Zeytin ağacının vazgeçtiği yerde Akdeniz biter
Ağaçların en kadim, en güçlü ve en çılgını bir zeytin ağacı olmak herhâlde, malum kendi hâlinde rahatsız edilmeden… Oysa çok hırpalandı zeytin ağacı, o inadına tutundu insan için toprağa. Ama insan işte vefasız, hoyrat, çıkarcı! Biliyor musunuz zeytin ağacının insanlık tarihindeki yerini kavrayabilmek için bundan 39 bin yıl öncesine uzanmak gerekiyor. Bugün elimizdeki en eski veri, Ege Denizi’ndeki SANTORINI adasında yapılan arkeolojik bulgular…
Kuzey Afrika’daki Sahra bölgesindeki arkeolojik araştırmalarda milattan önce 12 bin yılına ait zeytin ağacı bulgularına rastlanmış. Ancak ilk zeytin hasadı ne zaman ve hangi uygarlık tarafından yapıldı, henüz muamma. Giritliler yaklaşık 3.000 yıldır zeytinyağı ticareti yapmış ve günümüzdeki en canlı tanıkları KNOSSOS ve FAISTOS saraylarının yıkıntıları arasında bulunan iki metrelik zeytinyağı küpleri. “PITHOI” denilen bu dev küplerle beraber bulunan tabletlerde ise o günkü zeytinyağı ticaretinin nerelere yapıldığı, nerelerde üretildiğine dair bilgiler var. Ama zeytinyağı kültüründe sanki Anadolu coğrafyası biraz ihmal ediliyor, her ne kadar ön planda Ege’nin karşı yakası yani Antik Yunan kültürü görülse de HELEN medeniyetinin sadece Ege’nin karşı kıyısını değil Anadolu coğrafyasını da kapsadığı unutulur. MİLET’in, EFES’in, FOÇA’nın, KLAZOMENAI’nin (URLA), ERYTHRAI’nin, ASSOS’un Anadolu’da olduğu unutulur. Anadolu öylesine benimsemiştir ki, en değerli yazarlarımıza ilham kaynağı olmuştur. Bakın Bedri Rahmi Eyüboğlu. “Önde zeytin ağaçları, arkasında yâr. Sene 1946, mevsim sonbahar” diye devam eder bir şiirinde duygularını anlatırken... Ağır ve zahmetli büyümesine rağmen oldukça uzun ömürlü ve şaşıracaksınız belki narin bir ağaç. Zeytin ağacının ortalama ömrü 300-400 yıl, bin hatta üç bin yaşında zeytin ağaçlarına rastlanmış. Bu sebeple zeytin ağacının adı mitoloji ve botanikte “ÖLÜMSÜZ AĞAÇ”tır.
Zeytinyağı kültüründe, binlerce yıldan bu yana değişmeyen gelenek de zeytinden yağ çıkarma yöntemidir. Sebebi ise zeytinyağının, zeytinlerin soğuk presten geçirilmesiyle elde edilmesi ve hiçbir kimyasal işleme gerek duymadan yenilebilmesidir. Kaliteli zeytinyağı elde etmek için zeytinlerin hasattan sonra mümkün olan en kısa sürede işlenmesi başka bir gereklilik. Çünkü zeytin bekletilirse fermente oluyor, bu ise zeytinyağının kalitesinin düşmesine yol açabilir. Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği ölçülere göre üç tür zeytinyağı var; NATÜREL ZEYTİNYAĞI, RAFİNE ZEYTİNYAĞI ve TİP ZEYTİNYAĞLARI. Ülkemizde yüzlerce üretici var emin olun Oliva Malia benim şu ana kadar denediğim polifenol değeri yüksek ve lezzetli bir zeytinyağı. Bir kere Türkiye’nin en büyük organik tarım havzalarından biri olan KARABURUN’da, zeytin ağacı ormanlarının ortasında üstün nitelikli zeytinlerden üretiliyor. Marka çok eski değil belki ama bugün URLA, VİYANA VE SAN FRANCISCO’da özel lokasyonlarda satış noktaları mevcut.
35 KALİTE ÖDÜLÜNE SAHİP
Yüksek POLİFENOL değerlerine sahip; soğuk sıkım erken hasat natürel sızma zeytinyağları 2022 yılında dünya sıralamasında en iyi 20 zeytinyağı markasından biri ve başta İTALYA, LONDRA, NEW YORK, JAPONYA’da yapılan uluslararası kalite yarışmaları olmak üzere üç kıtada 35 KALİTE ÖDÜLÜ kazanmış. Birçok farklı alanda sosyal farkındalık projelerinde rol almışlar. KADIN İSTİHDAMI, YELKEN SPORU ve en değerlisi ÇOCUK BESLENMESİNDE sağlıklı beslenme farkındalığı oluşturmak gibi farklı alanlarda projeler üretmişler. Organik tarım sertifikalı farklı zeytin türleri ile yeşilken dalından elle erken hasat edilen zeytinlerinin yanı sıra “soğuk sıkım” tekniği kullanılarak elde edilen ve polifenol değeri oldukça yüksek olmasıyla antioksidan ve vitamin açısından zengin çok özel üretimleri var. Ülkemizin gurur kaynağı. Yatırımcı Mehmet Çavuş ve yönetici ortak Harun Enes Çoban el ele vererek ülkemiz ve tabii ki bizler adına muhteşem bir işe imza atmışlar. Allah yollarını açık etsin örnek başarılarının devamını diliyor ve NAHL SURESİ 11. ayet ile yazımı bitiriyorum:
“ALLAH, SİZİN İÇİN O SU İLE EKİN, ZEYTİN, HURMALIKLAR, ÜZÜMLER VE HER ÇEŞİT MEYVELERİ BİTİRİR. ŞÜPHESİZ Kİ BUNDA DÜŞÜNECEK BİR TOPLULUK İÇİN BÜYÜK BİR İBRET VARDIR.”
Lütfen zeytin ağaçlarını keserken bir kere daha düşünelim. İbret alınacak çok şey var.