Cumhuriyetin mihenk taşları
YAŞAM Haberleri / HABER MERKEZİ
Yüzyılını geride bıraktığımız cumhuriyet, uzun ve zorlu bir sürecin sonucunda ilan edildi.
19 Mayıs 1919’da başlayan Millî Mücadele; bağımsızlıgına, özgürlüğüne sahip çıkan, genç-ihtiyar, erkek-kadın demeden cepheden cepheye koşan, şehit olmayı göze alan Türk halkının zaferiydi. Gerisinde binlerce yıllık bir devlet geleneği ve devlet aklı olan Türkiye, cumhuriyetin 100. yılında hedeflerine emin adımlarla ilerliyor. İşte Türkiye’nin 100 yıllık cumhuriyet mazisi:
> 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Ardından Mustafa Kemal Atatürk, cumhurbaşkanı seçildi.
> 30 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kabinesi İsmet İnönü tarafından kuruldu.
> 20 Nisan 1924’te Türk Anayasası kabul edildi.
> 17 Kasım 1924’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci siyasi partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.
> 28 Ekim 1927’de ilk nüfus sayımı yapıldı ve nüfus yaklaşık 13,5 milyon olarak hesaplandı.
> 12 Ağustos 1930’da cumhuriyetin üçüncü partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu.
> Cumhurbaşkanı Atatürk, 10 Kasım 1938’de ölünce yerine Başbakan İsmet İnönü geçti.
> Hatay 7 Temmuz 1939’da Türkiye’ye katıldı.
> Türkiye 25 Haziran 1950’de Birleşmiş Milletler adına Kore Savaşı’na katıldı.
> Türkiye, 1950’de Sovyetler Birliği’ne karşı NATO’nun önemli stratejik ortağı oldu.
> 27 Mayıs 1960’ta Türk Silahlı Kuvvetleri, yönetime el koydu. Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Millî Birlik Komitesi üstlendi. Orgeneral Cemal Gürsel Millî Birlik Komitesinin başına getirildi. Komite ilk iş olarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ve hükûmeti feshetti ve her türlü siyasi faaliyeti yasakladı.
> Asker, 12 Mart 1971’de sol ve sağ çatışmaları önlemek amacı ile Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a bir muhtıra vererek hükûmeti istifaya zorladı.
> 20 Temmuz 1974’te Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından düzenlenen Kıbrıs Barış Harekâtı sonucunda Türk toplumunun hakları ve güvenliği teminat altına alındı.
> 12 Eylül 1980 yılında yapılan askerî darbe sonucu Süleyman Demirel’in başbakanı olduğu hükûmet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askerî dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü.
> Darbe sonrası ilk seçim 6 Kasım 1983’te yapıldı. Turgut Özal başbakan seçildi.
> Türk siyasi tarihine “Postmodern darbe” olarak geçen 28 Şubat 1997’deki MGK toplantısıyla askerî vesayet tekrar hortlatıldı. Cuntacıların baskısıyla hükûmet dağıldı, Refah Partisi kapatıldı, Necmettin Erbakan’a siyaset yasağı getirildi.
> Türkiye 24 Mart 1999’da Kosova savaşı için devreye girdi.
> “Erdemliler Hareketi”, 14 Ağustos 2001’de “AK Parti” adıyla siyaset sahnesine çıktı. AK Parti Kurucu Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 10 Ağustos 2014’te yapılan seçimde doğrudan halk iradesiyle seçilen ilk ve Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı oldu.
> Türk demokrasi tarihine “e-Muhtıra” olarak geçen 27 Nisan bildirisi Cumhurbaşkanlıgı seçimi öncesi millî iradeyi hedef alan bir girişim olarak akıllarda kaldı.
> Dönemin İstanbul Cumhuriyet Savcısı Sadrettin Sarıkaya tarafından MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın da aralarında bulunduğu istihbarat görevlilerinin 7 Şubat 2012’de ifadeye çağrılmasıyla başlayan kriz, siyasi iktidarın olaya müdahale etmesiyle son buldu.
> “Ağaçlar kesiliyor” bahanesiyle başlayan Taksim’deki Gezi Parkı olaylarının Türkiye’ye maliyeti 50 milyar doları buldu. Eylemler, Erdoğan’ın kararlı duruşuyla son buldu.
> FETÖ’nün, Türkiye tarihinin en kanlı darbe girişimi olarak tarihe geçen hain projesi, 15 Temmuz 2016 gecesi örgütün, TSK’deki üniformalı teröristleri aracılığıyla hayata geçirildi. Darbe girişimi halkın kararlı duruşuyla püskürtüldü.
> 16 Nisan 2017’deki halk oylaması ile Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne geçti.
> Cumhurbaskanı Erdoğan, seçimlerde yüzde 52,38 oy alarak, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nin ilk cumhurbaşkanı oldu.
'da Takip Edin!
