Koruma Bölge Kurulunu göreve çağırıyoruz

Edirne Belediyesinin şehrin ilk İslam mezarlığı olan Tatarhaniler Kabristanı üzerinde nikâh salonu açmasına tepkiler çığ gibi büyüyor. Edirne Koruma Bölge Kurulunun “Müze Raporu”na göre; Muhammed bin Kutbiddin-i İznikî hazretlerinin kabri, yapılan kazı neticesinde kesin olarak tespit edildi. Üstelik fotoğrafları çekilmiş arşivlendi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 3 ayrı bakanın oluruyla tescilli mezarlık arsası üstündeki elektrik fabrikasının Osmanlı Mezar Taşları Müzesi olması için Bakanlığa tahsisini talep etti. Buna rağmen Edirne Belediye Başkanlığı, talebi üç defa ayrı ayrı reddetti. Hukukçulara göre; o alana nikâh salonu açılması açıkça suç. Çünkü; 3998 sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun’un “Korunma” başlıklı 2. maddesinin hükmü aynen şöyle: Mezarlıklar asli gayesi dışında hiç bir amaç için kullanılamaz. 
 Meselenin bugün toplanacak Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun gündemine gelmesi bekleniyor. Uzmanlar, Kurulu göreve davet ederek “Belediyenin yaptığı ayıba ‘Dur’ deyin” çağrısında bulundu. 

RECEP GÜRKAN SÖZÜNDE     DURACAK MI?
 Gelen tepkilere cevap veren Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, 14 Mayıs tarihinde yaptığı açıklamada “Bu bölgede Edirne Müzesi tarafından tam 4 defa kazı yapıldı. Dört kazı da önemli bir zatın ya da Muhammed bin Kutbiddin İzniki Hazretlerinin mezarının olmadığı ispatlandı. Orada türbe olsaydı büyük bir mutlulukla yapardım” demişti. Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16.11. 2005 tarihli raporunu hatırlatan sağduyulu vatandaşlar, “Orada türbe olduğu açık. Başkanın beyanları raporlara aykırı. Kendisinden sözünü tutmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı. 

“2011’DEKİ KARARA UYUN”
 Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 01.12. 2011 tarihli kararında yine belediyenin kültür merkezi talebini uygun görmemişti. Gerekçeler şöyle anlatılmıştı: Talep edilen fonksiyon değişikliği talebi, tescilli mezarlık alanını olumsuz etkiler. Kültür merkezi fonksiyonu, tescilli mezarlık alanı ile uyumlu bir fonksiyon oluşturmaz. 
Edirne Belediyesi’nin daha sonra yaptığı itiraz da 23.05. 2013 tarihinde şu gerekçelerle reddedilmişti: Söz konusu taşınmaz kültür varlığının yer aldığı; 1 pafta, 14 ada, 38 parsel aynı zamanda ‘Tatarhaniler (Zindanaltı)’ Mezarlığı olarak tescil edilmiştir. “Edirne El Sanatları Koruma ve Sosyal Gelişim Kültür Merkezi” fonksiyonunda kullanılması önerisi, parselin özgün tescil amacına uyumlu değildir. 

Edirne Valiliği, söz konusu alana “Tatarhaniler Mezarlığı Peyzaj İşi” levhası asarak çalışma başlatmış ve arsanın etrafı Valilik tarafından duvar ile çevrilmişti.

İznikî hazretlerinin mezar yeri fabrika binasının güneyinde 

Tatarhaniler Kabristanı üzerinde bulunan elektrik fabrikası, tadilattan geçirilerek nikah salonuna dönüştürüldü. Edirne Müze Müdürlüğünün 16.11. 2005 tarihli raporunda; Muhammed bin Kutbiddin-i İznikî hazretlerinin mezar yeri açık ve seçik bir şekilde “Ülke Koordinat Sistemi”  ile belirtiliyor. İki canlı şahidin de gösterildiği raporun ilk sayfasının son paragrafı aynen şöyle: Muhammed bin Kutbiddin-i İznikî’nin mezar yeri hakkında bilgi sahibi olan Oral Onur’un gösterdiği tüm alan X-Y koordinatlarıyla karelajlanmıştır. Eski elektrik fabrikası binasının yaklaşık 30 metre güneyinde açılan bölgede kırılmış olarak bulunan mezar taşı üzerindeki yazı karakteri ve tezyinattan 15. yüzyıla tarihlendirilmektedir. 
Hazırlanan bilirkişi raporunda ise, mezarlığın kaldırılışı zamanındaki Kadastro Müdürü Adnan Evinay, kabr-i şerifin bulunduğu yer olarak aynı yeri gösteriyor. 
Edirne Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 16.09.2005 tarih ve 2197 sayılı yazıları ile oluşturulan 6 kişiden müteşekkil bilirkişi heyeti de, söz konusu bölgede mezarın yerine koordinatlarıyla veriyor. Harita Yüksek Mühendisi Y. Mümtaz Yılmaz Eren’in “Bilirkişi heyetince tespiti yapılan mezar yapısı, Muhammed bin Kutbiddin-i İznikî hazretlerine aittir” şeklindeki ifadesi bir kere daha Edirne Belediyesini yalanlıyor.  
Osman Nuri Peremeci tarafından yazılan “Edirne Tarihi” adlı kitapta, Muhammed bin Kutbiddin-i İznikî hazretlerinin burada gömülü olduğu kesin bir dille ifade ediliyor. 

TARİH: 06.04.2016

DANIŞTAY EDİRNE İDARE MAHKEMESİNİN KARARINI BOZMUŞTU

Olay yargıya taşınmış, Edirne İdare Mahkemesi, Koruma Kurulu’nun kararlarını iptal etmişti. Ancak Danıştay 14. Dairesi, 06. 04. 2016 tarihli kararında İdare Mahkemesinin hükmünü bozmuştu. 
 KADASTRO: MEZARLIK
Kadastro Komisyonu, 1938 yılında şu kararı veriyor: Tapu senedi yoktur. Mülkün vasfı-cinsi; mezarlıktır. Belediye Kanunu mucibince belediyeye ait mezarlıktan olmakla Edirne Belediyesi adına tesciline karar verildi. 

Fetih sırasında askerleri coşturmuştu

Tatarhaniler (Zindanaltı) Mezarlığı, Edirne’nin “payitaht” olduğu dönemde bilinen ilk İslam mezarlığı. Muhammed bin Kutbiddin-i İzniki hazretleri, Fatih Sultan Mehmed Han ile seferlere katılıp hitabet ve nasihati ile askeri coşturmuş; tarihte müstesna bir yeri olan önemli bir zat.