Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci

Beş asırlık Osmanlı hâkimiyetinden sonra müstakil olan Yunanistan tarihi bir darbeler tarihidir. Hatta Kral Yorgos’un “Yunan kralı olacak kişi, her zaman valizini hazır tutmalıdır” esprisi meşhurdur.

1876’dan 1878’e kadar devlet iktidarı bâgîlerin elinde kaldı. Her iki padişahın da saltanatı göstermelik idi. Hele kılıç bile kuşanamayan Sultan V. Murad, hakiki halife bile sayılamaz...

Sivas Kongresi’nde Amerikan mandası üzerine ateşli münakaşalar olmuş; neticede sürpriz bir karar çıkmıştır.

1919’da Ankara hareketinin en mühim simaları Amerikan mandasına taraftardı. İsmet İnönü, arkadaşı Kazım Karabekir’e yazdığı mektupta “Yaşamak için tek çare Amerikan mandasıdır” diyordu…

Sultan I. Mahmud’un diri diri gömüldüğü; bundan haberdar olduğu hâlde yeni padişahın kılını kıpırdatmaması bir şehir efsanesi hâlini almıştır...

İran’da petrolün bulunması, Orta Doğu’da ekonomik bir inkılap olmuştur. Artık Churchill’in tabiriyle; “Her damla petrol için, bir damla kan dökülecektir.”

Bazısı Anadolu’ya 2 km mesafedeki Ege adalarının aidiyeti, yıllardır hem ekonomik, hem politik krizlere sebep olmaktadır.

Fransa, Lübnan’da Haçlı Seferlerinden kalma bir hakkı olduğunu düşünür. Bu sebeple iki asırdır elini mıntıkadan hiç çekmez.

Yunan mağlubiyetinin ardından doğan Çanakkale Krizi, sadece Anadolu’ya sulhü getirmekle kalmadı; Kanada, Avustralya gibi İngiliz dominyonlarının da istiklaline yol açtı...

Türk ve İngiliz birlikleri 1922’de Çanakkale’de bitaraf mıntıkada burun buruna geldi. Gazi, Kazım Karabekir’e “Pek hesaplı ve mutediliz. Bitaraf mıntıka meselesini siyasetle halletmeyi tercih etmekteyiz” diye yazacaktır.

Bazı kesimler, zaman zaman Osmanlı cemiyetindeki sapmaları diline dolamayı seviyor. Kaynaklarda bir şeyden bahsedilmesi, onun yaygın olduğunu değil; aksini gösterir.

Cumhuriyet hukukunun yerine Osmanlı hukuku geçmiş değildir. İnsan hakları, ezcümle mülkiyet hakkı, hukuk sistemlerinin üzerindedir ve zaman aşımına uğramaz!..

Batı kültüründeki gün isimlerinin gök cisimleriyle alakası vardır. Şark’ta ise gün isimlerinin hayat hikâyeleri çok daha basittir...

Kimsenin çözemediği sessiz filmi bazı aklıevveller çözmüş; Padişah’a, İngilizlere İstanbul’un olmayan anahtarını verdirtmiştir.

Mülkiyet hakkı, mukaddes ve dokunulmaz bir insan hakkı olduğu hâlde, pek çok vakfa el konulmuş; vakıflarla hiç de uyuşmayan başka maksatlara tahsis edilmiş veya şahıslara satılmıştır...

Servet ile güç paralel olduğu için, Fransız ihtilalcileri, elindeki zengin vakıflara el koyarak kiliseyi güçsüz vaziyete düşürmek istediler. İhtilali model alan Jön Türkler de aynısını yapmıştır.

Yunan ordusu Bursa’yı işgal ettiği zaman, Yüzbaşı Sofoklis, Osman Gazi türbesine gidip, sandukayı tıklatarak “Kalk da Bursa’yı kurtar” dediği kulaktan kulağa yayılmıştır...

1988’de bir gazetecinin suali üzerine Yunanistan’ın İstanbul konsolosu “Ayasofya Türkiye’nin iç meselesidir. İbadete açılırsa iddia edildiği gibi bir koz ileri sürmez” demişti. Her gelen sağcı iktidar “Ayasofya’yı açacağız” der. Sonra her nedense geri çekilir.

Osmanlı sarayında her ramazan ayında âlimler toplanıp tefsir dersleri icra edilirdi. Padişah ve saray erkânı, dizlerinin üzerinde hürmetle dinlerdi.

Sultan Genç Osman’ın feci sonu, Kerbelâ Fâciasına benzetilmiş; sadece Osmanlı memleketinde değil, uzak beldelerde dahi büyük teessüre sebep olmuştur.