Ceza kesiliyor; çalışanlarınız için temsilci görevlendirdiniz mi?
İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurallarının, iş kazası ve meslek hastalıklarını önleyici bir yaklaşımla ele alınması gerekiyor. Bu meyanda önceden başta risk değerlendirmesi olmak üzere birçok çalışmanın, çalışan temsilcisi-işveren-iş güvenliği uzmanı-iş yeri hekimi-destek elemanı ve diğer ilgili kişilerin birlikte çalışarak iş yerinde var olan veya vuku bulacak muhtemel riskleri ve tehlikeleri bertaraf etmeleri esasına dayanmasını zorunlu kılmaktadır.
Diğer yandan ÇSGB Müfettişleri yıllık programlarla iş sağlığı ve güvenliği kurallarının gereğince ve mevzuata uygun olarak uygulanıp uygulanmadığını denetlemektedir. 2021 yılında iş sağlığı ve güvenliği yönünden gerçekleştirilen programlı teftişler kapsamında; metal sektöründe yer alan iş yerleri, kauçuk ve plastik ürünlerin üretildiği iş yerleri, tekstil sektörü iş yerleri, maden sektörü iş yerleri, yapı sektörü iş yerleri ile büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması hakkında yönetmelik hükümleri kapsamında olan iş yerlerinde denetimler gerçekleştirilmiştir. Yapılan denetimlerde büyük cezalar kesilmektedir.
İş sağlığı ve güvenliği uygulamasında yer alan yükümlülüklerden biri de iş yerine “çalışan temsilcisi” belirleyip atanmasıdır. Uzun süredir uygulamada olmasına rağmen hâlen çok sayıda iş yerinin farkında olmadığı çalışan temsilcisi atanmasına ilişkin esaslara bu yazımızda yer verilmiştir…
10 BİN TL’Yİ AŞAN İDARİ PARA CEZALARI
İş yerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarına göre çalışan temsilcilerinin görevlendirilmemesi hâlinde iş yerinin tehlike-sınıf derecesi ve çalışan sayısına göre değişen 3.479 TL ile 10.437 TL arasında değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.
İş yerinde görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı iş yerinde çalışan sayısına göre değişmektedir. Buna göre;
İki ile elli arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde bir.
Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde iki.
Yüz bir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde üç.
Beş yüz bir ile bin arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde dört.
Bin bir ile iki bin arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde beş ve
İki bin bir ve üzeri çalışanı bulunan iş yerlerinde ise altı.
Temsilci atanması zorunlu bulunmaktadır. Belirtilen sayılardan daha fazla temsilci atanması mümkündür.
Temsilci belirleme kriterleri
İş yerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunması hâlinde iş yeri sendika temsilcisini çalışan temsilcisi olarak görevlendirilmesi mecburidir. Yetkili sendika bulunmaması hâlinde çalışanlar arasından seçimle belirlenmesi gerekmektedir.
Çalışan temsilcisinin seçimle belirlenmesi durumunda çalışan temsilcisi aday başvurularının yapılması için 7 günden az olmamak üzere süre tanınarak işveren tarafından iş yerinde ilân edilir. İş yerinde çalışanların aday olabilmeleri için;
İş yerinin tam süreli daimî çalışanı olması,
En az 3 yıllık iş deneyiminin bulunması ve
En az ortaokul düzeyinde öğrenim görmüş olması, şartları gerekmektedir.
Belirli süreli veya geçici işlerde ilk iki şart, iş yerinde 3 yıllık iş deneyimi bulunmayan çalışan veya aday bulunmaması hâlinde 3 yıllık deneyim şartı, çalışanlar veya adaylar arasında yeterli eğitim düzeyine sahip kişi bulunmaması hâlinde ortaokul şartı aranmadan belirleme yapılabilir.
Seçimlerin yapılmasına ilişkin iş ve işlemler için gerekli şartlar sağlanır ve yeterli sayıda personel işveren tarafından görevlendirilir.
Çalışan temsilcisinin yetki ve yükümlülüğü
Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili bulunmaktadır.
Görevini yürütmesi nedeniyle, çalışan temsilcisinin hakları kısıtlanamaz. Çalışan temsilcisi görevi gereği işverenin veya iş yerinin mesleki sırları ile gördüğü, öğrendiği hususları ve çalışanlara ait özel bilgileri gizli tutmakla yükümlü bulunmaktadır.
Son olarak çalışan temsilcilerine iş sağlığı ve güvenliği kurulu bulunan iş yerlerinde kurul üyeleri ile birlikte iş sağlığı ve güvenliği konularında özel eğitim verilmesinin elzem olduğunu belirtelim…
***
“Zihnini harika düşüncelerle besle, çünkü asla düşündüğünden daha yükseğe gidemezsin.” B. DİSRAELİ