Milyarlık hasar

Canan Eraslan
İstanbul’da önce 18 Temmuz’da yaşanan sel, ardından önceki gün 25 dakikada hayatı felç eden dolu ve yoğun yağmur yağışı, milyonlarca kişiyi etkiledi. Marmara bölgesinin birçok bölgesinde hasat bekleyen tarlalardaki ürünleri dolu vurdu, çiftçinin emeği sele karıştı. Birçok hayvan, başına düşen dolu parçalarıyla telef oldu. Bütün bölgede etkili olmakla birlikte en büyük etkisini İstanbul’da gösteren afet, milyonlarca lira zarara sebep oldu. İstanbul’un bazı bölgelerinde ceviz büyüklüğünde buz parçaları yağdı. Park ya da seyir halinde olan binlerce araç sürüklendi, yollarda kaldı, buz parçaları sebebiyle kaportaları hasar gördü, üzerlerine düşen ağaç ya da çatılar sebebiyle ‘pert’ (sigorta dilinde kullanılamaz halde) oldu. Yoğun yağışla birlikte kopan fırtına, İstanbul’un bazı bölgelerinde evleri oturulamaz hâle getirdi. Sigorta sektörü temsilcileri “18 Temmuz’daki selde 200-250 milyon lira hasar bildirildi. Bu afet onun 5 katı büyüklüğünde” diyor.
EVİMDE DEV BİR KALAS VAR
 Kendisi sigorta sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın üst düzey yetkilisi ise, “Şu anda hasar miktarını tahmin etmek dahi mümkün değil.” deyip şunları ekledi: Bir akrabamız evimiz sitede ve güvenli diye lüks arabasını bırakmıştı yurt dışına giderken. Bizim arabamız ve onun arabası pert oldu. Şu anda salonumda kapıyı kırarak içeri girmiş olan dev bir kalas var. Birçok site sakini evinde kalamadığı için yakınlarına, otellere dağıldı. Bir hafta geçmeden hasarın maddi büyüklüğü söylenemez.
Allianz Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Aylin Somersan Coqui, 18 Temmuz’da yaşanan sel felaketinden sonra, sadece kendi şirketlerine 15 milyon liralık hasar bildirimi yapıldığını söyledi. Kaskosu olan araçların sadece yüzde 1’inin kısmi kaskosu olduğunu söyleyen Coqui, bu durumda kaskolu araçların genelinin sel ve benzer afetlere karşı korumada olduğunu ifade etti. Bir sigorta şirketi yetkilisi de afetler sebebiyle yenilemelerde risklerin artacağını, bunun da kasko bedellerinde yükselmeye sebep olabileceğini ifade etti.

200 BİN ARAÇ ETKİLENDİ
İstanbul’da yaklaşık 4,5 milyon araç var. Taksi, minibüs, özel araç, kamyon, servis aracı olmak üzere, bu araçların yüzde 5’ine yakınının küçük ya da büyük hasar gördüğü, bazılarının pert olduğu düşünüldüğünde araç başına ortalama hasar 4 bin lirayı buluyor. Bu da dolu ve selin sadece taşıt araçlarına verdiği zararın 800 milyon lirayı aştığını gösteriyor. Bazı araç sahipleri de kaskoları olmasına rağmen peşin para talep edildiğini iddia etti.

Zarar araç başı 4-5 bin lira 
Araç sahiplerinin büyük çoğunluğu cam kırılması ve kaportadaki göçükler sebebiyle servise koştu. Bu beklenmedik talep sebebiyle servislerde ayna, far ve cam kalmadı. Türkiye’de üretim yapan otomotiv markalarından birinin yetkili bayisi, “Normalde hasar için günde 4 araç gelirken, bugün sadece 2 saat içinde 22 araç servisimize başvurdu. Gün içinde sayı katlanır. Kırık camlar, kaputlar, farlar kırılmış. Araç başına ortalama hasarın 4-5 bin lira olduğunu söyleyebilirim.” dedi. Servislerde cam, far, ayna gibi parçalar tükenirken, üretici fabrikalar ani gelişen talebe yetişmeye çalışıyor.

Araç sahiplerine merdiven altı uyarısı
Tüm Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) Göçük Eğitim Koordinatörü Aşkın Önver, kaskosu olmadığı için aracını ‘merdiven altı’ tabir edilen tamircilere götürenlerin daha fazla zarar görebileceğini söyledi. Zarar nedeniyle oto sanayi sitelerinde kuyruklar oluşması sebebiyle araç sahiplerinin bu tür yerlere yöneldiğini söyleyen Önver “Aracın ikinci el değerini düşürmeden ‘boyasız göçük düzeltme metodu’ ile koyallıkla onarım mümkün. Özellikle kaportada oluşan hasarlara bu metodu uygulamak mümkün.” dedi.

Ürünün yüzde 40’ı yok oldu
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Şemsi Bayraktar, peş peşe yaşanan afetlerin ardından önceki gün Marmara ve İstanbul’da yaşanan dolu ve fırtınanın etkisinin büyük olduğunu söyledi. Şiddetli rüzgar, sağanak yağış ve ceviz büyüklüğündeki dolunun Kapıkule çevresindeki köylerdeki ayçiçeği tarlalarını haşat ettiğini söyleyen Bayraktar “Zararın en büyüğü Lalapaşa ilçesindeki ayçiçeği, mısır ve pancar tarlalarında görüldü. Ayçiçeklerin yaprak ve gövdeleri döküldü, hasat bekleyen buğdaylar yere serildi, sebze ve meyveler haşat oldu... Zararın kimi yerde yüzde 40’ı bulacağı tahmin ediliyor.” dedi. Henüz arazilere girilemediğini, hasar tespitinin yapılamadığını söyleyen Bayraktar, devletin borçları ertelemesini, bankaların da çiftçiye uzun vadeli kredi temini yoluyla maddi destek sağlamasını istedi.