Yabancı düşmanlığı konutu vurdu
EMLAK Haberleri / Türkiye Gazetesi
Konut sektöründe yaşanan finansman sıkıntısı ticareti durdurdu. Yabancı konut alıcılarından sağlanan döviz girdisinin önemi ortaya çıktı. Bazı kesimlerin hedefe koyduğu yabancı yatırımcılar konut sektöründen elini çekti. Alım yapanlar ise satıp ülkelerine dönmeye başladı. Geçen yıl 67 bin satış ile ülkeye 6 milyar dolar döviz girdisi sağlanmıştı. Bu yıl ise yabancı yatırımcılar sadece 30 bin konut aldı.
NECMİ ÇİÇEKCİ'NİN HABERİ - Konut sektörü son yılların en kötü dönemini yaşıyor. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) son açıkladığı rakamlara göre; ülke genelinde yapılan konut satışı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 gerileyerek 93 bin 761’e indi. Konut satışları ocak-ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalışla 993 bin 835 olarak gerçekleşti. Yıl sonuna kadar çok büyük bir satış performansı gerçekleşmez ise son 10 yılın en düşük satış rakamını göreceğiz. Peki nüfusun hızla arttığı, deprem tedirginliğinin yaşandığı, en iyi yatırım aracının konut sayıldığı günümüzde bu tablonun sebebi nedir? Bu durumu birkaç gerekçe ile anlatabiliriz...
Öncelikle enflasyonist ortam ve devamında gelen fırsatçılık pazarı konut fiyatlarını bir anda yukarı çekti. Neyse ki hükûmet konuyla ilgili hızlı adımlar atarak sektördeki köpüğün erimesine vesile oldu.
ALGI OPERASYONU YAPILDI
Bir diğer neden ise bankaların konut ve ticari kredi taleplerine olumsuz geri dönüş yapması. BDDK verilerine göre 2021 yılından bu yana konut kredisi tahsisi yüzde 80 geriledi. Bunu ipotekli konut satış rakamlarında da görüyoruz. Diğer bir sebep ise yabancıya konut satışının engellenmesi… Bu hafta sayfamızın temelini yabancıya konut satışı oluşturuyor. Çünkü kaynağı yalnızca tek seferlik bir döviz girdisi olarak değerlendirmemek gerekiyor. Ülkede yaptıkları harcamalar ve sosyal etkileşimleri ile turizm ve ekonomiye ciddi katkıda bulunuyorlar. Ülke ekonomisine zarar vermek isteyen bazı kesimler yabancı düşmanlığı kozu ile ekonomi ve sektöre ciddi zarar veriyor.
20 MİLYAR DOLARLIK HEDEF VARDI
Sektör temsilcilerinden aldığımız bilgiler ışığında bugün konut satışları ağırlıklı nakit ödeme ile yapılıyor. Kısacası sıcak parası olan konut sahibi olabiliyor. Bankaların kredi musluklarını kapatması ile sıcak para girişinin ana kaynağı yabancı yatırımcılar olmuştu. 2022 yılında yabancı alıcılara 67 bin konut satılarak ülkeye 6 milyar doların üzerinde bir döviz girdisi sağlanmıştı. O dönemde konuştuğumuz sektör temsilcileri 2025 yılında bu rakamın 20 milyar dolara kadar çıkacağı hedefi konulmuştu. Ancak toplum üzerinde oluşturulan yabancı düşmanlığı bu planın yerle yeksan olmasına neden oldu. Şimdi ise beklenti hükûmetin açıklayacağı konut kredisi kampanyasında. Uygun ve uzun vadeli bir kredi kampanyasının sektöre can suyu olacağı ifade ediliyor.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ ŞİKÂYET EDİYOR
Bakın konuyla ilgili sektörün en büyük şirket yöneticileri ne söylüyor: Ülkenin içinden geçtiği ekonomik kriz ortamı konut sektörünü altüst etti. Tasarruf tedbirleri ve enflasyonu düşürme isteği ile kredi musluklarının kapanması satışları bir anda düşürdü. Sektörün tek gelir kaynağı olan yabancıya konut satışı da bilinçli şekilde baltalandı. Bugün en gelişmiş ekonomilerde bile yabancıya konut satışı desteklenirken, ülkemizde yasaklanma aşamasına kadar getirildi. Muhalefetin seçim vaatleri arasında ‘yabancıya konut satışını yasaklayacağız’ söylemlerini bile duyduk. Oysa ki en ‘pik’ yaptığı dönemde bile yabancıya kot satışı, toplam satışlardan yüzde 4,5 oranında pay alıyordu. Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun süren diplomasi trafiği ile körfez ülkelerinden ülkemize yatırımcı girişi sağlanmıştı. Ancak bu büyük pastayı da kaybettik.
İLK EL KONUT SATIŞLARI YÜZDE 10 GERİLEDİ
Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,6 azalarak 29 bin 230 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı yüzde 31,2 olarak tespit edildi. İlk el konut satışları ocak-ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,6 azalışla 297 bin 827 oldu. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,8 azalış göstererek 64 bin 531 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışlarının payı yüzde 68,8 oldu. İkinci el konut satışları ocak-ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,6 azalışla 696 bin 8 olarak kaydedildi.
İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARI YÜZDE 58'E KADAR DÜŞTÜ
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 58 azalarak 5 bin 577 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 5,9 olarak gerçekleşti. Ocak-ekim dönemindeki ipotekli konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31,2 azalışla 166 bin 461 olarak belirlendi. Ekim ayındaki ipotekli satışların 1.369’u, ocak-ekim dönemindeki satışların da 50 bin 234’ü ilk el satış oldu. Türkiye genelinde diğer konut satışları ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,4 azalarak 88 bin 184 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 94,1 olarak gerçekleşti. Ocak-ekim döneminde gerçekleşen diğer konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,9 azalışla 827 bin 374 olarak kayıtlara geçti.
İSPANYA BU KONUDA EN İYİ ÖRNEK
Yabancıların ülkemizden konut almasını ‘vatan toprağı satılıyor’ gibi söylemlerle eleştirenlerin, İspanya’ya bakmalarını tavsiye ederim. Özellikle, Balear adaları Kanarya adaları Endülüs, Cantabria, Barcelona ile Valencia gibi turizm şehirlerinde yılda 70 binin üzerinde yabancı konut satışı gerçekleşiyor. Ülkenin yıllık yabancılardan elde ettiği konut yatırım geliri 20 milyar avronun üzerinde. Ve bu ülkede kimse ‘toprak satılıyor’ iddiasında bulunmuyor. Hatta çeşitli reklam kampanyaları ile yabancı yatırımcı çekmek için çalışmalar yapılıyor. Öte yandan ülkemizde yabancıya yapılan konut satışı ile ilgili ortaya atılan iddialar da gerçekleri yansıtmıyor. Çünkü Türkiye’de satılan konutlar yine ülkede kalıyor. Kısacası ülkemizde üretilen ülkemize dönüyor.
TOPLAM SATIŞTAKİ PAYI YÜZDE 2,7'YE GERİLEDİ
Dünyanın en gelişmiş ekonomilerinde bile yabancıya konut satışı desteklenirken, Türkiye’de bu konu siyaset malzemesi hâline geldi. Yabancı düşmanlığı birden hortladı. Muhalefetin söylemleri ile yabancı konut alıcıları Türkiye’ye yatırım yapmaktan vazgeçti. Son gelişme ise; ‘yabancıların satın aldıkları konutları ellerinden çıkararak başka ülkelere gitmeleri’ oldu. Dünyadan örnekler vermek gerekirse; İspanya’da konut satış pazarının yüzde 10’u, Portekiz’de yüzde 11’i, Kanada’da yüzde 13’ü, Amerika’da yüzde 15’ini yabancı alıcılar oluşturuyor. Türkiye’de ise yüzde 4,5 olan bu pay, ekim ayı itibarıyla yüzde 2,7’ye geriledi.
KONUT SATIŞ RAKAMLARI
2013 1 milyon 157 bin
2014 1 milyon 165 bin
2015 1 milyon 289 bin
2016 1 milyon 341 bin
2017 1 milyon 409 bin
2018 1 milyon 375 bin
2019 1 milyon 348 bin
2020 1 milyon 499 bin
2021 1 milyon 491 bin
2022 1 milyon 485 bin
2023 993 bin
Not: 2023’teki ilk 10 ay dikkate alınmıştır.
YILLARA GÖRE YABANCIYA SATIŞ
2013 12 bin 181
2014 18 bin 959
2015 22 bin 830
2016 18 bin 189
2018 22 bin 234
2019 45 bin 483
2020 40 bin 812
2021 58 bin 576
2022 67 bin 490
2023 30 bin 599
Not: 2023’teki ilk 10 ay dikkate alınmıştır
'da Takip Edin!
