Annelikte SGK tarafından yapılan ödemeler
Çalışma mevzuatımızda çalışan kadınların annelik durumuna yönelik kolaylıklar yer almaktadır. İş Kanunu’nda anne adayları ve annelere doğum öncesi ve doğum sonrası için izin kullanma hakları bulunmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu da bu izin sürelerinde doktor raporları doğrultusunda belirli hâllerde ödenek vermektedir. Bu yazımızda SSK’lı kadınların annelik hâlinde SGK iş göremezlik yardımlarından faydalanma esasları izah edilmiştir.
İş göremezlik ödeneği bağlanması
SSK (4/1-a) kapsamındaki kadın sigortalılara analık hâllerine bağlı olarak günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Geçici iş göremezlik ödeneği hekimin vereceği istirahate bağlı olarak doğumdan önceki ve sonraki 8 haftalık sürede, çoğul gebelik hâlinde doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için ödenmektedir.
Sigortalı kadının, isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması hâlinde, doğum sonrası istirahat süresine, doğum öncesi çalışılan süreler eklenmektedir. Bu sürelerin eklenebilmesi için doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışmasının uygun olduğuna dair sağlık raporu Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucusu hekimleri tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.
Erken doğum hâlinde yapılacak ödemeler
Sigortalı kadının, erken doğum yapması hâlinde, doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler doğum sonrasına ilave edilmektedir. İlave edilen her gün için de geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Ayrıca gebeliğinin 32. haftasından önce doğum yapan kadın sigortalının da doğum öncesi kullanamadığı sekiz haftalık süre, çoğul gebelikte ise on haftalık sürenin doğum sonrası süresine eklenerek, bu sürelere ait geçici iş göremezlik ödenekleri ödenecektir.
Doğumuna 8 veya çoğul gebelikte 10 hafta kaldığı ya da 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan kadın sigortalının erken doğum yapması nedeniyle kullanamadığı doğum öncesine ait günleri doğum sonuna ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Düzenlenecek raporlarda dikkat edilecek hususlar
Sigortalı kadının hekim raporuna istinaden çalıştığının ve doğum öncesi izninin başlama tarihinin tespiti için kâğıt ortamında düzenlenecek raporlarda “Gebelik normal/çoğul gebeliktir. Doğuma... hafta kalmıştır. Sağlık durumu, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışmasına uygundur.” ifadelerine yer verilecek ve mutlaka rapora düzenlenme tarihi ile poliklinik protokol numarası yazılacaktır. Bu duruma göre, raporun düzenlenme tarihi, doğum öncesi izninin (8 veya 10 haftanın) başlama tarihi olarak kabul edilecektir.
E-Ödenek sistemine göre düzenlenecek doğum raporlarında süreler standart olup, rapor üzerinde yer alması gereken bilgiler elektronik ortamda SGK’ya gönderilmektedir.
Doğumuna 8 hafta kaldığı ve 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan sigortalı kadın, 3 haftadan önce doğum yaparsa iş yerinde çalışmadığı süre kadar analık geçici iş göremezlik ödeneği ödenip, rapor tarihi ile iş göremezlik ödeneğinin başladığı tarih arasındaki süre doğum sonrası istirahat süresine ilave edilmektedir.
Tıbbi gereklilik nedeni ile gebeliğin sonlandırılması sonucu istirahati uygun görülen sigortalı kadına analık sigortasından, tıbbi gereklilik haricinde (kürtaj vb.) istirahat verilen sigortalı kadına ise hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Ödenekten faydalanma şartları
Analık sigortası kapsamında olanlara doğumdan önceki ilk 8 haftalık, çoğul gebelik hâlinde ilk 10 haftalık; doğumdan sonraki sürede ise ilk 8 haftalık çalışmadığı her güne geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için;
Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
İstirahatli olduğu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, (Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışma durumu hariç)
İstirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması,
Doğum olayının canlı veya ölü olarak gerçekleşmiş olması,
gerekmektedir.
“Güzel insan aramak ile insandaki güzelliği aramak arasında derin bir fark var." Ferid Farjad