Çocuğu pandemi döneminde eğitime doğru şekilde hazırlayın

ZİYNETİ KOCABIYIK

Okulların ne zaman açılacağı, eğitimin ne şekilde olacağı ile ilgili soru işaretleri sürerken; anne babaların en büyük endişesi çocukların okulda kendilerini virüsten nasıl koruyacakları oluyor.  Bazı aileler çocuklarını korumak adına yüz yüze eğitim için okula göndermemeyi tercih ederken birçoğu da virüsün tehlikesini nasıl anlatacağını bilmiyor. Pandemi sürecini kavrama düzeyinin çocukların yaş gruplarına, geçmişteki yaşantılarına, ailenin tutumuna ve yaşadığı çevredeki faktörlere göre değiştiğini söyleyen Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Klinik Psikolog Duygu Barlas, okul ne zaman açılırsa açılsın ailelerin bir süre öncesinden çocuğa içinde bulunduğumuz durumu açıklaması gerektiğini belirterek, “Çocuğa koronavirüsün ciddiyeti anlatılırken ne tehlike aşırı büyütülmeli ne de azımsanmalıdır. Koronavirüs ve bu durumun ciddiyeti konuşulurken çocuğun yaşı göz önüne alınarak konuşmalar yapılmalıdır. Bir miktar kaygı hayat kurtarıcı olacaktır ancak bunun psikolojik bir problem haline dönüşmesine de izin verilmemelidir” dedi. Barlas, anne babaların hangi yaş grubundaki çocuklara hangi cümlelerle kendini nasıl koruyabileceğini anlatabileceklerini örneklerle açıkladı…

KORONAVİRÜSÜ OYUNLA ANLATIN

Kimi çocuğun koronavirüs tehdidini yaşıtlarına kıyasla daha abartılı algılayıp, orantısız kaygı ve bağlantılı davranışlar gösterirken, bazı çocukların ise tehdidin şiddetini azımsadığını ve gerekli tedbirleri almayı reddettiğini ifade eden Barlas, tehlikenin anlaşılmasında yaş grubunun önemli olduğunu belirterek, “Okul öncesi dönem olarak adlandırılan 2-7 yaş arası çocukların sebep sonuç ilişkisi kurma ve soyut düşünebilme yeteneklerinin diğer ileri yaşlara kıyasla daha gelişmediği veya yeni gelişmeye başladığı düşünülürse, bu yaş grubunda soyut açıklamalardan uzak durulmalıdır. Önemli noktalar oyun, resim, drama gibi yollarla aktarılabilir. 11 yaş ve sonrası için daha detaylı bir sebep sonuç ilişkisi kurularak konuşma yapılabilir” dedi. 

NASIL BULAŞTIĞINI AÇIKLAYIN

Hangi yaş grubunda olursa olsun ebeveynlerin çocukla konuşurken tehlikeyi abartmamasını veya önemsizmiş gibi göstermemesi gerektiğinin altını çizen Barlas, “Tehlike abartıldığında çocuklarda yoğun kaygı, korku ve çeşitli davranış sorunları görülebilir. Tehlike azımsandığında ise hayat kurtarıcı nitelikte olan kaygı görülmeyecek ve dolayısıyla korona virüs bulaş riski artacaktır. Çocuklar ile korona virüs hakkındaki gerçekler paylaşılmalıdır. Nasıl bulaştığı, nasıl belirtiler gösterebileceği açıklanmalıdır. Bu konuşma için özel bir saat ayrılması ebeveynlerin işini kolaylaştıracaktır. Bu konuşmanın okullar açılmadan yaklaşık birkaç gün önce yapılması önemlidir” dedi.
Çocuğa, korona virüsün insanı hasta eden bir mikrop olduğu, bu mikrobun ağzımızdan, burnumuzdan, ellerimizden bedenimize girdiği, çocuklarda ateş, öksürük, ağrı gibi belirtileri az gösterdiği, özellikle yaşlıları ve başka hastalığı olan kişileri etkilediğinin anlatılması gerektiğini hatırlatan Barlas “Hemen ardından bu mikropla nasıl baş edildiği anlatılmalıdır. Düzenli olarak ellerin yıkanması, maske kullanılması, öksürük veya hapşırık olduğunda dirseğimizin iç kısmına doğru eğilmemiz gerektiği gibi çeşitli baş etme yöntemleri anlatılmalıdır. Tüm bu uygulamaları hem kendimizi hem de çevremizdekileri korumak amaçlı yaptığımızı belirtmeliyiz. Özellikle çocuğun sevdiği kişiler üzerinden örnek verilerek yapılması çocuğun uygulamaların ciddiyetini kavraması için etkili olacaktır. Mesela “Bunu anneanneni ve dedeni de korumak için yapıyoruz.”  şeklinde bir cümle oldukça etkili olacaktır” diye ekledi. 

OKULLAR AÇILMADAN BİRKAÇ GÜN ÖNCE KONUŞUN

Okullar açılmadan yaklaşık birkaç gün önce bu konuşmanın yapılmasının önemli olduğunun altını çizen Barlas, “Bu zamana kadar çeşitli yerlere giden çocukların birçoğu zaten korona virüsü ve korunma yöntemlerini biliyorlar. Gittikleri birçok yere kıyasla okulların daha kalabalık olması, daha uzun saat kalma ihtimallerinin olması tehlikeyi bir miktar daha arttırmaktadır. Bu noktada çocuk korkutulmadan bu gerçek paylaşılmalıdır. Mesela ‘Ayşe, koronavirüsün nasıl bir mikrop olduğunu biliyorsun. Bu zamana kadar onunla çok iyi baş ettin. Ellerini yıkadın, maskeni kullandın ve çevrendekilerden bir miktar uzak durdun. Şimdi okullar açılıyor, arkadaşlarına ve öğretmenlerine kavuşacaksın, çok mutlusun. Ancak koronavirüs hala ülkemizdeki ziyaretini sürdürüyor ve kalabalıkları çok sevdiğini hatırlıyorsun. Arkadaşlarını, öğretmenlerini ve kendini korumak için okulda maske takmaya, ellerini yıkamaya ve koruma çemberini sürdürmeye devam etmelisin’ diye anlatabilirsiniz” dedi.

ÖRNEK VERİRKEN SEVDİĞİ SÜPER KAHRAMANLARI KULLANIN

Çocuklara ciddiyeti kavratırken çeşitli yöntemler şu şekilde olabilir:

• Çocukların maskeleri sevdikleri süper kahramanlar veya şekiller ile süslenebilir. Bu hazırlığı çocuk ile beraber yapmak önemlidir. 
• Okullar açılmadan korona virüs ile savaşma güncesi/çizelgesi yapılabilir. Her gün okul sonrası çocuğa yıldız, gülen yüz verilebilir ve haftanın sonunda yeterli yıldız ve gülen yüz toplanırsa belirlenen ödül verilebilir. 
• Okula gitmeden çocuk ile “en iyi savaşçı” rozeti yapılabilir ve okula bu rozet ile gidebilir. Bu rozet çocuğa hem koronavirüsle baş etmeyi hatırlatacak, hem de diğer çocukları buna teşvik edecektir. 
• Çocuğun sevdiği çeşitli süper kahramanların korona virüs ile nasıl baş edebilecekleri çocuğa sorulabilir. Verdiği cevaplar doğrultusunda çocuğun bunları gerçek hayata nasıl uygulayabileceği konuşulabilir. 
• Çocuk ile maske kullanımı, elleri yıkama ve uzak durma kuralları yazılı olarak hazırlanıp, sırasına yapıştırılabilir. Bu küçük yaştaki çocuklar için hatırlatıcı olacaktır. 
• Çocuklara sosyal mesafe “koruma çemberi” olarak anlatılabilir. Bu koruma çemberi bir kartona çizilerek gösterilebilir. Koruma çemberine korona virüsün giremediği, bu çemberin bizi ve sevdiklerimizi koruduğu görsel bir şekilde anlatılabilir.