M. Ali Demirbaş

Sual: Ramazanda, herhangi bir şekilde orucu bozulan kimse, yiyip içebilir mi? CEVAP: Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple, oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı kesilirse, akşama kadar, oruçlu gibi sakınmaları gerekir. Yiyip içmeleri mekruh olur.

Sual: Yaşlı ve dul bir kadınım. Evde gelinim de var. İtikâfın çok sevab olduğunu duydum. Kadınlar evde itikâfa girebiliyorlarmış. Evde itikâfa nasıl girilir? En az, en çok, ne kadar durmak gerekir? İtikâfta oruçlu olmak şart mı? CEVAP: Ramazan ayının son on gününde, gece gündüz bir camide kapanıp ibadet etmeye, itikâf denir.

Sual: Hastayım, oruç tutabiliyorum. Ancak şiddetli kabızlık çekiyorum. Gündüz oruçlu iken, lavman yapılarak dışarı çıkabiliyorum. Lavman orucu bozuyor. Kaza mı, kefaret mi gerekir?

Sual: Üç sorum var: 1- Hanefi'yim, abdest alırken dikkat etmeme rağmen boğazıma su kaçabiliyor. Orucum bozuluyor. Şafii'de bozulmuyormuş. Şafii mezhebini taklit etsem orucum bozulmuş olmaz mı? 2- Şafii olan bir erkek arkadaşım var. İdrar yoluna pamuk konunca orucun bozulduğunu bilmiyormuş. 16 gün pamuk koymuş. Acaba Hanefi mezhebini taklit ederek oruçlarını kurtaramaz mı? 3- Annemin dişi hep kanıyor, ağzı kan içinde kalıyor, uyurken de ağzına kan gitmiş olabilir. Kan yutmak orucu bozduğuna göre, sabah imsakten sonra uyuyor, annem oruç tutmasın mı?

Sual: Oruç tutmak için, aşağıdaki kolaylıklardan istifade etmek caiz midir? 1- Susayınca, harareti azaltmak amacıyla ağza su almak, serinlemek için başa soğuk su dökmek, soğuk su ile yıkanmak.

Sual: Kaza namazı borcumuz yok. Buna rağmen, sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet ediyoruz. Olur ya, kazaya kalmış bir namazımız varsa, onun yerine geçer.

Sual: İşyerinde iş gereği toz oluyor, ayrıca sigara içen de oluyor. Bunlar orucuma zarar verir mi?

Sual: Astım spreyi, kulak ve burun damlası ile dil altı hapı kullanmak, makata veya hazneye sokulan ultrason orucu bozar mı?

Sual: Seferde oruç tutmak gerekmediği halde, Ramazan orucunu tutan nafile sevabı mı alır? CEVAP: Seferi olan, Ramazan orucunu tutarsa, farz sevabı alır.

Sual: Göze konan ilaç, boğaza kadar indiği halde orucu bozmuyor da, ne diye kulağa veya burna konan ilaç orucu bozuyor?

Sual: Seher vaktinin önemi nedir ve nasıl hesaplanır? CEVAP: Seher vakti, gecenin son altıda biridir. Yani, güneşin batışından, imsak vaktine kadar olan zamanın, son altıda biridir. Mesela, akşam 17.30'da, imsak da 5.30'da oluyorsa, gecenin tamamı 12 saat demektir. Bunun altıda biri, 2 saat eder. 5.30'dan çıkarılınca, 3.30 kalır. Saat 3.30'dan saat 5.30'a kadar, seher vakti demektir. Yaz ve kış, bu vakit azalıp çoğalır. Teheccüd namazını ve vitri, seher vaktinde kılmak iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

Sual: Teravih kaç rekâttır ve cemaatle kılmak sünnet midir, nasıl kılınır? CEVAP: Peygamber efendimiz, 3-4 gün teravihi cemaatle kıldırdı, daha sonra evden çıkmadı. Sebebi sorulunca, (Teravih namazının, size farz olacağından korktuğum için, evden çıkmadım) buyurdu. (Buhari)

Sual: İftar vermenin sevabı nedir? CEVAP: Yolda giderken bir oruçluya bir hurma veya bir zeytin verilse de, iftar verme sevabına kavuşulur. Peygamber efendimiz, (Bir kimse, bu ayda bir oruçluya iftar verirse günahları affolur. O oruçlunun sevabı kadar ona sevab verilir) buyurunca, Eshab-ı kiramdan bazıları, bir oruçluyu iftar ettirecek kadar zengin olmadıklarını söylediler. Onlara cevaben buyurdu ki:

Sual: Bazıları diyor ki; Ramazanda orucun ilk gününü tutmazsak diğerlerini de, tuttuğumuz zaman gerekirse bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı?

Sual: Kimlerin fitre vermesi gerekir? CEVAP: İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar malı, parası bulunan Müslümanın fitre vermesi vacib olur. Nisaba malik değilse, fitre vermesi vacib olmaz. Fakat, vermesi iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

Sual: (Mukabele okumak ve dinlemek uygun değildir. Kur'anı okuyanın ve dinleyenin, anlaması şarttır. Papağan gibi okumak, fayda yerine zarar verir) diyenler oluyor. Kur'anı herkesin anlaması mümkün olmadığına göre, her milletten Müslüman olanlar var. Arapça bilmeyenlerin Kur'an okuması günah mıdır?

Sual: Takvimler ve ramazan imsakiyeleri neden farklıdır, niye hepsi aynı değil? CEVAP: Bugün ülkemizde, iki çeşit takvim ve imsakiye yayınlanmaktadır. Bir kısmı, yüz elli senedir kullanılmakta olup, doğruluğunda en ufak bir şüphe, tereddüt hasıl olmamış namaz vakitleri cetvelini aynen muhafaza eden takvimler; bir kısmı da, 1983'ten sonra, çok oruç tutuyoruz diyenleri susturmak gayesiyle, imsak vaktini uzatan takvimlerdir.

Sual: Oruç tutmamayı mubah kılan özürler nelerdir? CEVAP: Oruç tutmamayı mubah kılan özürler şunlardır: 1- Hastalık: Hasta olan veya oruç tutunca hastalığı artan kimse, oruç tutmaz veya tutuyorsa bozabilir. Hastaya bakan da, hasta hükmündedir. Hastaya bakmak için sıkıntıya girerse, oruç tutmayabilir. 2- Sefer: 104 km uzağa giden kimse, 15 günden az kaldığı yerde seferi olur.

Sual: Orucun farzı kaçtır? CEVAP: Orucun farzı üçtür: 1- Niyet etmek. 2- Niyeti, ilk ve son vakitleri arasında yapmak. 3- İmsak vaktinden, güneşin batmasına kadar olan zaman içinde, orucu bozan her şeyden sakınmaktır.

Sual: Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta, orucunu nasıl tutar? Tutamazsa, kime ne kadar para verir?