Al bizi vur onlara

Türkçe'nin içinde 3 bin Farsça kelime var.
Farisi'nin içinde Türkçe'nin nispeti de bir o kadar. Her iki lisana da 3'er bin Arapça kelime geçmişse (ki geçmiştir) orta yolu buluyorsunuz sonunda. Gençlerle olmasa da yaşlılarla anlaşıyorsunuz rahatlıkla. Kaldı ki ülkenin en az yüzde 40'ı Azeri, dahası Türkmenler var, Kalaçlar var. Sonra Kaçarlar, Kaşkaylar... Gencin birine soruyorum: "Türkçe biliyor musun?" "Hayır" diyor "bilmirem." Hem "hayır" hem "bilmirem" daha n'olsun, bayağı da biliyor.

Tabelaya "Cedde yek terefe" yazmışlar "Tek yönlü yol". Güzergâhi hevai, "üst geçit" oluyor. Bunları anlamak için Farisi okumanız gerekmiyor.

Selâm, onlarda da "selâm", lütfen "lotfen", teşekkür ederim "heyli memnun", bayan "hanım", bey "aga", rakamlar zaten mâlum tavlacılara...

Biz Hafız-ı Şirazi'ye aşinayız, Acemler Mevlana Hazretlerini iyi tanıyor. Onlar da çocuklarına Köroğlu'nu, Molla Nasreddin'i, Leyla ile Mecnun'u, Ali Baba Kırk Haramileri anlatıyor. Bostan Gülistan'da, Kelile ve Dimne'de hikmet arıyorlar.

Bizimkilerin Acem âvâvezehanlarıyla işleri olmaz ama onlar Tatlıses'i, Sandal'ı, Gündeş'i ezbere biliyor.

İran sineması dünya çapında lakin oturup uyduruk Türk dizilerini izliyorlar. Herkesin Türkiye'den bir takımı var, kendi aralarında "aslan-kanarya-kartal" çekişmesi yaşıyorlar. 

Türkiye'yi takip ediyor, AB'ye girmemizi gönülden istiyorlar. Ki bahane ile Avrupa'ya komşu olsunlar.

Suriye krizi çıkmadan evvel, Türkiye'den İran'a yılda 10 bin civarında turist gidiyormuş. İran'dan Türkiye'ye ise yüz misli geliyormuş. Hâsılı İstanbul'u, Bursa'yı bilmeyen, Bodrum'u, Marmaris'i gezmeyen yok.

Bir ara Türk kanallarından biri Antalya plajlarında pusuya yatıp İranlı hatunları zumlamış. Tahran yönetiminin fena halde canı sıkılmış, "Antalya seferleri iptal!" buyurmuşlar. Firmalar da "Direkt Isparta" seferi açmışlar. Kaldıkları yerden devam.

Tahran 15 milyonluk bir metropol, trafik İstanbul'u aratmıyor. Onlar da direksiyona geçince hırçınlaşıyor, vitesi boncuklu dolmuşlarla servis çekiyorlar. Onlar da Samand'larına faça yapıyor, kirli arabaların üstüne "beni yıka" yazıyorlar.

Genç bir nüfus var, gezmeyi, dolaşmayı, eğlenmeyi seviyor, güzel giyiniyorlar. Kesinlikle "ana erkil" bir cemiyet, evde hanımların sözü geçiyor.

Akşamları lokantaların önünde içindekiler kadar kalabalık görüyorsunuz, masalar boşalsın diye sıra bekliyorlar.

Ev yemekleri şüphesiz çeşitlidir, ancak dışarıda şiş ve safranlı pilav geliyor. Diyorlar ki 30 gün de kalsan menü değişmez. Pilav öyle tadımlık değil kayık tabakla sunuluyor, üç kişi kaşıklasa bitmiyor. Umumiyetle "jasmine" denilen ince uzun kokulu pirinci kullanıyor, makarna gibi haşlayıp indiriyorlar. Üzerine tereyağı kesip veriyor, buna "düge" diyorlar. Şımarıklık işte çocuğun biri anasına küsmüş, "Düge yerine ekmek yiyim de gör" demiş "ölim de kına yak!"

Yani İranlıya göre ekmek "öldürücü" bir şey, pilavsız hayat düşünemiyorlar.

Yeri gelmişken söyleyelim şişler de Zaloğlu Rüstem'in mızrağı gibi, üzerine okkayla tike (et) ya da cüce (piliç) geçiriliyor.

Gagalı balıkları da (Mersin) pek lezzetli, ah bi' de safrana bulamasalar...

Doğrusu cana yakınlar. Gülmeyi biliyorlar. Eh bu kadar safran yersen kıkırdayıp durursun tabii, bu nebatın vidaları gevşettiğini cümle âlem biliyor.

İranlıların bir sözü var: "Hizmeti seven Hindli ile evlensin, sohbeti seven acem alsın!" Konuşuyorlar da konuşuyorlar. Kalabalık mekânlarda bir uğultudur kopuyor. Ama lisanları şiir gibi, anlamasak da baymıyor, çekiliyor.