Midyat'ta başlayan kazı, devasa bir yer altı şehrine doğru ilerliyor
KÜLTüR - SANAT Haberleri / AA
Mardin'in Midyat ilçesinde içinde ibadethane, silo, su kuyuları bulunan ve dehlizlerle geçişlerin olduğu yer altı şehrinde çok sayıda eser ortaya çıkarıldı. Mağaralar adeta bütün ilçenin altını sarmış durumda...
Tarihi ve kültürüyle adeta açık hava müzesi konumundaki Mardin Midyat'ta iki yıl önce tarihi sokak ve evlerde başlatılan çalışma kapsamında mağara bulundu. Temizlik yapılan mağaranın tek olmadığı ortaya çıktı. Dehlizlerle farklı mekanlara geçiş sağlandığı belirlendi. Bunun üzerine yer altı şehrini ortaya çıkarmak amacıyla kazı çalışması başlatıldı.
M.S. 2. YÜZYILA AİT
İbadethane, silo, su kuyuları bulunan ve dehlizlerle geçişlerin olduğu "Matiate" olarak adlandırılan yer altı şehrinde milattan sonra 2. ve 3. yüzyıla ait çok sayıda eser gün yüzüne çıkarıldı.
"4 MİLYON TURİST GELECEK"
Ulu Cami Mahallesi'nde iki noktada kazı çalışmalarının sürdüğü yer altı şehriyle ilgili Midyat Belediye Başkanı Veysi Şahin bilgi verdi. Başkan Şahin, antik ve Orta Çağ'a ait yapıların bulunduğu yer altı şehrinin bölgenin parlayan yıldızı Midyat'ı taçlandıracağını belirtti. Yer altı şehrini sayesinde yıllık 2 milyon olan turist sayısını 4 milyona çıkmasını beklediklerine söyleyen Şahin "Yer altı şehri lokal bir bölgede değil, ilçenin altının tamamı aynı yapılarla donanmış. 1. ve 2. etabı bitirdikten sonra diğer etaplarda da kazıya başlayacağız. Kazı bitirilince yer altı şehrini kısım kısım turizme açmayı planlıyoruz" dedi.
TARİHİ ESER FIŞKIRIYOR
Mardin Müze Müdürü ve Kazı Başkanı Gani Tarkan da "Evin altında tek bir parselde başladık. Mağaranın tek bir mağara olmadığını gördük. Dehlizlerle farklı evlere, farklı evlerin altındaki mağaralardan tünellerle geçiş sağlandığına şahit olduk. O tarihten sonra 2 noktada kazı çalışmalarını sürdürüyoruz" diye konuştu. Yakın bir döneme kadar ahır veya kiler olarak kullanılan 3 odalı bir mağarada başlattıkları çalışmanın devasa bir yer altı şehrine doğru yol aldığını vurgulayan Tarkan "Oradan kuzey tarafa açılan bir tünel vardı. Tünelin uzunluğu şu an 100 metre. O tünelden farklı mekanlara geçiş sağladık. 49 oda bulundu. Kilise, sinagog gibi. Birkaçı ibadethane olabilir. Bu mekanların içerisinde silolar, su kuyuları var. Duvarlarda bazı bezemeler görüyoruz. Tarihi eserler çıkıyor bu mekanlardan. Şimdiye kadar en erken buluntu, milattan sonra 2. ve 3. yüzyıla tarihleniyor. Bu da bize Geç Roma dönemine ait bir yerde kazı çalışma yürüttüğümüzü gösteriyor" ifadelerini kullandı.
"ŞU AN YÜZDE 3'Ü KAZILDI"
İki alanda yürütülen kazı çalışmalarının Midyat'ın tamamına yayılacağına dikkati çeken Tarkan, daha sonra ilçeye bağlı çevre köylerde de benzer kazı çalışmalarının yürütüleceğini aktardı."Şu anda yaklaşık yüzde 3'ünü kazdık ve temizledik. Yüzey araştırmalarında ilçenin tamamına yayıldığını tespit ettik." diyen Gani Tarkan, bu mekanların hepsinin dehlizlerle birbirleriyle bağlantılı olduğuna işaret etti.
"DÜNYADA SES“
Yer altı şehirlerinin benzer örneklerinin Anadolu'da bulunduğunu ancak Midyat'ın bunlardan çok farklı özellikler taşıdığını aktaran Tarkan "Yer altı şehri 1900 yıldır kesintisiz kullanılıyor. İlk yapılışı saklanma veya kaçış alanı olarak yapılmış. Bilindiği üzere Hristiyanlık 2. yüzyılda resmi din değil. Hristiyanlığı kabul eden aileler, gruplar Roma'nın zulmünden kaçmak için yer altındaki şehirlere sığınıyorlar ya da yer altı şehri oluşturuyorlar. Muhtemelen Midyat yer altı şehri de bu amaçla yapılmış yaşam alanlarındandı. Sadece sığınak değil, yer altında en az 60-70 bin insanın yaşamış olduğunu tahmin ettiğimiz bir alan. Tamamı kazıldığında gerçekten dünyada ses getirecek bir yer altı şehri olacak. Kazı yaptığımız alanların benzer örnekleri Fransa ve İtalya bölgesinde var ancak çok daha küçük boyutlarda. Bu kadar geniş alana yayılmış bir şehir yok. Midyat yer altı şehri kapsadığı alan bakımından tek olacak" değerlendirmesinde bulundu.
"BU ŞEHİR HARACA BAĞLANMIŞ"
Midyat Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) sorumlusu ve sanat tarihçi Mervan Yavuz ise 9 işçi, 2 arkeolog, 2 sanat tarihçi, bir restoratör ile çalışmaların yürütüldüğünü kaydetti. Tarihi kaynaklardan şimdiye kadar milattan önce 9. yüzyılda 2. Aşurnasirpal döneminde bu şehrin haraca bağlandığı bilgisinin bulunduğunu belirten Yavuz, şöyle devam etti: Burası bir yer altı şehri. 3 bin ya da 4 bin yıla kadar da çekebiliyoruz. Tarih içinde tarih diyebileceğimiz Midyat'ta bu yer altı şehrinin yeniden gün yüzüne çıkarılmasının bütün dünyada ses getireceğine inanıyoruz.
'da Takip Edin!
