Danıştay, askerlerin emekliliğiyle ilgili kaosa son noktayı koydu

Erken emeklilik şartlarının başında yaş ve hizmet süresi gelmektedir. Emekli Sandığı uygulamasında istisnai olarak bazı okullarda geçen öğrenim sürelerinin fiilî hizmet süresi olarak emeklilikte yaş şartı ve hizmet süresinin belirlenmesinde önem taşımaktadır. Keza bu uygulama hem yaşı düşürerek daha erken emekli olmayı sağlamakta hem de prim gün sayısını artırmaktadır. Özelikle astsubayların ve dolayısıyla emekliliklerinin, astsubay sınıf okullarında 18 yaşın altında geçen öğrenim sürelerinin, fiilî hizmet sürelerinden sayılıp sayılmayacağı konusunda kaos yaşanmaktadır. Zira aynı konuyla ilgili bölge idare mahkemeleri farklı kararlar vermekteydi. Bazı mahkemeler olumlu karar verirken bazıları olumsuz karar veriyordu. Bu durum uygulamada kaosa neden oluyordu.

 

 

Danıştay, uzun yıllardan beri astsubayların, astsubay sınıf okullarında geçen öğrenim sürelerinin, fiilî hizmet sürelerinden sayılması gerektiği yönünde karar veriyordu. Danıştayın bu kararının temel gerekçesi şu şekilde idi;

Emekli Sandığı Kanununda, astsubay sınıf okulu öğrencilerinin, Sandıktan faydalanılacaklar arasında sayılmış olması ve anılan kanun hükümlerinde, 18 yaşın altında veya üstünde geçen öğrenim süreleri bakımından bir ayrımın yapılmamış olması ve belirtilen kanunun  Ek 21. maddesinde; "Bir meslek ve sanat okulunu bitirenlerden, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kazai rüşt kararı almak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına tabi ve öğrenimleri ile ilgili göreve atananlar hakkında, 5434 Sayılı Kanunun 12'nci maddesinde yazılı 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz" yolunda düzenlemenin bulunmuş olmasıydı.

 

 

20 Temmuz 2016 tarihinden itibaren, İdari Yargılama Usulü Kanununda yapılan değişikliklere bağlı olarak idari yargı alanında da istinaf kanun yolu incelemesine geçilmiş, bölge idare mahkemeleri buna göre yeniden yapılandırılmış, aynı tarihten itibaren ülke genelinde bu çerçevede yapılan yargılamalar sonucunda kararlar verilmeye başlanılmış olması ile birlikte belirtilen konuda bölge idare mahkemeleri arasında farklı ve çelişkili  kararlar ortaya çıkmaya başlamıştır.

Bu bağlamda, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesi, diğer bölge idare mahkemeleri idari dava dairelerinden farklı olarak, astsubayların 18 yaşın altında geçen öğrenim sürelerinin, fiilî hizmet sürelerinden sayılamayacağı yolunda kararlar vermeye başlamıştır.

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesi kararının temel gerekçesi ise şu şekildeydi: Emekli Sandığı  Kanununun 12. maddesinin, Sandık iştirakçiliği için öngördüğü 18 yaş kuralının, bütün iştirakçiler için geçerli ve temel bir kural olduğu, bunun tek istisnasının, aynı Kanunun Ek 21. maddesinde düzenlenen, kazai rüşt kararı almak suretiyle öğrenimleriyle ilgili görevlere atananlara ilişkin bulunduğu, bu düzenlemenin ise, 18 yaşını ikmal etmeden kamu görevlerine atananların, atandıkları tarihten sonraki (18 yaşın altında geçecek olan) hizmetlerine ilişkin bulunduğu, geçmişe, diğer bir ifadeyle, öğrencilik dönemlerine ilişkin bulunmadığı şeklindeydi.

Böylelikle, Ankara Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresinde açılan davalar, ilgililerin aleyhine, diğer bölge idare mahkemeleri yargı çevresinde açılan davalar ise lehlerine sonuçlanmaya başlayınca ortaya kaotik bir durum çıktı. Üstelik bu kararlar kesin nitelikte idi ve temyizi de mümkün değildi.

 

 Danıştay, kararı isabetli buldu

 

Söz konusu davaları kaybeden davacıların talepleri üzerine, Ankara Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu, usul kanunlarının kendisine verdiği yetkiyi kullanarak, konuyu Danıştay Başkanlığına intikal ettirerek, farklı bölge idare mahkemeleri arasında ortaya çıkan bu içtihat farklılığının giderilmesi talebinde bulundu.

Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu, 12.12.2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda; konuyu ele alarak, bu şekilde ortaya çıkan içtihat farklılığını, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesinin kararı doğrultusunda birleştirilmesine karar verdi.

Böylece, ortaya çıkan bu kaotik duruma son noktayı koydu. Bundan böyle, astsubayların astsubay sınıf okullarında 18 yaşın altında geçen öğrenim sürelerinin, fiilî hizmet sürelerinden sayılmasına imkân kalmadı.

Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararları kesin olup, Mahkemeleri ve idareyi bağlayıcı niteliği bulunuyor.

 

 

Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu’nun 12.12.2018 tarihinde vermiş olduğu bu karar, sadece astsubayları değil aynı zamanda, TSK’nın Harp Okulları ile Fakülte ve Yüksekokullarda TSK hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile fakülte ve yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subaylığa nasbedilenler ile buralardan mezun olarak emekli olanlar için de geçerli olup, bu kapsamda olanların da, anılan okullarda 18 yaşın altında geçen öğrenim sürelerinin, fiilî hizmet sürelerinden sayılmasını imkânsız kılmış oldu.

          ***

“Bozuk para insanın cebini deler, bozuk insan da kalbini. Bu yüzden ikisini de harcayın gitsin.”  TOLSTOY