Bugün çalışan daha fazla ücret alacak

Bugün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan ettiği büyük gündür... 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayram olarak her yıl Türkiye'nin içinde ve dışında devlet adına törenler yapılmaktadır... Cumhuriyet Bayramı 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlamakta ve 29 Ekim günü  sonuna kadar devam etmektedir.

Yasal olarak 29 Ekim günü özel iş yerlerinin de kapanması zorunlu bulunmaktadır. Bununla birlikte mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki yer alan hükümler saklıdır.

 

 

Dün saat 13.00'ten itibaren başlayan Cumhuriyet Bayramı bugün ülke genelinde kutlanacak. Yasal düzenlemeler gereğince aynı zamanda  dün saat 13.00’te başlayan ve bugün gün boyu devam edecek olan bayram özel ve kamu kesimi dâhil olmak üzere tüm çalışan işçiler açısından da aynı zamanda resmî tatildir. Cumhuriyet Bayramında işçilerin çalışıp çalışmamasına göre özel hakları bulunmaktadır. İş hukukumuzda Cumhuriyet Bayramı olarak kabul edilen günlerde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödeneceği, tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretin ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Bayramda çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesiyle kararlaştırılabilir. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması hâlinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayının alınması şattır. İş yerlerinde çalışan işçilere her bir bayram günü için;

Yüzde usulünün uygulandığı iş yerlerinde de işçi ücretlerinin işverence işçiye ödenmesi gerekmektedir. Örneğin bir firmada mühendis olarak çalışan Ali Bey, aylık maktu 6000 TL ücret alıyorsa, günlük ücreti 200 TL’dir. Ali Bey, bugün  çalışmazsa maaşında ve sigortasında herhangi bir eksiltilme yapılmadan ücretleri tam olarak yatırılacaktır. Ancak örneğimizdeki Ali Bey, dün ve  bugün tatil yapmayarak çalışırsa; dün yarım gün karşılığı 200 TL yerine 300 TL, bugün için ise günlük 200 TL yerine 400 TL’ye hak kazanacaktır. Bu durumda 2018/Ekim  ayında Ali Bey'e bir buçuk günlük (arife günü için yarım günlük) Cumhuriyet Bayramı için 6000 TL yerine aylık 6300 TL ödeme yapılması gerekecektir. Diğer yandan bu ücret artışına bağlı olarak SGK emekliliğinde de faydası olacaktır.

 

 

Bayram günü olarak kabul edilen günlerde işçi normal çalışma süresinin üzerinde çalışıp fazla mesai yaparsa ayrıca ilave bir günlük ücrete ek olarak %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanmaktadır.

Bu nedenle bayram günü çalışan işçiler fazla mesai yapmazlar ise her halükârda çifte yevmiyeye hak kazanacaktır. Fazla mesai yaparlarsa çift yevmiyenin yanı sıra her fazla mesai saati için %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanacaklardır.

Hemen belirtelim ki; fazla mesai ücretleri de işçinin emeklilik maaşının hesabında SGK tarafından dikkate alınmaktadır.

 

 

Bayramda çalışıp da %100 zamlı ücreti ödenmeyen işçi işten ayrılmamış ise İŞKUR müdürlüklerine ya da Çalışma Bakanlığı İş Müfettişlerine bir dilekçe ile şikâyette bulunabilir.

İşten ayrılmış ise önce ara bulucuya gitmesi gerekmektedir. Ara bulucuda uzlaşamamış ise iş mahkemesine başvurabilecektir. Bayram günlerinde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.

Hem idari hem de mahkeme safhasında işçinin imzasını taşıyan bordro bu konuda -sahteliği ispat edilinceye kadar- kesin delil niteliğinde kabul edilmektedir.

 

 

İmzalı bordroda yer alan bayram ve genel tatil ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümün boş olması ya da bordronun imza taşımaması hâlinde işçi, bayram günlerinde çalıştığını her türlü delille ispat edebilir.

Ulusal bayramlarda çalışıldığının ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmektedir. Bununla birlikte, iş yerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilmemektedir.

             ***

“Bilge bir insanın, kendi hatalarından öğrendiği söylenir. Daha bilge biri ise başkalarının hatalarından öğrenir. Fakat en bilge olanlar, başkalarının başarılarından öğrenir.” John C. Maxwell