Kıdem tazminatında "Alternatifli Çözüm" geliyor

82 yıldan beri hukuk sistemimizde yer alan kıdem tazminatıyla ilgili Hükûmet “Orta Vadeli Plan” olarak da bilinen "Yeni Ekonomi Planı"yla kapsamlı bir reform yapacağını geçtiğimiz günlerde Resmî Gazete’de yayımlayarak ilan etmişti.

Hemen hemen her yıl gündeme gelen kıdem tazminatı ile ilgili bu kez 2019 yılında reform yapılmasına kesin gözüyle bakılmaktadır.

Kıdem tazminatı reformunda fon çözümüne işçi tarafı ve sendikları tamamen karşı olduğundan alternatifli çözümler de gündemde.

 

 

Çalışma hayatında her daim gündeme gelen hayati konuların başında kıdem tazminatı yer almaktadır. Zira bu tazminat, cumhuriyet tarihimizin ilk iş kanunundan beri yaklaşık 82 yıllık bir geçmişe sahip bulunmaktadır. Bu kazanımlar için işçi tarafı büyük mücadeleler vermiştir.

İlk yürürlüğe girdiği dönemlerde işçinin her 5 yıllık çalışması için 15 günlük ücreti tutarında düzenlenen kıdem tazminatı, daha sonra yapılan değişikliklerle her 1 yıllık çalışması için 30 günlük ücret tutarında belirlendi. 

25 Temmuz 1971 tarih ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeleri hâlen yürürlükte. Mevcut uygulama gereği, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için gerekli şartların da bulunması hâlinde işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.

 

 

Kıdem tazminat işçi açısından bakıldığında; kimi zaman ev, araba hayali, kimi zaman çocukları için çeyiz parası, kimi zaman kendi iş yerini kurma parası, kimi zaman çocuğunun eğitim parası… özetle en büyük güvencesi hâlini almıştır.

Bu nedenle işçi tarafı kıdem tazminatı konusunda son derece hassas ve fon çözümüne bütünüyle kapıları kapatmış bulunmaktadır. Keza ülkemizin geçmiş yıllardaki kötü fon yönetimleri (Tasarrufu Teşvik Fonu, Konut Edindirme Fonu vb...) hâlâ  belleklerde…

Diğer yandan hükûmet mutluka sosyal tarafların mutabakatıyla kıdem tazminatı reformunu gerçekleştirmeyi planlamaktadır.

Geçtiğimiz yıl teknik çalışmalar da dâhil olmak üzere konuyla ilgili kapsamlı hazırlıklar yapıldı. Yapılan bu hazırlıklarda ‘sosyal taraflarla diyalog içerisinde tüm işçilerin faydalanacağı ve bireysel hesaba dayanan bir kıdem tazminatı sisteminin geliştirilmesi öngörülmüştür.

Ancak işçi tarafının hassasiyetinin de gözönünde bulundurularak mevcut çalışan işçilerin oluşturulacak olan fona katılıp katılmaması tercihlerine bırakılması, ilk defa çalışacak olanların ise yeni sisteme katılması zorunlu olması söz konusu olabilecektir.

 

 

Kıdem tazminatı meselesine "Yeni Ekonomi Planı"yla kapsamlı bir reform öngörülüyor.

Alternatifli çözümün de gündemde olduğu ve sosyal tarafların mutabakatıyla kıdem tazminatı reformu gerçekleşecek.

Yapılacak reformda işçilerin kazanılmış haklarına kesinlikle dokunulmayacak. İşçilerin en hassas oldukları konu, kazanılmış haklardan geriye gitmemek. Bu doğrultuda mevcut sistemde olduğu gibi işçilere her bir yıllık çalışmaları karşılığı 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödemesi uygulaması devam edecek.

Kıdem tazminatı reformunun;

Olmak üzere "4 sacayağı"na oturtulacak.

Dört ayak üzerine oturtulan yeni sistemle hem çalışanı hem de işvereni koruyan bir düzenleme yapılacak.

 

 

Yeni sistem, devlet garantisinde olacak. Ayrıca suistimallerin önlenmesi için aylık takip edilmesi öngörülüyor.

Yeni sistemde işçilere tercih sunulması da öngörülüyor. Buna göre mevcut çalışanlar isterlerse eski sistemde kalabilecek veya işverenleri ile anlaşmak suretiyle yeni sisteme geçiş yapabilecek. İlk defa çalışmaya başlayanların ise yeni sisteme katılmasının zorunlu olması beklenmektedir.

 

 

Faiz-kur-enflasyona bağlı olarak içinde bulunduğumuz ekonomik sıkıntılar nedeniyle özelikle inşaat sektöründe çalışan işçiler, kıdem tazminatı alamadıkları yönünde çok sayıda e-mail göndermektedir.

Yapılacak reformla birlikte artık işverenlerin konkordato ilan etmesi, iflas ve ödeme aczine düşmesi hâlinde işçilerin kıdem tazminatları kaybolmayacak.

Belirli süreli ve kısa süreli çalışanlar dâhil olmak üzere bütün işçiler kıdem tazminatı hakkından mahrum olmayacak.