2019 torbasında çalışana, işsize, kadına, emekliye, patrona ne var ne yok?

A -
A +
Hâlen TBMM’de görüşülmekte olan başta 2019 Torba Kanun ve diğer kanun tasarıları ile yapılması öngörülen değişiklik ve yenilikler konusunda başta EYT (emeklilikte sonradan yaş engeline takılanlar), stajyerler, emekliler, çalışanlar, anneler, esnaf ve sanatkârlar ile iş sahipleri büyük merak ve beklenti içinde bulunmaktadır. Değerli okurlarımızdan bu konularda gelen yüzlerce soruya topluca cevap mahiyetinde bu yazıyı kaleme aldık...   Emekli aylıklarında intibak   Hâlen TBMM’de yer alan kanun tasarısı yüz binlerce emekliyi ilgilendirmektedir. Ancak kanun tasarısında köklü bir intibak yerine sadece 1000 TL’nin altında  emekli maaşı alanlara yönelik bir iyileştirme öngörülmektedir. 2008 yılında düşürülen aylık bağlama oranları nedeniyle gittikçe düşecek olan yeni emekli aylıkları için bir bakıma taban niteliğinde bir düzenlemedir. Buna göre yaşlılık, malullük , ölüm aylığı almakta olan emekli ve hak sahiplerine ödenen aylıklar ile her ay itibarıyla aylıkları ile birlikte yapılan ödemeler toplamı için 1.000 TL’lik altın olanların aylıkları 1000 TL’ye yükseltilecektir.   Ev hanımları ve küçük esnafa destek   2019 Torba Kanunda başta ev hanımları olmak üzere oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, dokuma mamulleri, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri iş yeri açmaksızın satanlar esnaf muaflığından faydalanmaktadır. Ancak, bunlar imal ettikleri bu ürünleri internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satarlarsa esnaf muafiyetlerini kaybetmekte ve basit veya gerçek usulde ticari kazanç mükellefi olmaktadır. Yapılan düzenleme ile, yıllık asgari ücretin brüt tutarını aşmayacak şekilde internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satış yapanların, muafiyetlerini kaybetmemeleri sağlanmak suretiyle başta ev hanımları olmak üzere küçük esnafın desteklenmesi amaçlanmaktadır.   İşçi tazminatlarının vergiden muaflığı netleşti   Mevcut uygulamada işverenlerce, hizmet erbabına ölüm, engellilik ve hastalık gibi durumlarda sosyal amaçlarla bazı tazminatlar ödenmekte veya yardımlar yapılmakta ve istisna kapsamında olduğu için bu ödemelerden gelir vergisi kesilmemektedir. Bu ödemeler yanında ilgili hizmet erbabına İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ile işverenlerce ödenen işe başlatmama tazminatları da (ara buluculuk faaliyeti sonucunda tarafların, işçinin işe başlatılmaması konusunda anlaşmaları hâlinde en çok 8 aylık ücret tutarında ödenecek işe başlatmama tazminatları dâhil) istisna kapsamında olduğundan, bu ödemelerden de gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Ancak, uygulamada işverenler tarafından işten çıkarılan hizmet erbabına yukarıda belirtilen kanunlar kapsamında olmaksızın, işsizlik veya işe başlatmama tazminatı ve benzeri adlar altında çeşitli ödemeler yapılmakta ve bu ödemelerin de anılan istisna kapsamında olduğu yönünde ihtilaflar oluşmaktadır. Yapılan düzenleme ile ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlara ilişkin istisna aynen korunmakta, işsizlik kapsamında verilen tazminatların hangilerinin istisna kapsamına girdiği hususu netlik kazanarak açıklığa kavuşturulmaktadır.   Patronlara destek   2016 yılında yürürlüğe giren asgari ücret prim desteği, Eylül 2018’e kadar uygulandı. 2018’de ekim-kasım ve aralık aylarında yürürlükten kaldırılan bu destek, 1 Ocak 2019 ila 31 Aralık 2019 dönemi için yeniden uygulanacak. Daha önceki uygulamadan farklı olarak, iş yerinde çalıştırılan sigortalı sayısına göre destek miktarı değişiyor. 500’den az sigortalısı olan iş yerleri için aylık destek tutarı her sigortalı için 150 TL, 500’den fazla sigortalısı olan iş yerleri için ise aylık 101 TL olacak. 01/01/2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan İş kazası desteği ise sadece maden ocakları, inşaat gibi çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerini kapsayacaktır. Az tehlikeli ve tehlikeli sınıftaki iş yerleri ise ne kadar güvenli olursa olsun bu teşvikten faydalanamayacaktır.   2019 Torba Kanunda ne yok?   Hükûmet tarafından hazırlanıp Meclis'e gönderilen 2019 Torba Kanun'da hâlihazırda emeklilikte yaş engeline maruz kalanlar (EYT), stajyer ve çıraklar, doğum borçlanmasının kolaylaştırılmasını bekleyen anneler, yurt dışındaki ev kadınları gibi borçlanma ile emeklilik isteyen ev hanımları, yarım çalışma hakkından faydalanmak isteyen memurlar, eşleri nedeniyle tayin hakkı isteyen çalışanlar… diğer meslek gruplarına yönelik  herhangi bir düzenleme yok. Ancak karamsar olmaya da mahal yok. Çünkü Torba Kanun görüşmeleri daha uzun süre devam edecektir. Bu minvalde iktidar partisi milletvekillerinden herhangi birinin bile vereceği bir önerge ile bu konuların da Torba Kanun'a girmesi mümkün bulunmaktadır.              *** “Kalp deniz, dil kıyıdır. Denizde ne varsa kıyıya o vurur!..”  Hazreti Mevlâna
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.