Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan açıklama

Sayın Rahim Er, 31 Ekim 2003 tarihli "Çevre Bakanlığı, bu çingenelere ödül vermeli" başlıklı yazınız incelenmiş ve aşağıdaki açıklamanın yapılması gerekli görülmüştür. "Bugün ülkemizde günde 63.000 ton, yılda ise 23 milyon ton evsel nitelikli atık üretilmekte olup, bu miktarın yaklaşık % 12.07'si, yani 2.5-3 milyon tonu geri kazanılabilir nitelikli atık olarak belirtilen ambalaj atıklarından oluşmaktadır. Günümüzde, katı atık bertaraf çalışmalarının başında ambalaj malzemelerinin yeniden değrelendirilmesi gelmektedir. Ülkemizde önemli bir çevre problemi haline gelen evsel katı atıkların toplanması, taşınması ve bertarafları konusundaki problemleri gidermek amacıyla 14.03.1991 tarihinde yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği aynı zamanda ülkemizdeki ambalaj atıklarının geri toplama ve kazanım çalışmalarının da yasal temelini oluşturmaktadır. Bu uygulamaya esas olacak kota oranları ise, her yıl itibari ile Bakanlığımız başkanlığında, toplama sorumluluğu verilen endüstri kuruluşları, üniversite, meslek örgütü ve geri kazanım sektörü temsilcilerinden oluşan Geri Kazanım Komisyonu tarafından belirlenmektedir. 2002 yılında bu kota oranları cam için % 30, plastik için % 30, alüminyum türü metaller için % 30, teneke türü metaller için % 25 ve lamine karton kutular için de % 20 olarak uygulanmıştır. Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile, süt, yoğurt, ayran, yenilebilir sıvı yağ, meşrubat, su ve alkollü içecekler gibi sıvı gıda ürünleri ile, deterjan ve şampuanlar gibi temizlik ürünlerini plastik, metal, cam ve lamine karton ambalajlar içinde piyasaya süren işletmeler ile bu ürünleri dolu olarak ithal edenlere, bu ürünlerin boş ambalajlarını belirli oranlarda geri toplama ve geri kazanma zorunluluğu getirilmiştir. Yönetmelik kapsamında, plastik (PET, PVC, PE, PS, PP); metal (teneke ve alüminyum); geri dönüşsüz cam ve termoplastik madde ihtiva eden karton esaslı kutu olmak üzere dört çeşit ambalaj bulunmaktadır. Yönetmeliğin kota uygulaması ile sanayiciye verdiği yükümlülükler doğrultusunda uygulamanın başladığı 1992 yılından bu yana 2002 yılı da dahil olmak üzere yaklaşık 959.000 ton ambalaj atığı toplatılarak, hem bunların yaptığı çevre kirliliği önlenmiş hem de bu atıkların hammadde olarak değerlendirilmesiyle ekonomiye katkı sağlanmıştır. Uygulama doğrultusunda toplanan atık PET şişeler, geri kazanım tesislerinde işlenerek elyaf üretiminde kullanıldığı gibi değerlendirilmek üzere ihraç da edilmektedir. Toplanan metal kutulardan teneke olanlar demir çelik fabrikalarında eritilerek değerlendirilmekte, alüminyum olanlar ise yurt dışına ihraç edilmektedir. Ticari ve gönüllü olarak toplanan atık cam ambalajlar üretici firma tarafından yeniden üretime sokularak cam üretiminde kullanılmaktadır. Toplanan lamine karton içecek kutular ise, İstanbul'da kurulu bulunan geri kazanım tesisinde değerlendirilerek inşaat ve mobilya sektöründe kullanılabilen sunta benzeri levhalar haline getirilmektedir. Katı Atıkların Kontrolü Yönetmenliği'nde yapılan değişiklikler ile değerlendirilebilir atıkların toplanması ve geri kazanımına yönelik sistemlerin ülkemizde de hayata geçirilebilmesi için belediyelere belirli süreler tanınmıştır. Bu doğrultuda yaklaşık 71 belediyede değerlendirilebilir atıklar pilot projeler bazında ayrı toplanmakta ve sınıflandırılarak değerlendirilmeleri sağlanmakta olup diğer belediyelerde de uygulamalar yaygınlaştırılacaktır. Avrupa Birliği'ne üyelik sürecimizin hızlandığı bugünlerde, AB mevzuatı ile uyum çalışmaları hızlandırılarak, AB direktifinin esas alınacağı bir "Ambalaj Atıkları Yönetmeliği'nin hazırlanması çalışmaları da hızlandırılmıştır. Atıkların kaynağında ayrı toplanması temeline dayandırılacak olan Ambalaj Atıkları Yönetmeliği kapsamında oluşturulacak sisteme, bugün gayri resmi olarak atıkları kaynağında ayrıştıran ve toplayan sokak toplayıcıları da dahil edilecektir."