Tomografi ile akciğer kanserine erken teşhis

ZİYNETİ KOCABIYIK

Dünyada senede 1,6 milyon kişinin ölümüne yol açan akciğer kanseri ülkemizde bütün yaş grupları içerisinde en sık görülen kanser tipi olarak erkeklerde birinci sırada, kadınlarda ise beşinci sırada yer alıyor. Akciğer kanserinin kesin tedavisi konusunda hedeflenen noktaya daha uzun bir mesafe olsa da erken teşhis ve tarama imkânlarında umut verici gelişmeler yaşandığını belirten Medical Park  Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Berna Devrim Yağbasan, 2019’da yayımlanan çalışmalara göre düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) taramasıyla akciğer kanserine bağlı ölümlerde yüzde 39 oranında azalma tespit edildiğini söyledi. 

HASTALIK BELİRTİ VERMEDEN TEŞHİS EDİLMELİ
Akciğer kanserinde sadece dört hastadan birinde tümörün ameliyatla alınabildiğine işaret eden Dr. Yağbasan “Bu hastalığın küçük hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri olmak üzere iki türü var.  Vakaların yüzde 75’ini küçük hücreli dışı akciğer kanserleri oluşturur. Küçük hücreli dışı tipi hastalara teşhis konulduğunda, hastaların yarısından fazlasında tümör başka organlara sıçramış durumdadır. Bu hastaların sadece yüzde 20-25’inde ameliyat yapılabilir. Bu yüzden hastalığın belirti vermeden erken dönemde yakalanması, ameliyat şansını ve tedavi ihtimalini büyük oranda artırmaktadır” dedi.

DÜŞÜK DOZ BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ KULLANILIYOR
Akciğer grafisi ve düşük doz bilgisayarlı tomografinin yüksek riskli kişilerde bir erken teşhis metodu olarak kullanılabileceğini söyleyen Dr. Yağbasan “Düşük doz bilgisayarlı tomografi ile birlikte uygun bir teşhis yöntemi uygulanırsa küçük hücreli dışı akciğer kanserleri erken evrede, yani cerrahi olarak çıkarılabilecek dönemde yakalanabilir. Görüntüleme sırasında kullanılan radyasyon oranı düşük olduğu için risk oluşturmuyor.  Bu taramada kullanılan doz, rutin Toraks BT’den daha düşüktür” diye anlattı.

ON YILLIK SONUÇLAR AÇIKLANDI
Tarama yapılan hastaların uzun süreli takiplerle izlendiğini ifade eden Dr. Yağbasan akciğer kanser taraması ile ilgili en son araştırmanın 2019’da yayımlanan MILD çalışması olduğunu belirterek “Bu çalışmada hastalar 10 sene süreyle takip edilmiştir. Sonuçta, düşük doz bilgisayarlı tomografi ile taranan hastaların 10 yıllık takiplerinde akciğer kanserinden ölümlerde yüzde 39 oranında anlamlı bir azalma tespit edilmiştir. Daha önce yapılan NLST çalışmasında ölüm oranındaki azalma yüzde 20 iken bu son çalışma ile tarama sürelerinin uzatılmasıyla birlikte oran yüzde 40’lara ulaşmıştır” diye anlattı.

30 YIL SİGARA İÇMİŞ OLMAK CİDDİ RİSK
Bu tür tarama metotlarınn rutinde herkese uygulanmasının maliyeti artırabileceğine dikkat çeken Dr. Berna Devrim Yağbasan, 2017 yılında yayımlanan akciğer kanseri tarama kılavuzunda taranması tavsiye edilen risk grubundaki kişilerin şöyle tarif edildiğini söyledi:
¥ En az 30 sene sigara içmiş, 55-77 yaş aralığındaki kişiler -son 15 yılda sigarayı bırakmış olsa dahi-  
¥ Kanser hikâyesi, akciğer kanseri hikâyesi, ailede akciğer kanser geçirmiş yakını bulunan, radon ve çevresel maruziyeti olanların senede bir defa düşük doz bilgisayarlı tomografi ile taranması tavsiye edilir. Ancak ülkemiz şartlarında akciğerde iyi huylu lekelere sebep olabilen tüberküloz ve meslek hastalıklarının yaygın görülmesi sebebiyle düşük doz bilgisayarlı tomografi ile taranan ile rutin tarama programları henüz tavsiye edilmiyor.