Kopyasını alıp yakın!..

Fıkra bu ya…

 

Devlet arşivleri artık binalara sığmaz olmuş. Bunun üzerine yetkililer, zamanın başbakanına sormuş: Efendim, arşivler büyük yer kaplar oldu. Binalar yetmez oldu. İmha etmemiz şart. Ne emredersiniz?

Başbakan cevap vermiş: Birer kopyasını alıp imha edin!..

     ***

Fıkra misali… Bugün her şeyin kopyasını alıyoruz nedense…

Bütün teknolojik gelişmişliğe rağmen faturalar basılı kâğıt hâlde geliyor çoğumuza…

 

Kredi kartı ekstreleri yine elektronik posta kutumuza geliyor, bankaların internet sitesinde ya da telefon uygulamamızda da var ama hâlâ kağıda basılı olarak alanlar var. Bir ekstre, bir zarf ve üstüne bir de posta masrafı...

 

Ya fişlere, faturalara ne demeli? Milyonlarca kişi her gün alışveriş yapıyor ve 1 liralık alışverişe dahi 20 santimlik fiş kesiliyor. Eskiden o fişler vergi iadesi için lazımdı ama şimdi kimse yüzüne bakmıyor, eline almıyor. Birçok markette, mağazada o fişlerin atılması için kocaman atık kutuları bile ayrılmış durumda.

 

Bankaya gidiyorsunuz, bir işlem yapacaksınız, okumanın imkânsız olduğu şeylerin yazıldığı onlarca kağıda imza atıyorsunuz. Hele o işlem krediyle ilgiliyse, imzalamaktan eliniz tutmaz hâle geliyor. Üstüne üstlük imzaladığınız o kâğıtların bir kopyasını da istemeseniz bile size veriyorlar.

 

Bu dijital çağda gerekli mi gerçekten?

 

Her yıl 300 milyon tonu aşkın kâğıt üretiliyor ve bundan çok daha fazlası tüketiliyor. Tüketici istatistiklerinde uzmanlaşmış uluslararası bir kuruluş olan Statista’nın verilerine göre her yıl 15 milyar ağaç, sadece kâğıt üretimi için kesiliyor ve bir ağaçtan sadece 8333 sayfa kağıt üretilebiliyor. Bunca dijital dönüşüme rağmen veriler, kâğıt tüketiminin 2031 yılına kadar düzenli olarak artıp 466 milyon tona ulaşacağını gösteriyor. Sadece kâğıt üretmek için yetiştirilen endüstriyel ormanlar var ama, bu artışa ne toprak dayanır ne su...

Hâlbuki kredi kartı ekstrelerimiz için tek tuşla 'dijital' tercihi yapabiliriz.

 

“Faturamı kâğıda basmayın” diyebiliriz.

 

Şirketler arası işlemlerde e-İrsaliye, e-Fatura zaten daha kolay.

Uçak, tren, otobüs seyahatlerinde her gün kesilen milyonlarca kâğıt bilet … Dünyada 1,5 milyar, Türkiye'de 50 milyon kişi akıllı telefon sahibiyken, bunların en az yüzde 70'inin biletini sadece dijital olarak alsa olmaz mı?

 

Olur elbette. Fakat bu konuda bütün dünyanın geç kaldığı da bir gerçek.

 

1 ton atık kâğıdın dönüşümü 17 ağacı kurtarıyor. Kâğıt ve kartonun geri dönüşümü her yıl 25 milyon ağacın kesilmesini önlüyor. Buna kâğıt kullanımını en aza indirerek çok daha büyük destek vermek mümkün...

     ***

Bir örnek vermek adına, alışverişlerde sadece dijital fatura kesen şirketlerden iki tanesinden veri istedim. Bunlardan biri Boyner. Zaman zaman 'Minimum atık, minimum israf, maksimum mutluluk' ifadelerini duyduğum şirket, dijital fatura sayesinde 2023'ün sadece ilk 5 ayında 2019'a kıyasla yüzde 71, 2022'ye oranla yüzde 26 daha az kâğıt siparişi vererek gözle görülür tasarrufa imza atmış.

 

Bir başka şirket de Defacto. Dijital satış belgesi sayesinde 21 ton kâğıt tasarrufu sağlamayı hedefliyor bu yıl. Ülkemizin global markalarından olan Defacto, 21 tonluk tasarrufla 420 ağacı kurtarmış olacak. Şimdilik mağazaların büyük çoğunluğu dijital satış belgesine geçmiş. 1-2 saniyede müşterilerinin posta kutusuna dijital satış belgesi gitmiş oluyor. Yıl sonunda tüm mağazalarda uygulamanın başlaması ve kâğıt kullanımının yüzde 80 azaltılması hedefleniyor.

Gördüğünüz, sadece 2 markanın sonuçları. Binlerce markanın, yüz binlerce mağazasında başlasa bu hareket?

Hani klasik, beylik bir laf vardır ya; unutmayacağız, unutturmayacağız... 6 Şubat'ta depremi yaşadıktan sonra "Yemek yemeye, uyumaya, gülmeye utanıyorum" diyenler, aradan 1-2 hafta geçince utanmayı unuttu, yaptıklarını haram etti ama neyse ki ülkemiz insanının çok büyük bir vefa duygusu var. İşte bu duygu öyle slogan kelimelerle ifade edilmeye gerek duyulmayacak kadar derindir... İşte bu kadim duygunun ifadesi de söze değil davranışa yansıyor. Bilinen, marka olmuş hemen hemen bütün e-Ticaret siteleri mesela. Dev bir pazar yeri olan e-Ticaret sitelerinin hemen hepsinde, deprem bölgesinde faaliyet gösteren satıcılara özel birer etiket görüyoruz ya, işte o zaman anlıyoruz asıl unutmamak, unutturmamak nasıl oluyor diye... Gerisi alıcının tercihine kalmış tabii.