Denizli’nin lezzet sırrı tabiatında saklı

Denizli deyince aklımıza hemen horoz gelmesi boşuna değildir. Denizli’nin sembolü olan "DENİZLİ HOROZU" renk ve vücut yapısı, ahenkli uzun ve güzel ötüşleriyle, yerli bir ırk.  Denize kıyısı bile olmadığı hâlde isminin Denizli olması gerçek bir değişimin sonucu. Denizli ismi ise orta Asya’dan buraya göçen TENGİZ (öz Türkçemizde deniz demek) Boyundan hatta bire bir olarak Tenguzlu kelimesinin zamanla değişmesinden oluşuyor. Denizli Pamuk Kalesi, buldan bezleri, Hierapolis antik kenti, geleneksel yerel dilleri ile olağanüstü bir şehrimiz.
Pamukkale travertenleri, kaplıcalar ve mineralli kaynak sularınca zengin olan bölgenin en ikonik doğal oluşumudur. Unesco Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Pamukkale travertenleri öyle özel bir yer ki sözler anlatmaya yetmez. Hierapolis antik kenti,  Pamukkale travertenlerinin hemen arka tarafında bulunan antik bir FRİGYA kenti. Tam kuruluş tarihi belirsiz olsa da MÖ 2. yüzyılda Bergama krallığı zamanında 2. EUMENES tarafından kurulduğu, isminin ise Yunan mitolojisine göre Bergama’nın kurucusu sayılan TELEPHOS’un karısı amazonlar kraliçesi Hiera’dan geldiği tahmin ediliyor. 
Antik havuz ise “Kleopatra Havuzu” lakaplı 23 yüzyıllık bir havuz. Yani iki bin üç yüz yıl. Eski zamanlarda meydana gelen bir deprem şehrin ortasında bir çukur açınca, şehrin güzelim sütunlarını da tutmuş içine savurmuş, özgür kalan termal sular da içini doldurunca bu antik havuz oluşmuş. Hikâyesi bile vay dedirtiyor. 
KEBABI BİR BAŞKA
Denizli yemekleri ise başka bir efsane; Denizli kebabı, tas kapaması, tandır, keşkek, kuru patlıcan dolması, yanık yoğurt, kale biberi… Hepsi de Denizli’nin spesiyalleri arasında ama benim favori yemeğim Denizli kebabı. Favori adresim ise Kocabaylar Kebap Salonu. Denizli kebabını kısaca anlatacak olursam; kuzular fırında 4 saat pişiyor, sonra pide, domates, biber ve soğan ile servis ediliyor. Sipariş verirken pide yağlı mı yağsız mı olsun diye soruyorlar ve elle yeniliyor. 
Eğer akşam saatlerinde bir yemek yiyeceksem adresim Garson Şükrü oluyor. Burası, Denizli’nin en meşhur yerlerinden... Ege sahillerine götüren bir menüsü var. Denizli – Muğla kara yolu üzerinde bahçe içerisinde… Ege otları mezeleri, limonlu kavurma, yaprak ciğer, biber kızartma, fava, kaburga, spesiyalleri arasında. Rezervasyon yaptırmakta fayda var. 
YANIK YOĞURDU ÇOK SEVİLİYOR
Denizli’nin alametifarikalarından biri ise yanık yoğurt, bir miktar sütün karamelize edilmesiyle yapılıyormuş.  Tarifi şöyle: İyice ısıtılan kazana 4-5 kaşık süt dökülüyor. Sütün rengi koyulaşınca diğer süt de kazana ilave ediliyor. Yaklaşık 40 dakika kısık ateşte kaynatılıyor. Süt asla karıştırılmıyor. Bir süre sonra yüzeydeki süt, sarı rengini almaya başlıyor. Ardından ısınan süt mayalanıp 4 saat bekletiliyor. Yoğurt oluşmaya başladığında tülbent yardımıyla yoğurt bir kaba süzülerek kese yoğurdu hâline getirilerek satışa sunuluyor. Yörük kültürünün lezzetleri arasında gösterilen ve "isli yoğurt" olarak da bilinen yanık yoğurt, özellikle Denizli'nin Tavas, Babadağ ve Honaz ilçelerinde yoğun şekilde üretiliyormuş. Yanık yoğurt, Denizli ve çevresinde tüketiliyor. Yanık yoğurt farklı bir lezzete sahip olmasının yanında buzdolabında 1 ay dayanması sebebiyle de tercih ediliyor.  
BİBERİ COĞRAFİ İŞARETLİ
Bir diğer alametifarikası ise kale biberi, kış için kurutulmak üzere iplere dizilerek asılıyor. Denizli’nin Kale ilçesinde yetiştirilen ve coğrafi işaret verilen kale biberi, kurutularak kışlık yiyecekler arasında yerini alıyor. Bölgedeki toprakların verimliliğinden kaynaklı olarak kendine has aromasıyla farklı bir tadı olan kale biberi, yöre halkı tarafından tarlalardan toplanıp tek tek ipe geçirilerek evlerin balkonlarına ya da lokantalara asılıyor. Biberler dizilip asıldıktan sonra ortalama 1-1,5 ayda kuruyor. Kale biberinden sos, salça, pul biber, toz biber, tarhanalık biber olmak üzere çeşit çeşit kışlık ürün elde ediliyor. Biberler, talep üzerine yurdun çeşitli bölgelerine salçalık, kurutulmuş ya da pul biber şeklinde kargo yoluyla da ulaştırılıyor. Bölge sakinleri biberin lezzetinin toprağın, suyun ve havanın farklılığından olduğunu dile getiriyor. Sözün özü Denizli gerek tabiatı, gerek tarihi ve gerekse lezzetleri ile muhteşem bir kent.