Necmettin Batırel

Global borsalarda dolar değer kaybediyor, hisse senetlerine olan talep artıyor.

ABD borsaları, ekim ayı işsizlik oranlarının yüzde 10.2'yle 1983 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkmasına rağmen, haftayı artıda kapatmayı başardı.

ABD Merkez Bankası faizleri uzun süre düşük tutacağını açıklayarak piyasalara moral aşıladı. Ancak Temsilciler Meclisinde kredi kartı faizlerine sınırlama getirilmesini bankalar olumsuz karşıladı. İngiltere'de eylül ayı sanayi üretim rakamları %1'lik beklentiyi aşarak, %1.6 yükseldi.

Küresel borsalar tepki alımlarıyla toparladı. Endeksler artıda seyretti.

ABD'de binlerce küçük ve orta ölçekli şirkete destek sağlayan 101 yıllık finans kuruluşu CIT Group'un iflas anlaşması yapması Wall Street'e yılın en büyük düşüşünü yaşattı.

Piyasalardaki gerginlik kayboldu. Amerika'da bu hafta açıklanan göstergeler tahminlerin altında kaldı. Ama 3. çeyrek büyüme beklentileri aşarak şaşırttı. Avrupa'daki yükseliş yüzde 1.5'ları buldu. Euro bölgesinden iyi rakamlar geldi. Amerikan ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3.1'lik tahmini aşarak yüzde 3.5 artıya geçti. Aynı dönemde, çekirdek PCE+%1.4; PCE+%2.5 oldu. Önceki rakam +%1.4'tü.

Dünya piyasalarında iki günden beri etkili olan satış dalgası zayıfladı. Beklentilerden yüksek çıkan 3. çeyrek kârlarına tepki vermeyen hisse senedi piyasaları, ekonomi cephesinden gelen kötü haberlerle fire verdi.

Piyasalar bu hafta ekim ayı reel kesim güven endeksi ile öncü göstergeleri izleyecek Salı günü açıklanacak olan enflasyon raporu oldukça önemli.

Dolardaki kan kaybı durmuyor. ABD para birimi uçurumdan aşağı yuvarlanıyor, kimse sorumluluk almıyor.

Amerika'da bütçe açığı, ekonomiyi teşvik paketleri sayesinde rekor düzeye ulaştı.

ABD'de açıklanmaya başlayan bilançolar genelde beklendiğinden iyi geliyor. Bunun en önemli nedeni, beklentilerin çok aşağıya çekilmiş olması ile şirketlerin harcamalarda ve yatırımlarda kısıntıya giderek kârlılıklarını artırmaları. Yabancı yatırımcıların yatırım araçlarından elde ettiği kârlara getirilen sıfır stopaj uygulamasını Anayasa Mahkemesi iptal etti.

Piyasalardaki yükseliş eğilimi küçük düzeltmelere rağmen devam ediyor. Paranın gideceği tek bir adres var:

Dünya borsalarında yeni bir ralli başladı. Amerika'da dev kuruluşların üçüncü çeyrek bilançoları tahminlerden daha iyi geldiği için, yatırımcılar rahatladı. Alcoa, Pepsi, Johnson&Johnson, Intel ve son olarak JP Morgan kazançlarını arttırdı.

ABD borsaları, dev şirketlerin üçüncü çeyrek bilançolarında yüksek kâr açıklayacakları beklentisiyle yılın zirvesine ulaştı.

Dünya borsalarında 6 aydan beri devam eden tırmanışın sonuna geldik mi? Yükselişin temelinde biliyorsunuz dünya merkez bankalarının piyasaları paraya boğması yatıyor. İç talepte beklenen canlanma yok.

Küresel bir yükseliş trendi başladı. Ancak bizdeki artış daha güçlü. Buna iki gelişme yol açıyor.

Global piyasalarda, ekonomik toparlanma beklenen düzeye ulaşmadığı için kararsız bir seyir var. İç talepte canlanma yok, enflasyon Eylül ayında yüzde 5.27'yle Merkez Bankasının yıl sonu hedefinin altına düştü. Bu gelişme karşısında gecelik borçlanma oranları ekimde 50 puan aşağı çekilecek, 2009 sonunda 6.25'e inilecek. Biliyorsunuz faizlerdeki düşüş, kazançlarını olumlu etkilediği için bankacılık sektörü ön planda kalıyor.

Dünya borsalarında Mart ayından bu yana yaşanan hızlı yükseliş sindirilmeye çalışılıyor. Büyük fonlar hisse senetlerinde sert düzeltme bekliyor. Ancak ekonomileri canlandırmak için piyasalara sürülen trilyonlarca doların gideceği başka adres yok. Belki kısa bir süre dinlenmede geçebilir. Ama faiz artışı başlamadan bu tablonun değişmesi zor. Dünyanın en büyük tahvil fonu PİMCO'nun CEO'su Jim Rogers'a göre, zayıf dolar ve ABD Merkez Bankası Fed'in para basma politikası sebebiyle ülke, birkaç yıl sonra yüksek enflasyon riskiyle karşı karşıya. Yani kısa ve orta vadede hisse senetleri için endişe duymaya gerek yok. Bu dışarıdaki tablo.

Küresel borsalardaki aşırı likidite, düşük faiz ortamında, hisse senetlerinden başka gidecek yer bulamıyor. Bu yüzden geri çekilmeler sınırlı kalıyor. Dolardaki kayıpların devam etmesi risk iştahının artmasını sağlıyor.

İMKB'de pozitif ayrışma var. Ünlü kredi kuruluşlarının Türk bankalarının notunu arttırmaları iyimser bir hava oluşturdu.