Vehbi Tülek

Şeyh Muhammed Aynî, Anadolu velîlerindendir. 1859 (H.1276) senesinde vefât etti. Türbesi Eruh'ta Aynî köyündedir. Bu mübarek zatın babası da büyük velîlerden idi...

İsmâil Enarânî, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin yetiştirdiği büyük velîlerdendir. Doğum târihi ve yeri belli değildir. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Hocası Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin kâtibi idi...

Ebü'l-Fadl Serahsi, evliyanın büyüklerindendir. Tam adı "Muhammed bin Hasen es-Serahsî" olup, künyesi, "Ebül Fadl"dır. Serahslı olduğu için "Serahsî" denmiştir...

Meşhûr hadîs âlimlerinden olan Abdülazîz bin ebû Revvâd buyurdu ki: "İslâmdan, Kur'ân-ı kerîmden ve saçının beyazlığından öğüt almayan, nasîhat kabûl etmez..."

Şerâfeddin Zeynel Abidin, Dağıstanlıdır. Şeyh Şamîl'in teslim olmasından sonra Rus zulmünden kaçarak bütün akrabalarıyla Dağıstan'ı terk ettiler. Türkiye'ye göç ederek Yalova'ya yerleştiler...

Büyük velî Mugire bin Hakî buyurdu ki: "İnsanlar bir araya gelseler ve Allahü teâlâdan, Cennet'ten, Cehennem'den konuşmadan ayrılsalar melekler derler ki: Ey insanlar büyük gaflet içindesiniz..."

Abdullah bin Avn, Tabiinin, yani Peygamber efendimizin arkadaşlarını görenlerin büyüklerindendir. Tam ismi "Abdullah bin Avn bin Ertabân el-Müzenî"dir. "İbn-i Avn" diye de bilinir...

Ebû Abdullah Hadramî, evliyânın büyüklerindendir. İsmi Muhammed bin İsmâil bin Ali bin Abdullah bin Ahmed bin Meymûn, künyesi "Ebû Abdullah", nisbesi "El-Hadramî"dir.

Ebu Abdullah Esba bin Ferec, Maliki fıkhı ve Hadis âlimidir. 767 (H.150) senesinde Mısır'da Fustat kasabasında dünyaya geldi. Hadis öğrenmek için Medine-i Münevvere'ye gitmiştir...

İsa aleyhisselam bir Yahudi ile yolculuğa çıkar. Yanlarına ekmeklerini de almışlardır. Fakat hazreti İsa'nın iki, Yahudinin ise üç ekmeği vardır. Ve ibretli bir yolculuk başlar...

Fethullah Verkânisî, on dokuzuncu yüzyılda Anadolu'da yetişen velîlerdendir. İsmi, Fethullah'tır. "Verkânisî" diye de meşhur olmuştur. Babası Şeyh Mûsâ el-Mardinî'dir...

Ebû Abdullah el-Mehâî, evliyânın büyüklerinden ve fıkıh âlimlerindendir. Cünd şehrine yakın bir yerde ikâmet etti. 1067 (H.460) senesinde, oturduğu köyde vefât etti. Fıkıh ilmi üzerine çok eser yazdı...

Ebû Abdullah, Basra'da yaşamış olan evliyanın büyüklerindendir. Sehl bin Abdullah-ı Tüsteri hazretlerinin talebesiydi. Uzun zaman sohbetinde bulunup feyz aldı. Ondan sonra onun yolunu devam ettirdi...

Abdullah bin Muhammed bin Abdurrahmân el-Eska, Mekke-i mükerremede yetişen İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden olup seyyiddir. Lakabı "Ebû Alevî"dir. Pek çok talebe yetiştirmiştir...

Abbasi Halifelerinden el-Muktefi Billah, son anlarını yaşıyordu. Şöyle dua etti: "Ey, mülk ve saltanatı hiçbir zaman zeval bulmayan Rabbim! Elinden mülk ve saltanatı giden bu zayıf kuluna merhamet et!.."

Nizâmeddîn Hâmûş, Buhârâ'da yetişen büyük velîlerdendir. Hâce Alâüddîn-i Attâr hazretlerinin talebesi ve Sa'düddîn Kaşgârî'nin hocasıdır.

Ankara Savaşında Timur Han'a yenilen Osmanlı Devleti "Fetret Devri"ni yaşamaktadır... İşte devleti bu büyük bunalımdan kurtararak birliği sağlayan Çelebi Sultan Mehmet olmuştur...

Tâbiînin büyüklerinden olan Abdullah bin Zeyd hazretleri nasihat isteyen bir kimseye buyurdu ki: "Seni, geçimini temin ederken görmek, câmi köşesinde görmemden daha sevimlidir..."

Büyük velî Fudayl bin İyad'ın oğlu Ali, Kur'ân-ı kerîm dinlerken düşüp bayılırdı. Yine bir gün yanında Kur'ân-ı kerîm okunuyordu. Yere yığılıp kaldı. Baktılar, ruhunu çoktan teslim etmişti!..

Abbas bin Ferec er-Riyâşî, hadîs, nahiv ve lügat âlimlerindendir.177 (m. 793) târihinde Basra'da doğdu. Yabancıların 254 (m. 871) yılında Bağdâd'da çıkardığı isyanda şehîd edildi...