paylaşayım dedim.

 

Ekonomiyle alakalı ana tedbirler, tali tedbirleri ve ara tedbirleri tasnif etmeyi öncelikle şu yaklaşımla değerlendirmeliyiz:

-Eğer tedbirler geniş çapta ve etkili şekilde uygulanacaksa açıklamayı Cumhurbaşkanı yapıyor.

-Tali tedbirler bakanlar tarafından açıklanıyor.

-Ara tedbirler de basın açıklaması ile duyuruluyor.

 

Böylelikle ortaya konan tedbirin Hükûmet tarafından ne ölçüde sahiplenildiğini de anlamış oluyoruz. Ancak her açıklama sonunda değişmeyen bir durum var. O da kamudan döviz satışının gelmesi. Bu bazen açıklama öncesinde de oluyor. Bir faydası olup olmadığını takdirlerinize sunuyorum.

 

Anlaşılan bürokratların elinde çok az seçenek var ve bu sebeple kamuoyunda fazla heyecan oluşturmayan açıklamaları kurları aşağıya sürerek desteklemek istiyorlar. Elbette kurların ve faizlerin yüksek oluşu ülkenin hayrına değil ancak gelinen noktada her ikisini de zorlamayla düşürmeye çalışıyoruz. 

 

Yunanistan ile başlayan gerginlik, iç siyasetteki hareketlenme ve Merkez Bankasının net varlıklarının ciddi şekilde negatif seviyede olması dışarıdan bakan için dikkat çekici gelişmeler. Bu durumda yabancı sermayenin gelmesi kolay değil. Döviz kazandırıcı faaliyetleri desteklemek gerekiyor. Ancak, ülkeye döviz kazandıranların aynı zamanda döviz maliyetleri olduğunu hesaba dâhil etmek lazım. Dolayısıyla Merkez Bankası'nın rezervini piyasa ekonomisi şartlarında özgür iradeye riayet ederek güçlendirmek önemli. Son alınan kararların yorumunu böylece yapmış oldum...

 

 

Geçen hafta önce perşembe akşamı sonra da cuma sabahı döviz kurlarının düştüğüne dair intiba oluşturmak için harcanan bedeli bir kenara koyarsak, artık piyasa aktörleri bu tip davranışları kanıksadıkları için sabırla bekliyorlar. Ne zaman ki kamudaki satışların hızı kesiliyor, o zaman döviz alımları başlıyor. Açıkçası, düşük faiz ortamında büyük tasarruf sahiplerine kaynak transferinden başka bir işe yaradığını söylemek güç bu adımların. 

 

Kritik karar alıcıların aceleci hatta kestirmeci yaklaşımlarının sebebi nedir bilemiyorum ama meselenin seçilmiş bazı uzmanlarla beraberce ele alınmasında fayda olduğunu düşünüyorum. Pratikte denenmiş ama başarısı tartışmalı olan uygulamaları açıklarken bilimsel bir tabana oturtma çabası var. Maalesef pratiğe oturmayan hiçbir şey bilimsel kimliğe kavuşturulamaz. Çünkü teoriler ve tezler gerçek hayattaki gelişmeler üzerine üretilir ve zamanın şartlarına göre değerlendirilir. 

 

Nasıl ki aynı hastalığı yaş, cinsiyet, sağlık durumu ve çevreden bağımsız şekilde tek bir reçeteyle iyileştirmek mümkün değilse, farklı şartlarda ortaya çıkmış benzer ekonomik problemleri aynı reçeteyle çözmek mümkün değil. Yine de sorumluluk sahibi kişiler ne zaman uygulanırsa uygulansın olumlu sonuç veren çözümleri reddedemezler.

 

Her zaman söylediğimiz gibi denklemi bozmayacak küçük ayrıntıları bir kenara koymak doğaldır ama görmek istemediğimiz büyük ayrıntıları görmezden gelmek akılcı bir yaklaşım olamaz...