Vehbi Tülek

Abdüla'lâ hazretleri ölümü çok hatırlar ve titrerdi. Buyurdu ki: "İki şey var ki beni dünyâ zevklerine dalmaktan alıkoyuyor. Bunlar ölümü hatırlamak ve Allahü teâlânın dâima huzurunda bulunmaktır..."

Ahmed bin Abdülcebbar el-Utâridî, İslâm târihçilerindendir. 177 (m. 793)'de Zilhiccenin 10. ya'nî Kurban Bayramı günü Kûfe'de doğmuş olup, 272 (m. 886) şaban ayında yine aynı yerde vefât etmiştir...

Feth bin Şahref buyurdu ki: "Müslüman, Müslümanın yüzüne bakınca, kalbi parlar. Müslümanın bid'at sâhiplerinin yüzüne bakması ise, kalbini karartır. Yolda bid'at sâhibine rastlarsan, yolunu değiştir!.."

Kanber, Hazret-i Ali'nin kölesi idi. Ondan ilim tahsil etmiştir. Yani âlimdir. Ali radıyallahü anh bir gün şöyle buyurdu: "Ey Kanber! Seni zulüm ile katletseler gerektir!" Kanber'in vefâtı nasıl oldu dersiniz?!.

Yemen'de şiddetli bir sel ortalığı birbirine katar. Sular çekildikten sonra bir mezardan kadın cesediyle büyük bir hazine ve bir kitabe ortaya çıkar. Bu ibretli mezar, Hımyerî Melîkesi Tace'ye aittir...

Ali Havvâs hazretleri, şöyle buyurdu: "Din âlimlerine dil uzatmaktan sakının. Çünkü onlar, Allahü teâlânın isim ve sıfatlarının kapıcılarıdır. Velîleri inkârdan sakının. Zîrâ onlar, Allahü teâlânın zâtının kapıcılarıdır..."

Horasan hükümdarı, bir hizmetçisini, şüphelendiği bir dergaha casus olarak gönderir. O görevli, dergâhta yedi sene kalır ve kâmil bir mümin olur. Ve bir gün hükümdara rapor getirmek maksadıyla saraya döner...

Dervişin biri, uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra bir köye ulaşır. Karşısına çıkanlara, kendisini misafir edecek biri olup olmadığını sorar. Köylüler, Şakir Efendi diye bir zatın çiftliğini tarif edip oraya gitmesini söylerler...

İran'ın Tûs şehrinde yaşayan sâlih bir zât vardı. Vefâtının yaklaştığını anlayınca, iki oğlunu bir arkadaşına emanet etti. Bu iki kardeş, ileride büyük âlimlerden olan Muhammed ve Ahmed Gazâlî'den başkası değildi!..

Büyük âlim Atâ bin Yesâr buyurdu ki: "Yükselenler hep güzel ahlâkları sâyesinde yükselmişlerdir. Ahlâkın kemâl mertebesine ancak Muhammed aleyhisselâm yükselmiştir."

Cüneyd-i Bağdadî hazretleri caminin önünde bir mecûsînin kuşlara yem attığını gördü. Ona; "Allah, evvelâ îmanı farz kıldı. Senin bu yaptığın iyilik Allah indinde makbul değildir" dedi. Mecûsînin cevabı pek manidar oldu!..

Yûnus bin Meysere hazretleri, gözleri görmeyen bir âlim idi. Bir gün şöyle duâ etti: "Yâ Rabbi! Bana senin yolunda şehîd olmayı nasîb et!" Peki, âmâ bir kimse nasıl şehîd olacaktı?!.

Alâeddîn-i Attâr son hastalığında, hocalarından bahsedip şöyle buyurdular: "Dostlar ve azîzler hep gitti. Bazıları da arkalarından gitmek üzeredir. Elbette o âlem, bu âlemden üstündür..."

Âişe el-Mennubiyye buyurdu ki: "Duâmın kabûl olacağını bilsem, yalnız devlet başkanı için duâ ederdim. Çünkü, devlet başkanı iyi olursa, şehirler ve insanlar kötülüklerden ve belâlardan emin olur."

Hadîs âlimlerinden Abbâd bin Abbâd son anlarını yaşıyordu. Buyurdu ki: "Kalbinizde daima Allahü teâlâyı taşıyınız. Öyle bir zaman gelecek ki, İslamiyet ateşten bir gömlek olacak ve giyeni yakacaktır."

Ankara'da Opera Meydanının yakınında bir türbe vardır. Bu, onbeşinci yüzyılın ortalarında yaşamış olan Karyağdı Hatun adıyla anılan mübarek bir kadına aittir...

Hasan-ı Basri hazretlerine bir ihtiyar gelir ve "Ben tövbe edip doğru yola girmek istiyorum" der. O mübarek de latife yollu şöyle der: "Beybaba, biraz geç olmadı mı?" Bu söze ihtiyarın verdiği cevap çok manidardır!..

Yûsuf bin Yahyâ el-Buveytî, Şâfiî mezhebinin en büyük âlimlerinden ve İmâm-ı Şâfiî'nin en kıymetli arkadaşlarındandır. Mu'tezile fırkasındaki bozuk inançlı kimseler tarafından, Bağdâd'da şehîd edildi...

Cemâl Halîfe, on beşinci ve on altıncı yüzyıllarda Anadolu'da yetişen âlimlerden ve evliyâdandır. Büyük âlim ve büyük velî Cemâleddîn-i Aksarâyî hazretlerinin neslindendir...

Bir imâm efendi Yahyâ Efendinin büyüklüğüne inanır ve onu çok severdi. Bu imâmın ailesi kalabalık olup, maddî sıkıntı içindeydi. Fakat o sabreder, kimseye bir şey söylemezdi. Bir gün olanlar oldu...