Irak’ın “Celâl Amca”sı öldü

Kürtlerin Mam Celal, yani Celâl Amca olarak hitap ettikleri Celâl Talabani hayatını kaybetti. Irak’ta iki dönem cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Talabani, 17 Aralık 2012’de başkent Bağdat’ta beyin kanaması geçirmiş, bir gün sonra ambulans uçakla Almanya’nın başkenti Berlin’e sevk edilmişti. Talabani 579 günlük tedavinin ardından 20 Temmuz 2014’te Süleymaniye’ye dönmüştü. Talabani, en son Temmuzda İran’ın başkenti Tahran’a ziyarette bulunmuştu. Bağdat’ta yayın yapan El Irakiye Televizyonu, Almanya’da tedavi gören Irak eski Cumhurbaşkanı ve Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) Genel Sekreteri Celâl Talabani’nin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Talabani’nin sağlık kontrolü için referandumdan önce 12 Eylül’de yeniden Almanya’nın başkenti Berlin’e gitmişti. 
1933 doğumlu Celâl Talabani, siyasi kariyerine KDP’ye bağlı Kürdistan Öğrenci Birliği’nin kurucu üyesi ve lideri olarak 1950’li yılların başında başladı. 
1961 yılında, Abdülkerim Kasım hükûmetine karşı Kürt ayaklanmasına katıldı. Darbenin ardından, 1963 yılında Cumhurbaşkanı Arif’in hükûmetiyle yürütülen görüşmelerde Kürt delegasyonunun liderliğini yaptı.
1975 yılında KDP lideri Mustafa Barzani’yle aralarında derin görüş ayrılıkları oluşmaya başladı ve KDP’den ayrılarak merkezi hükûmetle bir ittifak kurdu ve KDP karşıtı askeri kampanyada yer aldı. 1970 yılının Mart ayında KDP ve hükûmet arasında bir barış anlaşması imzalandığında, grubun siyasi hayatına son verildi. 
Talabani ve Barzani uzun yıllar birbirleriyle mücadele etti. Bunun üzerine Celâl Talabani ve kendisini destekleyenler, 1975 yılında Kürdistan Yurtseverler Birliği’ni kurdu. Talabani, KYB’nin sosyalist bir parti olacağını ve KDP’nin aşiret çizgisinden uzak duracağını söyledi. Bir yıl sonra, merkezi hükûmete karşı silahlı kampanya başlattı.
1988 yılında Irak hükûmeti Kürtlere karşı kimyasal silahlar kullandığında (Halepçe Katliamı), KYB ağır bir darbe aldı. Talabani Kuzey Irak’ı terk ederek İran’a sığındı.
Turgut Özal döneminde Türk pasaportu taşıdı.
1992’de KYB-KDP ortak yönetimi kuruldu. İki parti arasındaki gerilim, 1994 yılında silahlı çatışmalara ve iç savaşa neden oldu. Talabani ve KDP lideri Mesut Barzani 1998 yılında Washington’da bir barış anlaşması imzaladı.
ABD önderliğindeki güçlerin Irak’ı işgale başladığı 2003 yılının Mart ayı öncesinde, iki parti aralarındaki Talabani-Barzani liderliğini oluşturdu. Her iki lider de daha sonra Irak Yönetim Konseyi’ne atandı.
Hem Talabani hem de Barzani, birleşik bir Irak içinde sadece özerklik talep edeceklerini belirtti. Irak savaşı her ikisine de kazanç sağladı. Talabani 2005 yılında Irak Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu.

Erdoğan’dan taziye
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Talabani’nin vefatı dolayısıyla eşi Hero Talabani’yi ve oğlu Kubat’ı telefonla arayıp taziyelerini iletti.