Kredi kartları sanal refah getiriyor!

Türkiye'deki kartlı alışverişin yüzde 80'inin taksitli olarak gerçekleştirildiğini hatırlatan Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman Akdoğu, kredi kartlarının taksit sayısının esnetilmesine yönelik tartışmaların esas amacının ekonomiyi canlandırmak olduğunu söyledi. 


Bankalar Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, yılın ilk yarısı itibariyle kredi kartlarından toplam harcama tutarı 261 milyar 480 milyon TL, bu rakamın 27 milyar 519 milyon TL'sini de nakit çekim oluşturdu. Kartlı ödeme sistemleri kullanılarak gerçekleştirilen toplam ödeme tutarı ise geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 15'lik bir artış göstererek 250 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu verilere göre, hane halkının yaklaşık yüzde 38'inin kartlı sistemleri kullanarak tüketim gerçekleştirdiğini belirten Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman Akdoğu, “Kişi başına düsen GSYH'nin 10 bin 404 dolar olduğu ülkemizde, kişilerin kimi zaman çarkı döndürebilmek adına kredi kartlarına yönelimi zorunluluk haline gelebiliyor. Buna ilaveten bireylerin, ferdi destek kredileri yerine kısa vade ve görece düşük meblağda nakit ihtiyacı için ferdi destek kredileri yerine kredi kartlarını nakdi amaçla kullanımına eğildiklerini de görüyoruz” dedi. 


“BORCU BORÇLA KAPATIYORUZ” 
Akdoğu, kredi kartlarının nakdi amaçla kullanılmasının borçları ödeyememe şeklinde kendisini gösteren bir kısır döngü oluşturduğunu söyledi. 


Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezinin son verilerine dikkat çeken Akdoğu, şöyle konuştu: “TBB Risk Merkezi, Mayıs ayı itibariyle sistemde toplam 2 milyon 600 bin kişinin bireysel kredi veya bireysel kredi kartını ödeyememe durumundan toplam 14 milyon 966 bin TL ile yasal takip sürecinde bulunduğunu açıklamıştı. 21 Ağustos haftası itibariyle tüketici kredilerinde takipteki alacak 8,883 milyar TL olurken takipteki bireysel kredi kartları 6,246 milyar TL olarak kaydedildi. Geçen yıldan bu yana taksit kısıtını izleyen süreçte ferdi destek kredilerinin olağan artış seyrini sürdürdüğü görülüyor. Bu durumun bir diğer nedeni bireylerin yeni bir kredi kartı ya da kartları temin etmeleri ve kredi kartı borçlarını başka bir kredi kartından nakit edinerek ödeme eğiliminde olmaları. Bu bir kısır döngü. Öte yandan kartların kullanımına ilişkin bilinç ve bilgi düzeyi de hâlâ ciddi bir sorun.” 


GELİRE ORANLI SINIRLAMA 
İhtiyaç dışı harcama eğiliminin yüksek olduğu ülkemizde, taksit esnekliği ve yüksek limit oranlarıyla sanal refah durumu oluşturulduğunu ifade eden Akdoğu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ülkemizde, ödeme gücüne göre katlanılması öngörülemeyen harcamalarla beslenen, bir nevi sanal refah durumu söz konusu. Bu noktada sürdürülemez borçluluk riskine karşı düzenleme getirilmelidir. Örneğin hamillerin Bankalar Kart Merkezi nezdindeki tüm kredi kartı toplam limitlerine sınırlama getirilerek, bireyin gelirinin belirli bir oranına endekslenmesi gibi. Ayrıca ancak gerekirse taksitlerin esnetilmesi yoluna gidilmelidir.” 


Bankalar Kent Merkezi verilerine göre, 2014 yılında toplam 200 bin artış gösteren kredi kartı sayısı 2015 yılının ilk yarısında 800 bin daha artışa ulaştı. BKM'ye göre, sistemde 57.8 milyon kredi kartı dolaşımda bulunuyor.