Schengen tedirginliği

AB ile imzalanan ‘Vize Serbestisi Diyaloğu ve Geri Kabul Anlaşması’ kapsamında Türkiye, Haziran 2016’dan itibaren AB dışındaki 89 ülkeye vize uygulamaya başlayacak. Uygulamanın Türkiye’ye önemli düzeyde turist gönderen ülkeleri de kapsaması turizmcileri endişelendiriyor. 
Vize Serbestisi Diyaloğu ve Geri Kabul Anlaşması aslında "kazan kazan" prensibine dayanıyor. Avrupa Birliği anlaşma ile Suriye ve Afganistan gibi ülkelerden gelen yasa dışı göçün önüne geçmeyi hedeflerken, Türkiye'ye bunun karşılığında vize serbestliği sağlanacak. Ancak madalyonun öbür yüzü daha karışık. Çünkü bu anlaşma ile haziran ayında Schengen'e geçmeyi uman Türkiye, vizeleri kaldırdığı bazı ülkelere tekrar vize uygulamak zorunda kalacak. Bunun turizm sektörü için büyük bir risk oluşturduğuna dikkat çeken Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, “AB ülkelerine vizesiz seyahat son derece önemli bir adım. Ancak ülkemizin sağladığı vizesiz seyahat imkanı ile turizmde rekabet avantajı sağladığı birçok ülkeden gelecek turist sayısında önemli oranda düşüş kaydedilecektir” uyarısında bulundu. Burada önemli olanın ‘Geri Kabul Anlaşması’ süreci olduğuna değinen Bayındır, şunları söyledi: "Anlaşma kapsamında Türkiye’den AB’ye herhangi bir şekilde gidecek 3. ülke vatandaşları gittiği ülkeye kabul edilmez ise kayıtsız-şartsız Türkiye’ye iade edilecek. Bu süreç dikkate alındığında turizm sektörü olarak en önemli avantajlarımız olan ‘ülkemize vizesiz seyahat’ dönemi birçok ülke için sona erecek. Bu ülkeler arasında Arnavutluk, Azerbaycan, Belize, Bolivya, Bosna-Hersek, Fas, Ekvator, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kolombiya, Lübnan, Makedonya, Maldivler, Sırbistan, Ukrayna, Ürdün, Rusya Federasyonu, Moğolistan, Özbekistan, Peru, Tacikistan, Tunus ve Türkmenistan da bulunuyor.” 
Bu ülkelerin birçoğundan önemli sayıda turist geldiğini vurgulayan Bayındır, “Örneğin, Rusya, İran, Gürcistan, Türki Cumhuriyetler ile Orta Doğu ülkelerini sayabiliriz. Kaldı ki vize uygulamadığımız ve vizesiz seyahat imkânı sağladığımız bu ülkelerin birçoğu Türkiye vatandaşlarına vize uyguladıkları halde, Türkiye AB’den bağımsız olduğu için kendi başına karar verebiliyordu. Örneğin karşılıklı olarak vizeleri kaldırdığımız Rusya 1 Ocak 2016’dan itibaren Türkiye vatandaşlarına tekrar vize uygulaması başlatırken, Türkiye ise Rusya vatandaşlarına vizesiz giriş uygulamasına devam edecek” diye konuştu. 

Umutlar EXPO’da

Rusya krizinin asıl etkilerinin mart ayında kendini göstermesi beklenirken, turizm sektörünün umudu EXPO oldu. Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği (ANSİAD) ve Batı Akdeniz Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (BAKSİFED) Başkanı Ali Eroğlu, Rusya ile ilgili zor bir dönemin kendilerini beklediğini belirterek, "Bir B planımız, C planımız yok. Hep beraber yürüyoruz, önümüze çıkan engeli yıkarsak hep beraber aşacağız, yıkamazsak hep beraber yıkılacağız. Durum onu gösteriyor" dedi. Eroğlu, Rusya krizinin etkilerinin turizmde hissedilmeye başladığını, kışın otel kapatmayan bazı işletmelerin otel kapatmaya gittiğini, satılık, devir ve kiralık tesislerin gündeme gelmeye başladığını dile getirdi. Rusya krizinin Antalya turizmine etkisinin azaltılması için 23 Nisan 2016 tarihinde açılacak botanik EXPO'nun kullanılabileceğini anlatan Eroğlu, şöyle konuştu: "EXPO bizi kurtarır EXPO Rusya krizinde bizim can simidimiz olabilir. Gelin bunu kullanalım. Ülkelerden katılım parası falan aramayalım. Bir ülke EXPO'ya katılıyorsa o ülkenin insanlarında veya o ülkenin konuyla ilgili sektörlerinde bir farkındalık oluşmaya başlıyor. Ülkelere promosyonlarımızı artıralım, daha fazla insan getirmeye çalışalım. Sadece EXPO için 1 milyon turist gelir, bunu 2 milyon kişi yapmaya çalışalım. EXPO 2016 Antalya'nın can simidi olsun. Sadece EXPO amaçlı gelmeyi planlayan insan kitlesine çalışalım."

Süreç 2014’te başladı

Geri kabul anlaşması 1 Ekim 2014’te yürürlüğe girmişti. Ancak AB Ortak Eylem Planı ve AB Zirvesi Deklarasyonu’nda öngörülen Ekim 2016 tarihine kadar vize serbestisinin sağlanması için, Geri Kabul Anlaşması’nın uygulanmasının öne çekilmesi gerekiyor. Bu durumda, üçüncü ülke vatandaşı yasa dışı göçmenlerin Türkiye tarafından 1 Ekim 2017 tarihi yerine, Haziran 2016 tarihinden itibaren geri alınmaya başlanması öngörülüyor.