Tasarruf döneminde kamuda işe girme ihtimali ne kadar?

Hükûmet tarafından yüksek enflasyonla mücadele kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin olarak yeni tedbirler alınmıştır. Bu tedbirlerden en dikkat çekeni kamuya işe alımlarla ilgilidir. Başta 500 bini aşkın atama bekleyen öğretmen adayı, İİBF, SBF gibi sosyal bilimler alanında mezun olanlar ile mezun olacaklar ve KPSS sınavlarına girmiş ya da hazırlanmakta olanlar açısından büyük bir hüsrana ve ümitsizliğe sebep olmuştur.

 

Zira konuyla ilgili tasarruf genelgesinde mevcut personelin etkin ve verimli çalışmasını sağlamak üzere gerekli tedbirler alınacağı, bu personel hizmet standartlarına uygun ve dengeli bir şekilde görevlendirileceği ve atıl personel oluşmasına izin verilmeyeceği belirtilmiştir.

 

Devamında ise Kanundan doğan mecburi yükümlülüklerin yerine getirilmesi, hizmet genişlemesi ve yeni bir teşkilat biriminin kurulması hâlleri hariç olmak üzere bir önceki mali yılda kadro ve pozisyon sayılarında emeklilik, istifa ve ölüm gibi sebeplerle meydana gelen azalma kadar yeni kadro ve pozisyon ihdas ya da kullanım talebinde bulunulabileceği kurala bağlanmıştır.

 

Mahallî idareler açısından personel alımında ilgili mevzuatta yer alan norm kadro ilke ve standartları ile yıllık toplam personel giderleri hakkındaki oranlar esas alınarak işlem yapılacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda önümüzdeki Üç yıllık dönemde kamuda atama bekleyen veya işe girmeyi planlayanlar için çok zor bir dönem olacaktır. Keza tüm ümitler emekli olacak personel sayısına bağlı bulunmaktadır. Peki önümüzdeki dönemde ne kadar personel emekliye ayrılacaktır?

 

 

KAMUDA İSTİHDAM EDİLENLERİN SAYISI

 

 

Kamu sektörü istihdamına ilişkin en son verilere aşağıdaki tabloda bütçe türü ve statü durumuna göre aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Buna göre Devlet Memurları Kanununa göre 4/A kapsamında çalışan memur sayısı 3 milyon 471 bin 190 kişidir.

 

Memurları 1.237.626 kişi ile kadrolu sürekli işçiler, bunların ardından 378 bin kişi civarında sözleşmeliler ile 48 bini aşkın geçici işçiler oluşturmaktadır. Diğer statülerde çalışanlar ise 103 bin civarındadır. Bu bağlamda kamuda toplam istihdam sayısı 5 milyon 238 bin 424 kişidir.

 

 

 

3 YILLIK DÖNEMDE KAMUDA NE KADAR KADRO BOŞALIR?

 

 

EYT’liler 2023 Mart ayı itibarıyla “Yaş” şartı olmadan emekli olmaya başlamışlardır. Aşağıdaki tabloda 2023 yılında statüye göre emekli olanlara yer verilmiştir.

 

 

2023 yılında ise EYT düzenlemesiyle birlikte emekli olanların sayısı 2.193.791 kişiye ulaşmıştır. Emekli olanların ezici çoğunluğu 2 milyona yakın işçi/SSK’lılar olurken en az emekli olanların sayısını ise memurlar teşkil etmektedir. 2024 yılı ve takip eden yıllarda da memurların ölüm ve yaş haddi dışında emekli olmayacaklarını bu tablo açıkça göstermektedir. Keza emeklilik durumunda memur iken alınan maaş emeklilikte %40’lara kadar düşmektedir. Memurun en çok paraya ihtiyaç duyduğu bir dönemde emekliliği çok arzulamasına rağmen emekli olması âdeta imkânsız hâle gelmiştir. Hiç kuşkusuz bu duruma gelinmesinde özellikle seyyanen zammın emekli maaşlarına yansıtılmaması büyük rol oynamaktadır. Ayrıca 3600 Ek Gösterge vaadi, 1. Dereceli memurlara verilmesine rağmen bu vaadin de hâlen ifa edilmemesi sebebiyle 1. Derecedeki memurların emekli olmaları hâlinde maaşlarında büyük kayıplar yaşamaları nedeniyle çok arzu etmelerine rağmen EYT emekliliklerini ertelemek zorunda kalmıştır.

 

Kamuda çalışan işçilerin de ölüm dışında emekli olmaları beklenmemektedir. Zira 2018 yılında taşerondan kadroya geçmeleri nedeniyle belirtilen tarihten önce kazançlarının düşük olmasına bağlı olarak düşük emekli maaşıyla emekli olmayı tercih etmemektedirler…