Necmettin Batırel

Ticaret Bakanlığı rakamlarına göre, Türkiye 2020 yılında 169,5 milyar dolarlık ihracata karşılık 219 milyar dolarlık ithalat yaptı. 49,5 milyar dolar dış ticaret açığı verdi.

Türk ekonomisi gümbür gümbür büyüyor... Dünya ağzı açık izliyor. Rakamlar ortada. Haziranda ekonomik güven endeksi 97,8’e, tüketici güveni 81,7’ye, reel kesim güven endeksi 109,8’e, hizmet sektörü güven endeksi 108,5’a, perakende ticaret sektörü güven endeksi 105,7’ye, inşaat sektörü güven endeksi 82,4’e yükseldi. İmalat endeksi ise 51,3 oldu...

Türkiye’de yeni bir tarih yazıldı. Kanal İstanbul’un temeli törenle atıldı. Her dev projede olduğu gibi muhalefetin şiddetle karşı çıkması son derece normal ve de sağlıklı.

Pandemi bitti, terör bitti, ABD ile gerginlik bitti... Türkiye'ye 3 milyar avro vermeyi kabul eden AB Gümrük Birliğini güncelliyor. Türk ekonomisindeki canlanma zirveye çıktı. İmalat sanayi kapasite kullanımı haziranda 76,6 seviyesine hizmet sektörü güven endeksi 108,5’e; perakende ticaret sektör endeksi 105,7’ye, inşaat sektörü güven endeksi 82,4’e yükseldi. Reel kesimin (yani faizden değil üretim yaparak para kazananların) güven endeksi 113’e tırmandı.

14 Haziran Brüksel’deki NATO zirvesinden tarihî bir sonuç çıktı: Türkiye Amerika’nın isteği doğrultusunda Kabil Havaalanının güvenliğini sağlamayı kabul etti.

Dünya ekonomilerinin ABD’nin güdümünde olduğu bir kere daha ispatlandı. Amerika’nın parası doların değerinde ve de faiz oranlarındaki değişim beklentisi taşları yerinden oynattı. Tüm dengeler değişti, para birimlerinin altı üstüne geldi. Amerika’da ekonomi güçlenince doların da gücü artıyor. Çok gelişmiş veya az gelişmiş bütün ülkelerin paraları değer kaybediyor.

Önce şu müjdeyi vereyim: Nüfusun %60’ının aşılanmış olacağı temmuz ayında hem pandemiden kurtuluşu hem de Kurban Bayramı'nı bir arada kutlayacağız.. Ekonomi canlandı. Caddeler tıklım tıklım. Mağazalar lebalep dolu. Müthiş bir tüketim çılgınlığı başladı...

Türkiye 2021 yılında dünyanın göz bebeği oldu. Ekonomisiyle, başarılı dış politikasıyla, vatandaşını kucaklamasıyla, pandemideki tarihî mücadelesiyle, savunma sanayiinde ulaştığı zirveyle, terörle mücadelede elde ettiği büyük zaferle, spordaki coşturan madalyalarıyla gurur abidesiyiz… Avrupa ve Amerika bize gıpta ediyor. Şu rakamlara bakar mısınız?:

Petrol ve doğalgazda yıllık faturamız 40 milyar dolar. Bunun 13 milyar dolarını 50 milyar metreküp doğalgaz için ödüyoruz. 27 milyar doları petrole gidiyor

Mayıs enflasyon rakamları 17 günlük kapanmanın etkisiyle tahminlerin altında açıklandı,

Pandemiden kurtulan ekonomi hızlı büyüme potasına girdi. Türkiye, birinci çeyrekte Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ile (%7) Avrupa’nın lideri oldu. Euro Bölgesi'nin %1,8, Almanya’nın %3,3 daraldığı dönemde Türk ekonomisi sanayide %11,7, imalatta %12,2, tarımda %7,5 ile rekor büyüme gösterdi... Yüksek büyüme hızı, istihdam artışını beraberinde getiriyor. 10 Haziran’da açıklanacak nisan ayı iş gücü rakamlarının %12,5 seviyesine inmesi bekleniyor. Rakamlar hükûmetin ekonomide en doğru politikaları uyguladığını gösteriyor. Öldük bittik battık, diyenler kendi mezarlarını kazıyor!

31 Mayıs’ta açıklanacak ilk çeyrek büyüme hızımız parmak ısırtacak.

Kurlar arttı, TL’ye yatırım cazibe kazandı. Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip 36 ülkenin para birimlerinden oluşan sepete göre TL’nin ağırlıklı ortalama değeri olan "reel efektif döviz kuru”nda büyük düşüş var. 2003 ortalamasına göre endeksin 100’ün altına inmesi Türk lirasının değer kaybettiğini (ucuzladığını) 100’ün üzerine çıkması değer kazandığını gösteriyor. 2010 yılında %122 ile rekor düzeye ulaşılmıştı. Endeks TÜFE bazında nisanda bir önceki aya göre 3,28 puan azalarak 62,29'a indi.

Türkiye’de Türk lirasıyla dolar yan yana işlem görüyor. Bankalardaki tasarrufun yarıya yakını dolar. Devlet dolarla borçlanıyor... Yatırımlar dolarla ifade ediliyor. Caddelerde adım başı döviz büfeleri çalışıyor. İnsanlar geçmişi ve geleceği değerlendirirken, Türk lirası değil, doları ölçü alıyor. Yani iki paralı bir ekonomiye sahibiz.

Global borsalar mayısta oldukça oynak bir döneme girdi. Çin, Avrupa ve ABD’den gelen yüksek enflasyon rakamları beklentileri değiştirdi. Bu konudaki tartışmalar ABD ve Avrupa Merkez Bankalarının uzun süre gevşek para politikasından ayrılmayacağı görüşünü tekrarlaması üzerine etkisini kaybediyor.

Türkiye’ye çağ atlatacak Kanal İstanbul’a kazma vuruluyor. Tanesi 350 milyon dolara mal olacak 6 köprüden ilkinin inşasına 20 gün sonra başlanıyor.

Türkiye, tarihinin en zorlu dönemini atlatıyor. 17 Mayıs’ta yeni normalleşme planı ile start alacak ekonomide önümüzdeki 3 ayda (haziran-temmuz-ağustos) çok büyük değişim yaşanacak.

Merkez Bankası sürpriz yapmadı, piyasa dostu karar aldı. Faizi yüzde 19'da sabit tuttu. Kaybolan itibarını geri kazandı. Açıkladığı karar metninde;

Enflasyon 7'nci ayda da yükselişini sürdürdü. Nisanda yıllık TÜFE 17,14, ÜFE 35,17’ye enerji ve gıda hariç çekirdek enflasyon %17,18’e yükseldi. Yıl sonu TÜFE’nin 21 Nisan’daki beklenti anketinde %13,12; Enflasyon raporunda yıllık 12,2 artacağı öngörülmüştü. Şimdi bu hesaba göre 2,5 baz puan reel faiz ilavesiyle politika faizi yılı 14,7 ile tamamlayacak.

Türk ekonomisi olağanüstü bir süreç içinde. 1,5 yıldan beri pandeminin meydana getirdiği tahribat esnafı, tüccarı, sanayiciyi kelimenin tam anlamıyla perişan etti. İhracat ağırlıklı çalışan şirketler ayakta durmaya çalışıyor. Diğerleri ağlanacak durumda. Devlet elinden geleni yapıyor, ancak kaynakları çok kısıtlı. Para basıp dağıtsa enflasyon olarak, yüksek faiz olarak halkın karşısına çıkacak, kaşıkla verilen kepçeyle geri alınacak...