Sual: Hastayım, oruç tutabiliyorum. Ancak şiddetli kabızlık çekiyorum. Gündüz oruçlu iken, lavman yapılarak dışarı çıkabiliyorum. Lavman orucu bozuyor. Kaza mı, kefaret mi gerekir? CEVAP: Sadece kaza gerekir. Lavman işini, akşamla sabah arası yapmalıdır. Buna da imkân yok ise, böyle ihtiyaç hallerinde sıkıntıdan kurtulup, ibadetleri aksatmamak için dört hak mezhepten hangisi caiz görüyorsa, bozmaz diyorsa, o mezhep taklit edilmelidir. Mesela, Maliki'de lavman yapmak orucu bozmaz. Hasta, Maliki'yi taklit ederek lavman yaptırır, oruca devam eder. Niyeti unutan Şafii Sual: Şafiiyim. Akşam niyet etmeden yattım. Uyanınca güneş doğmuştu. Şafii'de imsak vaktinden önce niyet etmek şarttır. Bu durumda Hanefi'yi taklit edip oruca devam edebilir miyim? CEVAP: Elbette taklit etmek gerekir. Sadece o gün, Hanefi'ye uygun oruç tutulur. Bugünkü orucumu Hanefi mezhebine uyarak tutuyorum denir. Orucu kurtarmak için mezhep taklidi yapılır. Geçmiş yılların orucu Sual: Diş dolgusu sebebiyle gusülsüz oruç tuttum. (Oruç tuttuğum yıllardaki gusülleri, Maliki'ye göre aldım) demek gerekir mi? CEVAP: Evet, hem tevbe gerekir, hem de böyle niyet etmeli. Kadın ve oruç Sual: Bir ihtiyaç halinde, oruçlu bir kadın, parmağını ön ve arkaya sokarsa orucu bozulur mu? CEVAP: Hanefi mezhebinde parmak kuru ise orucu bozmaz, yaş ise bozar. Şafii'de kuru da olsa bozar. Hanbeli'de, yaş da olsa bozmaz. Böyle yapmaya mecbur kalınan durumlarda, Hanbeli mezhebi taklit edilerek oruca devam edilir. Guslederken içeri su kaçsa Sual: Cünüplükten guslederken, içeri su kaçsa oruç bozulur mu? CEVAP: Su kaçarsa bozulur. Hanbeli'de ise, gusül için denize bile girse, ağzından burnundan veya alttan içeri su girse, yine oruç bozulmuş olmaz. Elde olmayan böyle durumlarda, oruçlarımızı kurtarmak için, Hanbeli mezhebini taklit edersek, oruçlarımız bozulmuş olmaz. Bir aylık oruca bir niyet Sual: Ramazanın başında, ramazanın sonuna kadar oruç tutacağıma niyet ettim. Ondan sonra niyet etmeden oruçlarımı tuttum. Sonradan, her gün için ayrı niyet edilmesi gerektiğini öğrendim. Bu oruçlarımı kaza etmem mi gerekir? CEVAP: Her gün ayrı ayrı niyet etmek gerekir. Fakat, illa dil ile söylemek gerekmez. Mesela, sahura kalkmak niyettir. Yarın oruç tutacağım diye düşünmek niyettir. Sahura kalkıp, oruç tutmak niyetiyle yatan kimse, sahura kalkamasa bile, ertesi günü oruç tutmaya niyet ettiği için yine oruç için niyet etmiş olur. Buna benzer niyet olabilecek hiçbir şey yok ise, ya İmam-ı Züfer'in kavline uyulur veya Maliki mezhebi taklit edilir. Maliki mezhebinde, ramazanın başında bir kere niyet etmek yetişir. (O oruçları, Maliki mezhebine göre tuttum) denirse, kaza etmek gerekmez. Hanefi imamlarından imam-ı Züfer'e göre de, niyet unutulmuşsa veya herhangi bir sebeple niyet edilmemişse, o gün orucu bozan bir şey de yapılmadıysa, oruç tutulmuş olur. * * * NOT: www.mehmetalidemirbas.com sitesindeki bütün yazılar seslendirilmektedir. Seslendirilmesi bitenler dinlenebilir. > Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com