KDV'yi indirerek fiyatlar düşmez

Pandemiden hemen önce 5 litre teneke ayçiçeği yağı 40 TL idi. Geçen yıl 5 litre yağda fiyatlar 80-90 TL'ye yükselince büyük gürültü kopmuştu. Bugün bakınca, onlar da iyi günlermiş. Şu anda 180-200 TL bandına kadar çıktı aynı ürün. Rusya-Ukrayna savaşının başlarında "yağda problem yok" dedik. Doğru, yağ var fakat pahalı! 

Problem fiyatta. 30 ay önceki 5 litre yağ fiyatı, bugün 1 litre yağ fiyatına denk geldi. Pandemi, kuraklık, kıtlık, savaş derken...

Bu hikâye bütün mal ve hizmetlerde aynı. Kendi kendimize de yaptık bazı şeyleri...

Maliyet 1 arttıysa, etiket 2 yükseldi. Yani enflasyon fırsatçılığa, stokçuluğa, hatta acımasızlığa dönüştü!

Bunlar güçlü trend hâlini alınca, karşısında da durulamaz oldu. Bugün artık bir ürünün, hizmetin gerçek fiyatının ne olması gerektiğini bilimsel olarak kestiremiyoruz. "Demek ki bu kadar oldu bunun fiyatı" deyip; sorgulamadan, anlayamadan ya alıyoruz ya da vazgeçiyoruz. Bu problemi çözmek için teşhisi doğru koymak gerekiyor. Enflasyonu "kalıcı" olarak ve "yapısal" tedbirlerle düşürmek için ne yapıyoruz? Dünyada dolar bazlı artan fiyatlar var, o hâlde dövizi dizginlemek gerekiyordu. En basitinden, petrol 2014'te 100 dolar civarına seyrediyordu. Akaryakıtın litresi o tarihte 4-5 TL bandındaydı. Bugün petrol yine 100 dolar seviyesinde...

Ancak akaryakıt 20 TL'nin üzerinde. Neden? 2014'te doların kapanış fiyatı 2,33 TL!.. Problem burada, çözüme de buradan başlamak gerekiyor. Yapısal adımlarla "fiyatlar daha da artacak", "döviz daha da yükselecek" psikolojini ortadan kaldırmak zorundayız. Yoksa... Her kalemde en az yüzde 100'ün üzerindeki artışları, bugün yüzde 7-10'luk KDV indirimleri ile çözemeyiz. Son olarak BOTAŞ'ın fiyat artışını da hesaba katarsak...

Devlet, enerjide hanelere 100 milyar TL'lik sübvansiyon sağlamış; her ay 10 milyar TL'lik KDV gelirinden vazgeçmiş. Ama yarın açıklanacak enflasyonun, belki de yüzde 60'ın üzerine çıkacak olmasını da engelleyememiş olacak.