Enflasyon kâbusu gerçekten bitiyor mu?..

Konuya hemen girmeyi seviyorum:

 

2022 yılının ocak ayında %11,10 ile başladığımız enflasyon macerasını aralık ayındaki %1,18'lik oran ile tamamladık. Bu aylık rakamın gerçekleri yansıtıp yansıtmadığı konusunda yorum yapmayacağım. Ancak ilk aylık enflasyon için öngörüler biraz daha netleştiği için, buraya bakacağım.

 

Anlaşılan, bundan sonraki aylarda enflasyon rakamları %1 ila %2 arasında kalmaya devam edecek ve seçimden önce %45-50 arasında bir seviyeye inecek. Böylelikle 2021 Ocak ayına geri dönmüş olacağız. Fiyat artışlarına konu olan maddelere tek tek bakarsak:

 

Yıllık TÜFE artışının üzerinde kalmış olanlar, Konut, Gıda, Ev Eşyası, Lokanta ve Konaklama, Sağlık, Alkollü İçecekler ve Tütün olarak sıralanıyor. Tüm zamanların şampiyonu Giyim ve Ayakkabı’da artış sadece %25,87 seviyesinde kalmış. Genele baktığımızda enflasyon şampiyonluğunu Arjantin’e devrettiğimiz gözüküyor. Orada enflasyon %90'ın üzerinde. Arjantin ve Türkiye’den sonra “modern dünya”nın en yüksek enflasyonu %12 ile Rusya’da.
Bu arada memur zamları da enflasyon doğrultusunda %15,4 civarında belirlendi. Cumhurbaşkanı tarafından bu oran önce %25'e sonra %30'a yükseltildi. Seçime doğru bu gelişmeleri artık doğal karşılıyoruz...

Şimdi maliyet tarafına bakalım: ÜFE’de âdeta “şelale düşüşü” olarak tanımlayabileceğimiz bir gerileme olduğunu söylemeliyim. Enerji ve diğer maliyetlerde gerileme devam ederse ÜFE ve TÜFE’nin yıl sonuna doğru yan yana gelme ihtimali de azımsanmamalı. Son duruma bakarsak:

 

Hükûmetimiz düşük faizde ısrar etti ama piyasa faizleri düşmeyince sürekli düzenleme yapmak zorunda kaldı. “Faiz düştü enflasyon düştü” tezi kanıtlanamadı ama öyle ya da böyle idare, finans kesiminin bileğini bükerek arzu ettiği sonuca ulaşıyor. Ancak hayat pahalılığı ve enflasyon arasındaki makas bir türlü kapanmıyor. Marketten ocak ayında aldığım ürünlerle bu hafta aldığım ürünler arasında %100’e yakın fiyat farkı var. Yani bazı ürünler iki katından fazla artmış ki, sepetin maliyeti %100 yükselmiş. Restoranlarda hesap en az %75 artmış durumda.

 

Bazı fiyat artışlarının arkasında fırsatçılık olduğunu kabul ediyorum. Ancak kelimenin kökü “fırsat” olduğuna göre, gelişmelerin sonuçlarına müdahale etmek yerine söz konusu fırsatı verecek ortamı oluşturmamak belki de en doğrusu olacak.