Necmettin Batırel

Avrupa Birliği liderler zirvesi 10-11 Aralık’ta Brüksel’de yapılacak. Türkiye'nin kendi jeopolitik çıkarları paralelinde çevre denizlerden açık denizlere çıkması, ABD ve AB'nin geleneksel denizci devletleri ile Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni çok rahatsız etti.

Piyasalarda bayram havası var. Yeni ekonomi yönetimine piyasaların güveni artıyor. Normalleşme adımları sonrası yabancı yatırımcı girişi artıyor, Türk varlıkları güçleniyor. 13 Kasım’dan bu yana hisse senetlerinde net yabancı alımları 2 milyar dolara dayandı. Bunun 1,25 milyar dolarlık kısmı Borsa İstanbul’da gerçekleşti, gerisi tahvile gitti. Ayrıca swap girişleriyle bu rakamın 8 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor...

Türkiye üçüncü çeyrekte Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla yüzde 6,7 artarak tek kelime ile dudak uçuklattı... GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 197 milyar 377 milyon dolar tutarında büyüdük...

Ekonomide normalleşme adımları peş peşe atılıyor. Politika faizi %15’e yükseldikten sonra. Merkez Bankası bankaların swap limitlerini %60’a; Zorunlu karşılıkları TL hesaplarında %6’ya, yabancı paralarda %19’a çıkardı. BDDK özel bankaları kredi vermeye zorlayan aktif rasyo uygulamasını kaldırdı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Kral Selman’ın yaptıkları telefon görüşmesinde, ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve sorunların giderilmesi için diyalog kanallarının açık tutulmasında mutabık kalmaları kısa sürede sonuç verdi.

Merkez Bankası ilk sınavından tam not aldı. Politika faizini 10,25’ten %15’e çıkararak normal seviyesine getirdi. Sadeleşmeye gitti. İş dünyasının büyük güvenini kazandı. Kur belasından kurtulduk. Çatlak sesler kesildi. Piyasalar rahat nefes aldı...

Ekonomi ve hukuk alanında reform hareketinin başlatılması ülkenin çehresini değiştirdi. Büyük bir güven ortamı oluştu. Türkiye bölgenin yeni yükselen yıldızı oldu

Piyasalarda yüzler gülüyor. Türk varlıkları güçleniyor. Borsa rekor üzerine rekor kırıyor. 7 Kasım'da 8,60’ı gören dolar 1 haftada %10 değer kaybetti 7,60 TL’ye geriledi. Borsa İstanbul 1.300 puanı aşarak tarihî zirve yaptı. Peki ne oldu da resim birdenbire değişti? Yurt dışından dolar mı yağdı? Rezervlerimiz dolup taştı mı? Sermaye akını mı başladı? Hayır hiçbiri olmadı... Ama algı değişti...

Türkiye-ABD ilişkilerini büyük kriz mi bekliyor? Biden’ın başkanlık görevini üstlenecek olması iki ülke arasındaki gerilimi arttıracak mı?

ABD'de başkanlık seçimlerinde tüm zamanların en yüksek katılım düzeyi gerçekleşti. Ancak kritik eyaletlerdeki oy sayımının devam etmesi nedeniyle iki aday da henüz ipi göğüslemiş değil. Biden yarışı önde götürdüğü Nevada'daki 6 delegeyi kazanırsa başkan olacak. Bugün bu seçim kesinleşebilir. Trump seçimlere hile karıştığını öne sürerek mahkemeye gitti. Biden seçime 218 delegeyi cebine koyarak başladı. 193 delegeyle yarışa katılan Trump aslında büyük bir zafer elde etti...

(TRUMP İLE BİR DAHA)... En kritik 24 saate girdik. Dünyanın en büyük ülkesinde yeni başkan bu akşam seçiliyor. 320 milyonluk ABD’de 240 milyon seçmenin %74’ünün yani 178 milyonun oy kullanması bekleniyor. Bu seçimde sadece ekonomi değil, siyaset, savunma, teknoloji ve küresel ticaretin 4 yıllık geleceği belirlenecek. Trump mı Biden mı? Ak ile kara belli olacak. ABD'de Temsilciler Meclisinin tamamı 435 üyeli ile Senatonun 100 üyesinden 35’i yenilenecek... Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıl senatörler 6 yıl için seçiliyor. Anayasa değişikliği için Kongre'nin her iki kanadında üçte iki çoğunluk sağlanması gerekiyor...

Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, yıl sonu TÜFE hedefini 8,9’dan 12,1’ye yükselttiklerini açıkladı; gerekli olduğu takdirde politika faizi dâhil bütün araçların kullanılacağını söyledi. “Reel veya nominal olarak herhangi bir kur seviyesi hedeflemiyoruz.

2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılan herhangi bir merkez bankası, resmî kuruluş ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen sanal para Bitcoin'in değeri 13 bin 91 doları gördü. Bugün 17 milyon adet olduğu tahmin edilen Bitcoin’in 2100 yılında 21 milyona ulaşması bekleniyor..

10 Ekim’de yazdığım “Kur tuzağı” başlıklı yazıda şu görüşü savunmuştum:

15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş Kuzey Kıbrıs'ın bağımsızlığını açıkladı.

Dünya koronavirüsten yakasını kurtaramıyor. Vaka sayıları azalacağı yerde en yüksek seviyeye ulaştı. Aşı çalışmaları hayal kırıklığı meydana getirdi.

Ekonomide normalleşme dönemi başladı. Jeopolitik gerilim azaldı, koronavirüs aşı çalışmalarında büyük ilerleme sağlandı, iş dünyasının güveni 105,7'ye yükseldi, sanayi üretimi arttı, ihracat rekor düzeye ulaştı, iş gücüne katılım artıyor. Yabancı yatırımcı geri dönüyor, hisse senetleri ve tahviller kapışılıyor.

Bir haftadan beri dolar/TL’de yukarı hareket yaşanıyor. Jeopolitik endişelerle baskının arttığı öne sürülüyor..

​Hesabında 1 milyon lira veya üzeri parası olan mudi (bankaya para yatıranların) sayısı 8 ayda 69 bin artarken, milyonerlerin toplam mevduatı 1 trilyon 850 milyar 99 milyon liraya ulaşmış. Bunların paralarının toplamı 1 trilyon 729 milyar lira olmuş. Bu rakam 2020 yılında günde ortalama 301 kişinin milyoner olduğunu gösteriyor. Nasıl milyoner olmuşlar, çalışmışlar, risk almışlar, kazanmışlar..

Koronavirüs salgınının ekonomideki izlerini silmek için hükûmet bütün silahlarını kullanıyor. Bugüne kadar açıklanan destek paketlerinin büyüklüğü 577 milyar TL’yi (75 milyar doları) buldu. Merkez Bankası ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ortaklaşa aldıkları radikal kararlarla Türk lirasındaki kayıpları durdurdu.