Necmettin Batırel

Türkiye 5 yıldan beri Esad’ın zulmünden kaçan 3 milyon 600 bin Suriyeli mülteciyi barındırıyor. Bunun için 40 milyar dolara yakın harcama yaptık. Avrupa Birliği mali yardım programı kapsamında 2015 yılında 6 milyar avroluk fon oluşturdu. Bu fonun 5,6 milyar avroluk bölümü 80 projeyle sözleşmeye bağlandı, ancak bugüne kadar bunun sadece 2,4 milyar avroluk kısmı dağıtıldı. Özetle Avrupa bize doğrudan değil, projelere 2,6 milyar dolar destek sağladı. Devede kulak. Bu mültecilerin sayısı doğumlarla her gün giderek katlanıyor. 5 yıl sonra 5 milyonu aşacaklar. Mülteci krizi Türk ekonomisine ağır darbe vurdu. Yapılan büyük yardımlar bütçe dengesini bozdu, işsizliği arttırdı. İşletmelerin bir kısmı kadrosuz olarak Suriyeli çalıştırıyor, büyük vergi kaybı yaşanıyor...

ABD’nin desteğiyle Fırat’ın doğusunda terör devleti kurma girişimi sabrımızı taşırdı. Güvenli bölge kurulması için yaptığımız girişimler sonuçsuz kaldı, verilen sözler tutulmadı, Türkiye, Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin 51'inci maddesi gereğince, meşru müdafaa hakkını kullanarak Barış Pınarı Harekâtını başlattı. Amaç, Suriye’nin toprak bütünlüğünü koruyarak, Türkiye’deki mültecilerin vatanlarına dönmelerini sağlamak. Trump’ın talimatıyla Amerika bölgeden askerini çekti, YPG/PYD’ye desteği kesti. Mehmetçik hedefleri tek tek yok etmeye başladı. Teröristler ABD’den aldıkları silahları bırakarak kaçıyor.

​Amerika doların dünyada rezerv para olmasının bedelini ödüyor. Aşırı değerlenen dolar ülkeyi ekonomik felakete sürüklüyor. Ne yaparlarsa yapsınlar bu akımı durduramıyorlar. Faizi sıfırlasalar dahi, sonuç alamayacaklar.

Dünya ülkeleri küresel durgunluk tehdidi ile karşı karşıya. İmalat ve hizmet endeksleri zayıflıyor, tüketim azalıyor, büyüme hızı alarm veriyor. İki hafta önce 72 dolara çıkan Brent petrol bugün 57 dolara inmiş durumda. Merkez Bankaları faizleri aşağı çekiyor, piyasalara para yağdırıyor, ama yaraya ilaç olmuyor.. Yatırımcılar hisse senetlerinden kaçıp güvenli limana sığınıyor. Endeksler hızla 2008 krizine doğru sürükleniyor.. Türkiye olabildiğince pozitif ayrışmaya çalışıyor..

Hükûmetin aldığı tedbirler sonuç verdi. Türkiye sağlıklı büyüme potasına girdi. Muhalefet çıldırdı, 2023 seçimlerindeki en büyük kozu elinden uçunca görülmemiş yöntemlerle halkın kafasını karıştırmak istiyorlar.

​Ekonomide çok önemli gelişmeler yaşanıyor. Türkiye büyük bir performans yakaladı. Ama gündem değişti. İstanbul'daki 5,8’lik sarsıntıyla şoka giren vatandaşlar, asıl depremi iletişim problemiyle yaşadı. Kimse kimseye ulaşamadı, hayat durdu. Yakınlarının durumunu merak edenler ikinci büyük korku yaşadı. Günümüzdeki en önemli gelişmenin “haber alma” olduğu çok net biçimde ortaya çıktı. Bağlantı kesildi, milyonlarca kişi aciz kaldı...

​Türkiye’ye çağ atlatacak, yabancı yatırımcıların gelişini kuvvetlendirecek yargı reformu HDP dışındaki tüm siyasi partilerin ortak kararıyla ekim ayında yasalaşıyor. Türkiye Barolar Birliği ve çok sayıda sivil toplum örgütü ve akademisyenlerin görüşü alınarak hazırlanan, 38 maddelik teklif, 15 ayrı kanunda değişiklik öngörüyor.

Ekonomideki iyileşme, kasıtlı yorum ve haberlerle halkın gözünden saklanıyor. Ama mızrak çuvala sığmıyor. Uluslararası kuruluşlar Türkiye’ye övgü yağdırıyor.

Küresel borsalar kritik gelişmelerin yaşanacağı haftaya petrol şokuyla başladı. Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine hafta sonunda yapılan saldırılar ülkenin günlük petrol üretimini 5,7 milyon varile düşürünce, fiyatlar %11 yükseldi.

Merkez Bankası politika faizini iki ayda 750 puan aşağı çekti. %24,00’ten %16,50 düzeyine indirdi. Temmuzda 425, eylülde 325 puanlık indirim gerçekleşti.

Piyasalar 12 Eylül’e odaklandı. Para Politikası Kurulu’nun açıklayacağı faiz kararı, paranın yönünü belirleyecek.

​Enflasyon düştü, yerli yatırımcı dövizden TL’ye geçmeye başladı. Merkez Bankası rakamlarına göre 16 Ağustos’ta 190 milyar 500 milyon dolar olan döviz mevduat hesapları geçen hafta 188 milyar 970 milyon dolara geriledi.

​ABD ve Çin birbirlerinden ithal ettikleri ürünlere uyguladıkları gümrük vergilerini 1 Eylül itibarıyla yürürlüğe koydu. İki ülkenin yaklaşık 2 yıldan beri sürdürdükleri ticaret savaşları Türkiye’ye yaradı. Amerika, Çin yerine Türkiye’yi pazar olarak tercih etti.

​Son dönemde gece saatlerinde yaşanan operasyonlar ve dolar kurunda yaşanan ani yükselişleri engellemek için beklenen hamle geldi. Bankaların kredi maliyetlerini düşürmek için Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı oluşturuldu.

ABD ile Çin ticaret savaşı şirazesinden çıktı. İki ülke elindeki bütün ekonomik silahları kullanıyor. Borsalar çakılıyor, yatırımcı güvenli limana kaçıyor, dünya krize sürükleniyor.

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılma süreci 1 Eylül Pazar günü başlıyor.. Resmî tarih 31 Ekim. Fransa Devlet Başkanı Macron ile görüşen Başbakan Johnson’a yeni anlaşma kapıları kapandı.

We Are Social isimli araştırma raporuna göre 82,4 milyon nüfusa sahip ülkemizde; toplam 52 milyon sosyal medya kullanıcısı var.

Küresel ticaret savaşları dünya ülkelerinin dengesini bozdu. Ekonomiler hızla resesyona sürükleniyor.

​Amerika Birleşik Devletleri ve Çin arasında yükselen ticaret gerilimi geçen hafta dünya borsalarının üst üste değer kaybetmesine neden oldu. Borsalardaki çalkantıdan en çok etkilenen merkezlerden biri Almanya’daki Frankfurt Borsası oldu.

Türk lirası gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek kazanç sağlayan para birimi hâline geldi..