'Burundi'nin geleceğini güvenlik teşkilatı belirleyecek'

Kamerunlu jeopolitika uzmanı Samuel Nguembock, mevcut devlet başkanının 3. kez adaylığını açıkladığı Burundi'nin geleceği için "son sözü güvenlik teşkilatının söyleyeceğini" belirtti. Paris'teki Uluslararası ve Stratejik İlişkiler Enstitüsü'nden (IRIS) Öğretim Görevlisi ve Araştırmacı Samuel Nguembock, AA'ya demecinde, Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza'nın adaylığını açıkladığı 25 Nisan'dan bu yana adaylığına karşı çıkanların düzenlediği protestolar ve başarısız darbe girişimine sahne olan ülkede gösterilerin devam etmesi halinde savunma ve güvenlik güçlerindeki bölünme ve çatlakların artabileceği, bu durum karşısında Nkurunziza'nın "mücadele ve çekilme" arasında seçim yapmak zorunda kalabileceği değerlendirmesinde bulundu.
Nkurunziza'nın "yumuşamasına" rağmen, ülkedeki krizin dinmeyebileceğini belirten Sahraaltı Afrikası uzmanı Nguembock, 1993-2006'da Hutu ve Tutsiler arasında çıkan, 300 binden fazla kişinin öldüğü savaşın unutulmaması gerektiğine dikkati çekti.
Nguembock, askerlerin ve güvenlik güçlerinin Nkurunziza'ya bağlı kalması durumunda ise devlet başkanının güvenlik önlemlerini artırabileceği, bunun da göstericilere, muhaliflere ve sivil toplum kuruluşu üyelerine daha sert müdahale edilmesiyle sonuçlanabileceği uyarısında bulundu.
Sudanlı iş adamı Mo İbrahim'in 2007'de kurduğu, kendi adını taşıyan derneğin, Afrika'da iyi yönetilen ülkeler sıralamasına göre, 2010'da Nkurunziza'nın 2. kez devlet başkanı seçildiği dönemde, 5 yıl süren iç savaştan çıkan Burundi'nin birçok ülkeyi geride bırakarak 32. sırada yer aldığını hatırlatan uzman, bu kazanımların güvenlik güçlerinin şiddete başvurması halinde kaybedileceğine vurgu yaptı.
Göstericilere sert müdahale edilmesi halinde yabancı yatırımcıların ülkeyi terk edebileceğini ifade eden Nguembock, siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda gerileme görülebileceğine dikkati çekti. Nguembock, "Burundi'nin geleceğini gösterilerden çok güvenlik teşkilatı belirleyecek" dedi.
Kısa süre önce başarısız darbe girişimine sahne olan Burundi'de Nkurunziza'nın 26 Haziran'daki devlet başkanı seçiminde adaylığını açıklamasından bu yana protesto gösterileri yapılıyor. 26 Nisan'dan bu yana devam eden protestolarda 26 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce Burundili yaralandı, 500'den fazlası tutuklandı ve 50 binden fazlası da ülkeden kaçtı.
Nkurunziza'nın adaylığının anayasaya ve ayrıca 1993-2006'daki iç savaşı sonlandıran, her parti üyesinin kendi çıkarından önce çoğunluğunkini gözetmesi gerektiğini vurgulayan Aruşa Anlaşması'na aykırı olduğunu savunan muhalefet, 2005'ten bu yana iktidarda bulunan devlet başkanının ülkede devam eden krizin çözümüne dair bir çabası olmadığını da iddia ediyor.
Anayasaya göre, ülkede aynı kişi en fazla iki dönem arka arkaya devlet başkanı seçilebilse de Anayasa mahkemesi ay başında, 2005'te atamayla göreve gelen Nkurunziza'nın devlet başkanı seçimi için 3. kez aday olmasının önünde yasal bir engel bulunmadığını kaydetmişti.
Burundi ayrıca iki hafta önce kurunziza'ya yapılan başarısız darbe girişimine sahne olmuştu.
Ülkedeki krize çözüm yollarını görüşmek üzere düzenlenen Doğu Afrika Topluluğu (EAC) Zirvesi için Tanzanya'ya giden Nkurunziza, darbe girişimi haberleri üzerine ülkesine dönme kararı almış ancak hava sahasına giriş izni verilmemesi üzerine Tanzanya'ya dönmüştü.
Darbe girişiminde bulunanlar arasında yer alan eski Savunma Bakanı General Cyrille Ndayirukiye başarısız olduklarını kabul ederken Genelkurmay Başkanlığı, darbeye destek veren askerler ile hükümet yanlısı güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda 10'dan fazla askerin öldüğünü, 40'dan fazlasının tutuklandığını açıklamıştı.
Ülkede patlak veren siyasi kriz nedeniyle 26 Mayıs'ta yapılması planlanan yerel seçimler de 5 Haziran'a ertelenmişti.