Takas organla hayata tutundular

Ziyneti Kocabıyık -  Kahramanmaraş Belediyesinden emekli, üç çocuk babası Ahmet Çetintaş’a NASH yani alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı sonrasında gelişen siroz teşhisi koyuldu. Yapılan tetkiklerinde Çetintaş’ın aynı zamanda siroz zemininde gelişen karaciğer kanseri olduğu ortaya çıktı. Yaşama umudu karaciğer nakline bağlıydı. Ancak kadavradan organ nakli listesine girmesi için önünde iki önemli engeli vardı. Birincisi kilosu, ikincisi karaciğerindeki kitleler. 120 kilo olan Çetintaş’ın karaciğerinde beş tane kitlesi vardı. Tek çare canlı vericiden karaciğer nakli yapılmasıydı. Üç oğlunun değerlerine bakıldı. Ortanca oğlu 21 yaşındaki Furkan, karaciğerini verebilecekti. Ancak babası için gereken 780 gram karaciğer parçası, Furkan’ın donör olabilmesi için çok fazlaydı ve onun sağlığını riske atabilirdi. 

BİRBİRLERİNE “CAN” OLDULAR 
61 yaşındaki Kahramanmaraşlı dört çocuk annesi Fatıma Alkan da NASH yani akole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı sonrasında gelişen siroz hastasıydı. Altta yatan diyabeti durumunu zorlaştırıyordu. Onun da karaciğer nakli olması gerekiyordu ve kadavra listesinde beklemeye zamanı yoktu. Oğlu Hakan Alkan’ın karaciğeri annesine uymuştu. Üstelik Hakan Alkan’ın karaciğer kapasitesi annesinin ihtiyacının çok üzerindeydi.

Her iki hasta da nakil için İstinye Üniversitesi Liv Hospital Bahçeşehir Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Ayhan Dinçkan’a başvurdu. Hastaları değerlendiren Prof. Dr. Dinçkan, her iki hastanın ve vericilerinin kan gruplarının 0 (sıfır) olduğunu ve damar yapılarının, safra yollarının birbirine uyduğunu gördü.  Hastalara ve vericilerine “gönüllü çapraz nakil” teklif etti. 21 Temmuz’da iki alıcı ve iki verici dört ameliyathanede aynı anda ameliyata girdi. Karaciğer kapasitesi daha yüksek olan Hakan Alkan’ın karaciğeri Ahmet Çetintaş’a, karaciğer kapasitesi babasını kurtarmaya yetmeye yetmeyen Furkan Çetintaş’ın organı da Fatıma Alkan’a takıldı. Dünyada da çok sık yapılmayan bir nakille her iki hasta sağlığına kavuştu. 

Canlıdan karaciğer uyumunun zor olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dinçkan “Bu sebeple canlı karaciğer nakli daha az yapıyoruz. Bizim vakalarımızda da şans eseri dört hastanın da kan grubu 0 (sıfır) idi ve diğer kriterler tam uyuyordu. Bir hastanın vericisinin karaciğer kapasitesi yetmeyince gönüllü olarak çapraz karaciğer naklini teklif ettik. Sonuç olarak her iki hastanın da hayatı kurtuldu. Biz ekip olarak çapraz böbrek naklini çok yapıyoruz ama çapraz karaciğer nakli daha az. Bu yıl karaciğerde üçüncü çapraz nakli yaptık” dedi.

Canlı karaciğer vericisi bulmak zor
Son dönem siroz hastalığı sebebiyle karaciğer nakledilmek mecburiyetinde kalan ancak kendilerine tam olarak uygun karaciğer bulunamayan iki hasta, birbirlerinin vericilerinin karaciğeri ile hayata tutundu. 48 yaşındaki Kahramanmaraşlı Ahmet Çetintaş’ın oğlunun karaciğeri 61 yaşındaki Fatıma Alkan’a, Fatıma Alkan’ın oğlunun karaciğeri de Ahmet Çetintaş’a şifa oldu. Gönüllü çapraz nakli gerçekleştiren Prof. Dr. Ayhan Dinçkan, çapraz naklin böbrek hastalıklarında çok kullanıldığını ancak karaciğer nakillerinde az sayıda yapıldığını söyledi.  Karaciğer nakline ihtiyaç duyan hastaların canlı vericili nakil operasyonu olmalarındaki en büyük engelin uygun canlı verici bulmaları olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dinçkan  “Canlı karaciğer vericisi bulmak biraz zor. Kan grubu, karaciğerin kapasitesi, damar yapısı ve karaciğer safra yollarının uyması gerekiyor. Canlı böbrek vericilerden 10’unun dokuzu uygun bulunurken karaciğer naklinde bu, yüzde 50’ye düşüyor” dedi.