ORTAK DAİMÎ MEKANİZMA

28 Haziran 2022’de Madrid’de yapılan NATO Zirvesinde toplantı sonuç beyannamesi yayınlanmasından başka Türkiye, İsveç ve Finlandiya da kendi aralarında 10 maddelik bir muhtıra imzalandılar. Bu muhtırada adı geçen iki kuzey Avrupa devleti, Türkiye’nin şart koştuğu diğer maddeleri kabul ettiği gibi PKK/YPG ve FETÖ mensuplarının ülkelerinde faaliyet göstermesine izin vermeyeceklerini ve iade taleplerimize de riayet edeceklerini taahhüt etmekteler…

 

Türkiye, taahhüdün, mücerret bir cümle olmaktan ibaret kalmaması için lâzım geleni yapmıştır. İyi kaleme alınmış 10 maddelik muhtıranın 9. maddesi, verilen taahhütlerin nasıl denetleneceğini düzenlemektedir. Buna nazaran Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında bir Ortak Daimî Mekanizma kurulacaktır. Kurulacak yapıda adı geçen devletlerin Dışişleri, İçişleri, Adalet Bakanlıklarıyla İstihbarat ve Emniyet teşkilatlarından temsilciler yer alacaktır. Bir murakabe kurumu olacak olan Ortak Daimî Mekanizma, böylece bu terör örgütlerinin her iki ülkede küçükten büyüğe bütün faaliyetlerini takip edecek ve her iki devletin bu faaliyetlere karşı ne yaptığını veya yapmadığını kaydedecektir. Zikrolunan devletlerin, Türkiye’nin istediği teröristleri gönderip göndermediğine bakacaktır. Ortak Daimî Mekanizma, böylece, İsveç ve Finlandiya’nın terör kirinden arınıp arınmadığını kayıt altına alacaktır. Türkiye’yi çok uğraştırmış fakat bugün Rus tehdidi veya Batı'nın baskısı üzerine NATO’ya girme uğruna böylesi taahhütlerde bulunan İsveç ve Finlandiya, sözlerinde ne kadar duracaklardır? Sözlerinin arkasında olduklarını beyan ediyorlar ama bunlar işin sıcaklığı içinde dile gelen ifadelerdir. Zor inanırız. Sabıka kayıtları kabarık. 10 milyonluk İsveç ve 5 milyonluk Finlandiya’da söz konusu terör örgütü mensupları, o ülkelerin nüfuslarına göre az değildir. Üstelik bazıları yaşadıkları memleketin vatandaşıdır. PKK/PYD ve FETÖ örgütlerinin, İsveç ve Finlandiya’yı kendilerini ortada bırakmaması için her yolu deneyecekleri bellidir. Bundan böyle bu iki devletin düne kadar korudukları teröristlerden dolayı başlarının çok ağrıyacağına şüphe yoktur.

 

Ortak Daimî Mekanizma, her ne kadar 3 devlet arasında imzalandıysa da diğer NATO ve AB ülkelerinin iştirakine de kapalı değildir. İsteyen üçüncü devletler de bu "teşkilat"a katılabilirler. Ankara, önümüzdeki günlerde Washington, Paris, Brüksel, Berlin, Londra… gibi devletlere Ortak Daimî Mekanizmaya dâhil olmaları için teklifte bulunacaktır. Her hâlde ya "üye" veya "gözlemci" olmaları talep edilir. Zira 3’lü muhtıra’da tarafsız unsur, hakem yoktur. Helsinki de Stockholm de yapacakları ihlallere mekanizma nezdindeki temsilcileriyle kılıf bulmaya çalışabilirler. Mekanizmanın dürüst, sağlıklı ve samimiyetle işlemesi her üç devletin ve dünyanın menfaatinedir.

 

NATO Zirvesi, şartlarımızı muhataplarımıza virgülü virgülüne kabul ettirmemiz itibarıyla şüphesiz ki diplomatik ve tarihî zaferimizdir. Ancak, Ortak Daimî Mekanizmanın hiç aksamadan disiplinle işlemesi şarttır. Aksi hâlde zaferimiz zedelenir. Kaygımızı tekrar edelim ki bu defa da sahada kaybetmiş oluruz.

 

Daimî Ortak Mekanizmanın layıkıyla çalışması ilk şarttır. Diğer şartlarımız ise üzerinde ayrıca genişçe durulacak hayati bir bahistir. Şimdilik şu kadarını kaydedebiliriz:

 

Genişlemiş NATO ile Rusya ve Çin arasında şu veya bu şekilde bir kapışma olduğunda Ankara, asla denge ve tarafsızlık siyasetini terk etmemelidir. "Hem NATO’da kalıp hem de nasıl tarafsız olunur?" Soru, isabetlidir, deriz. Ayrıca şimdiden haber verelim ki Bağımsız Devletler Teşkilatı’na dikkat kesilmeliyiz. Genişleyen NATO’ya karşı Rusya, dünkü peykleri BDT-Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi Türk devletlerini yanına çekmek isteyecektir.

Dünyada çok sür’atli şekilde çok şeyler değişiyor.