İş kazası ve hastalıklarda işveren ve diğer kişilerin SGK’ya karşı sorumluluğu

İşverene bağlı olarak çalışan işçilerin, işveren tarafından bedenen ve ruhen sağlıklarının koruması ve gözetilmesi çalışma mevzuatımız açısından mecburidir. Özellikle işçinin iş yeri tehlikelerinden zarar görmemesi için iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almak ve gereken yükümlülükleri ifa etmek hayati öneme sahip bulunmaktadır. Aksi takdirde işçinin iş kazasına maruz kalması, hastalanması veya meslek hastalığına tutulması hâlinde SGK, işvereni sorumlu tutabilmektedir.

 

 

İş kazası veya meslek hastalığı, işverenin kastı sonucunda meydana gelmişse işveren SGK’ya karşı sorumlu hâle gelmektedir.Kasıt; iş kazası veya meslek hastalığına, işverenin bilerek ve isteyerek, hukuka aykırı eylemiyle sebep olması hâlidir. İşverenin eylemi hukuka aykırı olmamakla birlikte, yaptığı hareketin hukuka aykırı sonuç doğurabileceğini bilmesi, ihmali veya ağır ihmali sorumluluğunu kaldırmamaktadır.

 

 

İş kazası veya meslek hastalığı işverenin, sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucunda oluşmuşsa işvereni SGK’ya karşı sorumlu hâle gelmektedir.Burada mevzuattan kasıt, yasal olarak yürürlüğe konulmuş ve yürürlüğünü muhafaza eden, sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği alanında, yasa koyucu ile yasa koyucunun yürütme veya idareye verdiği yetki sonucu, bu organlarca kabul edilen genel, objektif kural veya hükümlerin tümüdür.Diğer yandan işçilerin genel kural olarak işe başlamadan önce SGK’ya bildirilmeleri gerekmektedir Sigortalının bildirilmesi gereken kanuni sürede hiç bildirilmemesi ya da yasal süre geçirildikten sonra meydana gelen iş kazalarında, işveren iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almış olsa bile sorumlu tutulmaktadır.

 

 

İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınmaktadır. Kaçınılmazlık, olayın meydana geldiği tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereğince alınacak tüm tedbirlere rağmen, iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumudur.İşveren alınması gerekli herhangi bir tedbiri almamış ise olayın kaçınılmazlığından söz edilemez.

 

 

İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilmektedir.Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malul veya vazife malulü olan sigortalıya veya ölümü hâlinde hak sahiplerine SGK, bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, SGK tarafından zarara sebep olan üçüncü kişilere rücu edilmektedir.   

 

 

İşveren veya diğer üçüncü kişilerin sorumluluğu nedeniyle SGK tarafından yapılan giderlerin, yaş, kesilme veya yeniden bağlanma ya da hak sahipliği nedeniyle sonradan gelir veya aylık bağlanma ihtimalleri ve %5 iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarı tespit etmek amacıyla peşin sermaye değeri tabloları hazırlanmaktadır. Bu bağlamda peşin sermaye değerlerinin hesabında, sigortalıların veya hak sahiplerinin gelire girme veya aylık başlangıç tarihindeki yaşları esas alınmaktadır. İşveren veya üçüncü şahıslar aleyhine açılacak rücuan tazminat davalarına konu olabilecek tutar, sigortalı ve hak sahiplerine bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerine, SGK tarafından yapılan veya ileride yapılması gereken diğer ödemeler eklenerek hesaplanmaktadır.

 

İşveren, rücuan tazminat davalarına konu olan, SGK tarafından sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin tamamından kusur oranı kadar sorumluluk söz konusudur.

 

Ancak, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığı olaylarında zarara sebep olan üçüncü kişiler ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlar, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamının yarısından kusur oranları kadar sorumlu tutulmaktadır.

 

Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malul veya vazife malulü olan sigortalıya veya ölümü hâlinde hak sahiplerine, bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısından üçüncü kişiler kusurları oranında sorumlu tutulmaktadır.            

 

***

 

“Ne kadar okursan oku, bilgine yaraşır şekilde davranmıyorsan cahilsin demektir.” Sadi Şirazi