Bir avuç tuzun ilginç yolculuğu

Aşırı tüketimi nedeniyle sofralardaki yeri artık tartışma konusu olan tuz, geçirdiği kimyasal bir yolculukla karşımıza kapı, pencere, ambalaj maddesi ve serum lastiği gibi ürünlerle çıkıyor. Doğal mineral olan tuzun petrokimya tesisleri ve profil fabrikalarında geçirdiği evreleri izleyerek pencere olma yolculuğu görüntülendi. İthal edilen ya da tuzlalardan çıkarılarak gemilerle Aliağa'daki Petkim limanına getirilen tuz, klor alkali fabrikasına alınıyor. Tesis yılda ortalama 220 bin ton tuzu ayrıştırıyor. Ayrıştırma işlemi öncesi salamura tanklarına alınan tuz, sıvılaştıktan sonra yüksek elektrik akımı yardımıyla kimyasal bileşiklerin ayrıştırılmasını sağlayan elektroliz ünitesine alınıyor. Günde 750 bin kilovat saat elektriğin kullanıldığı elektroliz ünitesi, Balıkesir, Uşak gibi orta ölçekli sanayiye sahip bir kentin harcadığı elektrikle aynı miktarda enerjiyi harcıyor. Petkim sahası içindeki elektrik santralinden alınan enerji binlerce kablo aracılığıyla üniteye giriyor. Elektroliz ünitesinde yüksek elektrik akımının yarattığı manyetik alan nedeniyle kredi kartı gibi manyetik şeride sahip kartlar bozuluyor, pusulalar kullanılamaz hale geliyor. Tesisin yüksek güvenlikli alanlarından olan elektroliz ünitesindeki ayrışma sonrası kimya sanayisinin temel maddelerinden olan kostik ürünü ortaya çıkıyor. Kağıt, patlayıcı, gıda, tekstil ve deterjan başta olmak üzere 17 sektörde kullanılan kostik, ayrışma sonrası farklı bir ürün olarak satışa sunuluyor. Klor ise Petkim bünyesindeki ayrı bir fabrika olan Vinil Klorür Monomer (VCM) tesisine geçiyor. Klor, burada NAFTA ham maddesinden ayrıştırılarak elde edilen etilen maddesiyle birleşerek VCM ürününe dönüşüyor.
Tamamı kapalı sistemler içinde süren üretim süreci sonrası VCM ürünü son durağı olan Polivinil Klorür yani PVC fabrikasına geçiyor. Burada un benzeri bir forma dönüşen PVC, ambalajlanarak PVC profil fabrikalarına gönderiliyor.
Profil fabrikasına yarım tonluk dev çuvallarda getirilen PVC, dayanıklılık artırıcı, sertleştirici ve yapışmayı engelleyici katkı maddeleriyle birleştirilerek 190 derecede jel kıvamına getiriliyor. Suyla soğutularak profil formuna sokulan PVC, uygulayıcı firmalar tarafından kapı ve pencere olarak evlere takılıyor.
PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut, 60'a yakın ham madde ve yardımcı madde üretimiyle Türk sanayisinin en önemli tedarikçileri arasında yer aldıklarını, petrol türevi ham maddeler yanında tuz gibi minerallerin de geçirilen işlemler sonrası insan hayatına farklı alanlarda girdiğini söyledi.
Korkut, otomobil tamponundan pencereye, serum lastiğinden bisküvi ambalajına kadar çok geniş bir alana hitap ettiklerini dile getirerek, tesisin performansının birçok sektörü yakından etkilediğine de dikkati çekti.